*اشاره
سرویس خارجی: از زمان طرح شدن موضوع حمله نظامی آمریکا به سوریه، محافل سیاسی و رسانهای جهان، هر یک به فراخور حال و دیدگاه کشورهایشان در قبال این مسأله، اقدام به اظهارنظر و طرح پیشفرضهایی کردهاند، که بعضاً در تناقض آشکار بایکدیگرند، اما مسأله درخور توجه این است که تمامی آنها در یک نکته با هم اتفاق نظر دارند، این که ارائه دادن شمایی از گسترة یک جنگ احتمالی در سوریه و پیامدهای آن در بازه زمانی مختلف، تقریباً غیرممکن است، بسیاری از کارشناسان مسائل منطقه بر این باورند که اگر آمریکا مطمئن بود دچار گرفتاریهای پس از اقدام نظامی در سوریه نمیشود و توان پرداخت بهای احتمالی آن را دارد، با تردیدهای کنونی مواجه نمیشد و بدون بردن پرونده جنگ به کنگره، سوریه را هدف حمله آنی خود قرار میداد. این بخش از مقاله، به طرح دیدگاههایی در ارتباط با موضوع یادشده اختصاص دارد.
***
سفیر سوریه در تهران، مخالفت افکار عمومی در سراسر جهان با اقدام نظامی علیه سوریه و برگزاری تظاهرات ضدجنگ در نقاط مختلف جهان را از دیگر مشکلاتی دانست که آمریکا برای اقدام نظامی علیه سوریه، با آن مواجه است.
عدنان حسن محمود با یادآوری تجربههای موفق محور مقاومت در رویارویی با رژیم صهیونیستی به عنوان اصلی ترین همپیمان آمریکا در منطقه به ویژه در جریان جنگ ۳۳ روزه، اظهار داشت: اطمینان داریم که در برابرهرگونه تجاوز،پیروز میدان خواهیم بود واین پیروزی به لطف ایمان واراده و یکپارچگی محورمقاومت وحمایت وجدان های بیدار،محقق خواهد شد.
* جنگ چند سال به طول میانجامد؟
دولت آمریکا میخواهد سه روزه از نظام سوریه زهر چشم بگیرد،اما نکته اینجاست که شاید شروع جنگ به اراده آمریکاییها باشد، اما قطعا پایان آن به اختیار آنها نخواهد بود.آمریکاییها رویای حمله محدود به سوریه را در سر دارند. آنها میخواهند سه روزه به سوریه هجوم ببرند و به زعم خود، بشار اسد را تنبیه کنند؛ موضوعی که باراک اوباما در مصاحبه با شبکه خبری «پی. بی.اس» به آن اشاره کردوگفت:«یک حمله محدود به عنوان یک اخطاردراین باره میتواندتاثیرمثبتی بر بحران سوریه بگذارد و جلوی استفاده از این تسلیحات را در آینده بگیرد.
«میل به مداخله نظامی چنان در دولتمردان آمریکایی زبانه کشیده که حتی طاقت ندارند منتظر نتیجه تحقیقات بازرسان سازمان ملل درباره حمله شیمیایی ۲۱ آگوست بمانند و ترجیح میدهندبااستناد به شواهدوقرائنی که صحت و سقم آنها هنوز مشخص نشده، به سوریه حمله کنند، چون دراین مرحله اقدام نظامی علیه این کشور اورمیانهای منافع آنها را تامین میکند،اما از آنجاکه گزینه نظامی هزینه سنگینی رابراقتصادآمریکاتحمیل میکندوقطعا این پروژه مخالفت افکارعمومی رابه همراه خواهد داشت،سیاستمداران این کشوربرآن شدهاندتاباتاکیدبرمحدود بودن حمله نظامی ودرنتیجه،کم هزینه بودن آن، راه خود را برای پیشبرد اهدافشان هموار کنند.از این رو بود که علاوه بر باراک اوباما، یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا به شبکه خبری «فاکسنیوز» گفت:«هر گونه اقدام نظامی آمریکا علیه سوریه احتمالا چند ساعت به طول میانجامد، نه چند روز!»تاکید آمریکاییها بر کوتاه بودن مدت زمان درگیری با سوریه به اندازهای بود که «دیدیه ریندز» وزیر خارجه بلژیک نیز با خوشباوری بیان کرد: «گفتهها ازعملیات نظامی محدود حکایت دارد که چند ساعت یا چند روز به طول میانجامد.»
