انواع هواپیماهای جنگی بر اساس کارآیی و عملکرد آنها عبارت هستند از: هواپیمای بمب افکن، هواپیمای رهگیر، هواپیمای جنگنده، هواپیمای شکاری، هواپیمای حمل و نقل نظامی، هواپیمای شناسایی و جاسوسی، هواپیمای مخفی از دید رادار (استیلت)، هواپیمای سوخت رسان، هواپیمای پشتیبانی نزدیک، هواپیمای گشت، هواپیمای آموزشی نظامی، هواپیمای ضد زیر دریایی، هواپیمای هشدار سریع، هواپیمای فرماندهی هوایی، هواپیمای مخابراتی، هواپیمای سیبل (هدف)، هواپیمای ضد شورش، هواپیمای دیده بانی، هواپیمای مراقبت دریایی، هواپیمای آزمایشی، هواپیمای ضد کشتی، هواپیمای ضد تانک و هواپیمای دفاع هوایی.

همچنین هواپیماهای جنگنده را بر اساس تاریخ ساخت و عملکرد آنها با نسل های گوناگون طبقه بندی می کنند.

نسل اول ـ جنگنده‌هایی هستند که در ابتدای عصر جت و در سال ‌های بعد از جنگ جهانی دوم و تا زمان پایان جنگ کره ساخته شده اند که در واقع نخستین هواپیماهای مجهز به موتورهای توربوجت بودند. این هواپیماها قادر به شکستن دیوار صوتی نبودند و از نظر کارآیی به هواپیماهای پیستونی جنگ جهانی دوم شبیه بودند و توانایی سرعت‌گیری سریع‌تر تنها امتیاز آنها بود. از این نوع هواپیماها می توان به هواپیمای F-86 اشاره کرد.

نسل دوم ـ این جنگنده ها در سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۰ میلادی ساخته شدند که دارای سرعت بیشتر، سیستم‌های راداری تشخیص هدف و نخستین موشک‌های هوا به هوای هدایت شونده بودند. هواپیمای (F-104(Star fighter نمونه ای از این گروه است.

نسل سوم ـ این هواپیماهای جنگی حدود سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ ساخته شدند که در واقع نخستین هواپیماهای چند منظوره بودند که می توانستند مأموریت‌های هوا به هوا و هوا به زمین را به صورت همزمان انجام دهند. هواپیمای جنگنده فانتومF-4 در این گروه قرار دارد.

نسل چهارم ـ این جنگنده ها در سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ تولید شدند که دارای قابلیت مانور دهی هوایی و نبردهای نزدیک بودند و می توانستند در نبردهای هوا به هوا بسیار سریع عمل می‌کند.مانند F-18و میگ ـ ۲۹٫

همچنین بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ جنگنده‌هایی شبیه به نسل چهارمی ساخته شدند با این تفاوت که دارای قابلیت‌های بهبود یافته و سیستم‌های پیشرفته‌تر بودند. این جنگنده‌ها را نسل چهارونیم می نامند. هواپیماهای تایخون و رافال از این نوع هستند.

نسل پنجم ـ هواپیماهای جنگی ساخته شده از سال ۲۰۰۰ به بعد را نسل پنجمی می نامند.

در طراحی این جنگنده‌ها علاوه بر حفظ توانایی‌های گوناگون، ویژگی‌های نو و پیشرفته‌تری به آن ها افزوده اند مانند شتاب در جهت مخالف، بلند شدن و نشستن در مسافت‌های کوتاه در زمین، استفاده از مواد چندگونه در ساخت هواپیماها، ویژگی‌های سوپرکروز، فن اوری رادارگریزی، گیرنده‌های پیشرفته رادار و به کارگیری فناوری ‌های الکترونیکی پیچیده است.

در این هواپیماها برای راحتی کار خلبان و هوشیار کردن هر چه بیشتر جنگنده به محیط اطراف خود از فن آوری های پیشرفته ای استفاده شده است. از هواپیماهای این نسل می توان به F-22یا Raptor اشاره کرد.

code