20 درصد کودکان از رفتن به مدرسه می‌ترسند و از آن فرار می‌کنند. مقابله با این مشکل رفتاری مبتنی بر درک این نکته است که چه چیزی باعث شده کودکتان اینگونه رفتار کند. اصلاح این رفتار معمولا باید با همکاری رفتار شناسان و روانشناسان کودک همراه باشد.
چرا کودک مدرسه را دوست ندارد؟
شروع مدرسه، تغییر مدرسه و هر موقعیت نگران کننده و اضطراب آور دیگر زندگی می‌تواند دلیلی برای ایجاد این ترس‌ها در کودک باشد. ترس کودک ممکن است بخاطر اتفاقاتی باشد که او فکر می‌کند برای والدینش در زمان مدرسه می‌افتد، ترس از هم کلاسی‌ها و یا نگرانی از اینکه او شاگرد خوبی نیست.
این اضطراب و ترس معمولا در کودکان شش ساله و ده و یازده ساله دیده می‌شود. همچنین زمانی که کودکان از یک مقطع تحصیلی وارد دوره دیگری می‌شوند این نوع نافرمانی‌ها در آنها دیده می‌شود.
کودکی که مدرسه را دوست ندارد ممکن است بسیار باهوش و تیزهوش باشد. اما اگر اضطراب و نگرانی داشته باشد و یا نتواند روابط اجتماعی درستی با دیگران ایجاد کند علائم امتناع و ترس از مدرسه بسیار بیشتر و شدیدتر خواهد بود. پیش از اصلاح رفتار کودک باید بفهمید چرا او مدرسه را دوست ندارد. معمولا کودکان بخاطر یکی از این ۴ دلیل از رفتن به مدرسه هراس دارند:
ـ چیزی در مدرسه کودک را ناراحت، عصبی یا افسرده می‌کند و او برای فرار از فشار و عذاب آن مدرسه را دوست ندارد.
ـ فعالیت‌های اجتماعی و گروهی را دوست ندارد. از موقعیت‌های اجتماعی هراس دارد. فعالیت‌های اجتماعی او را مضطرب می‌کنند و از اینکه او را امتحان کنند و مورد قضاوت دیگران قرار بگیرد نگران است. حتی ممکن است از اینکه مجبور باشد درسی را امتحان بدهد و برای فعالیتی فراخوانده شود بترسد.
ـ می‌خواهد جلب توجه کند و اضطراب و نگرانی‌اش را نسبت به مساله‌ای نشان بدهد. اگر او نتواند زبان بیان نیازهایش را پیدا کند ممکن است از این شیوه‌ها برای ابراز احساسات و نیازهایش استفاده کند.
ـ به دنبال خواسته‌های خوشایند خودش در خارج از مدرسه است. مثلا راحت طلبی ماندن در خانه را دوست دارد و یا می‌خواهد تلوزیون تماشا کند و به بازی‌های یارانه ای‌اش برسد و یا به مهمانی برود.
کودک شما ممکن است با مجموعه‌ای از این دلایل درگیر باشد و نخواهد به مدرسه برود اما اگر در برابر این رفتار کوتاه بیایید او به همین شیوه ادامه خواهد داد. او باید شرایط رفتن به مدرسه را بپذیرد و با آن کنار بیاید. این اجبار با پاداش و باج دادن به دست نمی‌آید فقط باید ترس‌های کودک را بشناسید و به او کمک کنید تا مشکلاتش را حل کند.
چه باید بکنید؟
۱ـ درک شما از دلایل ترس‌های کودک به شما در تشخیص بهترین راه درمان کمک می‌کند. مشاوره و روانپزشکی برای درمان این اختلال واجب هستند. پزشک تخصص اطفال کودکتان می‌تواند یک روانپزشک متبحر را به شما پیشنهاد بدهد.
۲ـ با معلم و مسئولین مدرسه درباره این مشکل حرف بزنید. معلم می‌تواند دلایل ناراحتی کودک را در مدرسه جستجو کند و به شما کمک کند تا مشکل را ریشه یابی کنید. ارتباط نزدیک با معلم بسیار ضروری است. ممکن است بهانه گیری کودکتان فقط بخاطر بیدار شدن از خواب باشد و شما را اذیت کند در حالیکه در مدرسه فعال و پرانرژی است. یا ممکن است بخاطر چند روز تعطیلی رفتن به مدرسه برایش عذاب آور باشد و در مدرسه همه چیز برایش به روال قبلی بازگردد.