«در حالی که همه حامیان گزینه نظامی علیه سوریه،باخوشبینی کامل ازمحدودوموضعی بودن این تهاجم سخن میگویند، طراح اصلی این استراتژی،خوددرستی وکارایی آن راموردتردیدقرارداده است.«کریس هارمر» تحلیلگر ارشد نیروی دریایی آمریکا و طراح این استراتژی در گفتوگو با «فارین پالیسی» گفت: « هرگز فکرش را نمیکردم تحلیلهای من درباره گزینه حمله موشکی کروز، مورد حمایت قرار گیرند، اگرچه برخی از آن حمایت کردند.»به خاطر دو پرونده جنگی پرهزینه عراق و افغانستان،استراتژی کم هزینه که «موسسه مطالعات جنگ» اولین بار در جولای گذشته آن را منتشر کرد، مورد اقبال نمایندگان جمهوریخواه کنگره قرارگرفت.
پس از آن بود که «جان مک کین» سناتور جمهوریخواه گفت: «برای دستیابی جدی به یک گزینه نظامی محدود واقعی، من قویا ارزیابی جدیدی راتوصیه میکنم که دفتر مطالعات جنگ منتشر کرده است.» وی افزود: «این مطالعه آنچه را که من و بسیاری دیگرمدتهاپافشاری میکردیم، تاییدمیکند و آن اینکه گزینه نظامی،آمریکا و دوستان و متحدانمان را قادر میسازد با هزینههای نسبتا کم، در دوره زمانی بسیارکوتاه، قدرت هوایی بشاراسدرابه طورقابل توجهی کاهش دهند،آن هم درشرایطی که کمترین خطر نیرویهای مارا تهدید میکند. »بااین حال،«هارمر»بااشاره به اینکه مقامهای رسمی آمریکابه کارآمدی حملات کم هزینه علیه تاسیسات سوریه بسیارباوردارند،گفت:«اقدامات تاکتیکی بدون داشتن اهداف راهبردی،معمولا بینتیجه واغلب غیرسازنده است .»وی افزود:«من گفتم که این گزینه،گزینهای کم هزینه است،اما موضوع اصلی این است که گزینههای کم هزینه، بدون داشتن اهداف و اولویتهای استراتژیک بینتیجه هستند. در واقع،هرافسر نیروی دریایی میتواند ۳۰ یا ۴۰ فروند موشک «تاماهاک» را پرتاب کند. این کار مشکلی نیست.
مشکل، تشریح این موضوع برای برنامهریزان استراتژیک است که این مسئله چگونه منافع آمریکا را پیش میبرد.» با این وجود، مقامات آمریکایی مصمم هستند پروژهای را که در سردارند، عملیاتی کنند، به گمان اینکه این حمله محدودوکوتاه مدت خواهد بود و هزینه چندانی در برنخواهد داشت. این پافشاریها نشان میدهد حافظه تاریخی آمریکاییها ضعیف است. سال۲۰۰۳بودکه دولتمردان وقت آمریکا، سودای جنگ چند روزه علیه عراق را درسر داشتند، اما زمانی که وارد آن شدند، حدود۱۰سال زمان برد تا بتوانند از آن خارج شوند.
