رمان«دخمه‌های واتیکان»، یکی از درخشان‌ترین آثار«آندره ژید» منتشر شد.
این رمان در واقع نوعی هجونامه و انتقاد از برخی آرمان‌های کلی اندیشه‌های جزمی و اعتقادات و فرضیات جامعه دستخوش دگرگونی غرب است که نویسنده در اثر خود با روشن‌بینی خیره ‌کننده و طنزی ظریف، آشفتگی‌های اجتماعی و سیاسی و نتایج عملی آن در زندگی روزمره مردم را بدون هیچ‌گونه پیش‌داوری در برابر خواننده قرار داده است.
آندره ژید، نویسنده فرانسوی، برنده جایزه نوبل ادبیات و خالق آثاری چون مائده‌های زمینی و سکه سازان است.کتاب دخمه های واتیکان در سال ۱۹۱۴ منتشر شد و شهرتش را مدیون یکی از شخصیت های کتاب به نام «لافکادیو» است.
این رمان شامل پنج بخش است که چهار بخش آن حول محور شخصیت های متفاوتی که درعین حال به یکدیگر مربوط می شوند، می چرخد و یک بخش آن در رابطه با توطئه و کلاهبرداری گروهی به نام هزارپا است.
در دو فصل اول، شاهد اختلاف بین آنتیم آرمان دوبوا، زیست شناس بی دین فراماسون با باجناقش کنت ژولیوس دو بارالیول، رمان نویس و کاتولیک متعصب و نامزد انتخاب شدن برای عضویت در فرهنگستان است.
آندره ژید،رمانش را که همراه با سایر آثارش در واتیکان ممنوع التوزیع شده بود، چنین آغاز می‌کند:
در سال۱۸۹۰ میلادی، زمانی که لئون سیزدهم پاپ بود، شهرت پزشک متخصص بیماری های مفاصل در ایتالیا، آقای «آنتیم»را که زیست شناس فراماسون است و از یک پا فلج است، به شهر رم می کشاند. ژولیوس باجناق آنتیم با شنیدن این خبر فریاد می زند: شما می روید جسمتان را اصلاح کنید؟ ای کاش در آنجا می فهمیدید که روحتان چقدر بیمار است.
آنتیم بدون توجه به سفارش باجناق نویسنده‌اش، راهی شهر رم شده و با اجاره کردن قصر بزرگ نورگتی، آزمایشگاه مجهزی برپا می کند و با هدف اثرگذاری آشکار بر روی حواس و بخش‌های مختلف جانوران، گزارش معروف به بازتاب های شرطی را منتشر می کند که در دانشگاه‌های ایتالیا بحث ها ی زیادی در مورد آن شده و دهها سمینار با سخنرانی وی برگزار می شود.
آنتیم تحقیقات خود را در بخش های دیگر هم ادامه داده و مدعی می شود که خدا را در مخفی ترین سنگرهایش شکست خواهد داد… به این ترتیب، داستان با شرح شرایط اخلاقی و رفتاری دو باجناق، یکی کافر پژوهشگر و دیگری نویسنده متدین پشت در فرهنگستان مانده، ادامه می یابد.
باجناق نویسنده هم پس از مدتی به رم رفته تا دو خانواده تعطیلات شیرینی را در کنار هم داشته باشند اما یک شب اتفاق عجیبی رخ می دهد: آنتیم فلج، نیمه شب پس از دیدن خواب عجیبی، از جایش بلند شده و در اتاق، بدون عصا قدم میزند .
با سر و صدایش همه به سالن می روند تا منظره شفا یافتن آنتیم را از نزدیک تماشا کنند. آنتیم ملحد و فراماسون، بابت این معجزه ، با گفتن یا مریم مقدس، بازگشتی شکوهمندانه به دین را تجربه می کند.
آندره ژید در سال ۱۹۴۷ میلادی جایزه ادبی نوبل را دریافت کرد و چهار سال بعد، در سال ۱۹۵۱ دیده از جهان فروبست. در ایران بیش از ۲۰ جلد کتاب از آثار او ترجمه و منتشر شده‌اند و مترجمانی مانند رضا سید‌حسینی، جلال آل احمد، پرویز داریوش و عبدالحسین شریفیان آثار او را ترجمه کرده‌اند.
رمان «دخمه‌های واتیکان»اثر آندره ژید با ترجمه سیروس ذکا در ۲۵۶ صفحه از سوی نشر فرهنگ جاوید منتشر شده است.
این رمان با همین ترجمه در سال ۱۳۷۲ برای نخستین بار منتشر شد. همچنین ترجمه عبدالحسین شریفیان از این اثر با عنوان «سرداب‌های واتیکان» نیز در سال ۱۳۸۶ از سوی انتشارات اساطیر منتشر شده است.

code