۳ـ کودک را برای معاینه و بررسی سلامت جسمی به متخصص کودکان نشان بدهید. برخی از دلایل پریشانی و اضطراب در کودکان ناشی از مشکلات جسمی کودک است. اضطراب و پریشانی کودک و ارتباط آن با بیماری‌های جسمی ضروری است. چند آزمایش ساده می‌تواند به شما کمک کند تا ریشه مشکلات را درست جستجو کنید. آیا مشکلات اوریشه روانی دارند یا ناشی از کم خونی و ناراحتی‌های گوارشی هستند؟
۴ـ منطقی و آرام باشید. هرچند گفتن این توصیه آسان و عمل کردن به آن سخت است به ویژه زمانی که رفتارهای کودک امور زندگی‌تان را مختل و نگرانی‌تان را نیز بیشتر کرده است. ممکن است کارتان تحت تاثیر این مساله قرار بگیرد چون او هر روز به هر بهانه‌ای یا شما را در خانه نگه می‌دارد و یا مجبورتان می‌کند به مدرسه‌اش بروید. رفتن به مدرسه هیچ چون و چرایی ندارد با این حال شما هر روز سر این مساله با کودکتان درگیر هستید اما یادتان باشد جروبحث، عصبانیت، تهدید، خشم و ضرب و شتم اوضاع را بهتر نمی‌کند.
گام بعدی را بردارید
وقتی دلیل رفتار کودک را پیدا کردید باید گام بعدی را بردارید. به کودک کمک کنید تا مدرسه و کلاسش را دوست داشته باشد. اضطراب، پرخاشگری، افسردگی و ناراحتی کودک را درمان کنید. تا زمانی که کودک درمان نشود و مشکلات رفتاریش اصلاح نشوند تلاش برای رفتن به مدرسه و بهتر شدن اوضاع بی‌فایده است.
ارتباط موثر با مدرسه و کمک از مشاوره و روانشناسی برای اصلاح رفتار کودک ضروری است. هم زمان باید تغییراتی در شرایط خانوادگی‌تان ایجاد کنید. با کودک قرار بگذارید. به ازای هر تلاشی که برای بهبود رفتارش می‌کند به او پاداش بدهید یا از او سپاسگزاری کنید و اگر از اصول و قراردادهایتان پیروی نکرد عواقبی در نظر بگیرید.
ـ به کودک روش‌های آرام بخشی را یاد بدهید. مثلا نفس عمیق بکشد یا یک لیوان آب بنوشد تا آرام شود و مهارت‌های دیگر کنترل اضطراب و خشم را یادش بدهید.
ـ با مسئولین مدرسه هماهنگ شوید تا اجازه بدهند اگر کودک دچار اضطراب شد با شما تماس بگیرد.
ـ یک عکس یا یک شی از خودتان به کودک بدهید تا با دیدن یا لمس آن آرام شود.
ـ صبح‌ها کودک را با هیجان از خواب بیدار کنید و همیشه بر طبق یک عادت رفتار کنید.
همکاری با مدرسه
روش‌های زیادی برای همکاری یا همراهی مدرسه در این شرایط وجود دارد:
ـ از مدرسه بخواهید برای مدتی فشار کار گروهی را از روی کودک بردارد. اگر کودک بخاطر ماندن در خانه از درس‌ها عقب افتاده است نباید به او فشار بیاورید تا با همکلاسی هایش همگام شود.
ـ اگر کودکتان در آموزش کند پیش می‌رود از مدرسه بخواهید از روش‌های علمی و مشاوره‌ای برای کمک به او استفاده کند.
– اگر کودکتان اضطراب جدایی دارد و در به سختی از شما جدا می‌شود از معلم بخواهید تا او را در تماس جسمی و عاطفی بیشتری با خودش قرار دهد. همین که ناظم یا حتی سرایدار مدرسه با خوشرویی به استقبال کودک بیاید به او کمک می‌کند تا اضطراب کمتری داشته باشد.
ـ اگر ترس از رفتن به مدرسه بسیار جدی است نباید او را ساعت‌های طولانی و تحت فشار در مدرسه بگذارید. مثلا می‌توانید هفته اول او را روزی یک ساعت به مدرسه بفرستید و به مرور زمان تشویقش کنید تا در کلاس‌های بیشتری حاضر شود.
– اگر کودک از نشستن در کلاس هراس دارد او را به مدرسه ببرید و اجازه بدهید تا در حیاط یا کتابخانه برای مدتی بنشیند. معمولا نشستن در محیط مدرسه به کودک انگیزه می‌دهد تا برای رفتن به سر کلاس انگیزه پیدا کند.
ـ با کودک درباره ترس‌ها و احساساتش حرف بزنید. این کار به آرام شدن و کاهش اضطراب کودک کمک می‌کند.
– درباره جنبه‌های مثبت رفتن به مدرسه حرف بزنید. درباره بودن با دوستان، یادگرفتن چیزهای جدید و بازی‌ها و فعالیت‌های گروهی حرف بزنید.
ـ علاقه‌مندی‌های کودکتان را بشناسید و در انتخاب مدرسه دقت کنید. کودکی با این شرایط روحی ممکن است در هر مدرسه‌ای راحت نباشد. اگر او خلاقیت و استعداد خاصی دارد او را به مدرسه‌ای بفرستید که علاوه بر آموزش‌های رسمی برنامه‌های ویژه‌ای برای پرورش استعدادهای خاص کودک دارند.
ـ برای بازسازی اعتماد به نفس از دست رفته کودک از توانایی‌ها و استعدادهای کودک تعریف کنید و آنها را پررنگ کنید. کمبود اعتماد به نفس دلیل بسیاری از ترس‌های کودک است.

code