۲۷مارس۲۰۰۳،درحالی که ارتش آمریکا هفت روزبعدازآغازحمله به عراق،براین کشورغلبه کرده بود، جرج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا در محوطه بیرونی کاخ سفید به میان خبرنگاران آمد و با غروری حاکی از برتری بلامنازع آمریکا گفت:«عراق تمام شد.»اما واقعیت این بود که ۹ سال تمام نیروهای آمریکایی درگیر جنگ عراق بودند و هزینه سنگینی برای این جنگ پرداخت کردند. بهترین توصیف در این باره را نشریه آمریکایی «فوربس» نوشت؛«از حمله نظامی به عراق و اشغال ۹ ساله آن چه به دست آوردیم؟! بیش از ۲۵۰۰ تن از نظامیان خود را از دست دادیم، نزدیک به ۵ هزار میلیارد دلار از مالیات شهروندان آمریکایی را هزینه کردیم، اصلیترین دشمن منطقهای ایران را حذف کردیم، آمریکا راجنگ طلب معرفی کردیم وسرانجام،عراق رابه دست دوستان وهمپیمانان ایران سپردیم.»حتی«سعود الفیصل» وزیر خارجه عربستان نیز در مصاحبه با روزنامه واشنگتنپست،زبان به انتقاد گشودوگفت: «آمریکاییها بعد از ۹ سال،عراق را در سینی طلا تقدیم ایران کردند!»به این ترتیب بعد از حدود یک دهه درگیری وخونریزی،«پانتا»وزیردفاع سابق آمریکابااستنادبه بررسیهای چندمرکزاستراتژیک هر گونه، دخالت نظامی مستقیم آمریکادرمنطقه رابیحاصل وخطرناک خواند،اماازآنجاکه حافظه تاریخی آمریکا چندان یاری نمیکند، آنها بار دیگر عزم خود را جزم کردهاندکه با حمله محدود به سوریه، منافعشان در منطقه را تضمین کنند. باید منتظرماندودید در صورت جدی شدن این تهدید، آیا شروعکنندگان این تهدید، ارادهای در خاتمه دادن به آن دارند یا مانند عراق و افغانستان، اوضاع از کنترل آنها خارج خواهد شد.
* پیامدنامطلوب اقدام نظامی
درهمین ارتباط،نماینده پارلمان انگلیس بامخالفت بااقدام نظامی علیه سوریه گفت:حمله به سوریه اوضاع رادراین کشوربدترمیکند.«دیوید وارد»نماینده پارلمان انگلیس گفت:«من خوشحالم که حامیان اقدام نظامی درپارلمان انگلیس شکست خوردند.من مخالف هرگونه اقدام نظامی هستم ومعتقدم که قوت وقدرت مادر سرمیزآوردن افرادبرای حل این درگیری است.هیچکس نمیخواهدتصاویرناگواری که مداوما از سوریه بیرون میآیند، ببیند، اما پاسخ نظامی فقط اوضاع را بدتر خواهد کرد.» دیوید وارد گفت: «هرچند طرفداران اقدام نظامی در پارلمان انگلیس شکست خوردند، اما کار واقعی الان شروع شده است ما همه نیازمندتلاشمضاعف برای ایجادیک راه حل هستیم.»دیویدوارد،چندی پیش اسرائیل رابازنده میدان خاورمیانه وحکومتی نژادپرست معرفی کرده بود.همین کاروی باعث شدحزب لیبرال دموکرات،عضویت این نماینده حوزه «برادفوردایست»درمجلس عوام انگلیس راکه پیش ازاین نیزبه علت اظهارات ضداسرائیلی خودوانتقاد از برخوردرژیم اسرائیل بافلسطینی هاباانتقادمواجه شده بود،تا۱۳سپتامبر(۲۲شهریور)دراین حزب به حال تعلیق در آورد.به«وارد» گفته شددیگربه عنوان عضوپارلمانی این حزب تلقی نمیشود. درپاسخ به این پیغام،واردضمن محکوم کردن این تعلیق،آن رانامتناسب دانست وگفت به خاطراظهارات خود،عذرخواهی نخواهدکرد.اینک ودرآستانه حمله احتمالی آمریکا به سوریه،بسیاری دیگرازسیاستمداران مستقل،معتقدند حمله ایالات متحده به سوریه به بهانه استفاده ازسلاح های شیمیایی توسط دولت بشاراسد،درواقع امنیت بخشیدن به اسرائیل است.
ادامه دارد
حمله آمریکا به سوریه، از تئوری تا عمل
جنگی با دامنه و تبعات نامعلوم
بخش ششم