آیا آل سعود بازی «لبه تیغ» را انجام می‌دهد؟ علت طرح این سوال شکست مذاکرات یمن یا تشدید درگیری‌ها در سوریه نیست، بلکه تلاش برای بردن بحرین به سمت فتنه‌ای خونین است. به نظر می‌رسد که نگاه آل سعود به اوضاع در منطقه رویکرد دیگری یافته است. به نظر می‌آید که سفر محمد بن سلمان به ایالات متحده شدت اوضاع را به همراه دارد که تا حد زیادی به عزم عربستان برای تغییرات گسترده در جهان پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مرتبط است.
به گزارش ایسنا، به نقل از سایت اینترنتی النشره، شیخ علی سلمان، دبیرکل جمعیت الوفاق پیش از آن که در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۴ بازداشت شود، در یکی از خطبه‌های خود اظهار داشته بود، لطمه زدن به آیت الله عیسی قاسم وجهه و آینده بحرین را تغییر خواهد داد و مردم قادر هستند که معادله را تغییر دهند. شیخ علی سلمان پیش‌بینی می‌کرد که بازداشت شود و در تعدادی از خطبه‌هایش این مساله را مطرح کرده بود، اما پیش‌بینی نمی‌کرد که لطمه‌ای به آیت الله عیسی قاسم وارد شود، چراکه وی برجستهترین مرجع دینی در بحرین است. نظام بحرین که عربستان به این سمت آن را سوق داده است، خطوط قرمز را در رویارویی با مخالفان زیر پا گذاشته است.
نظام بحرین تنها به لغو تابعیت آیت‌الله عیسی قاسم بسنده نکرده است، بلکه دستور داده تا هرچه سریع‌تر وی کشور را ترک کند. این گام تند دارای ابعاد مختلفی است. در وهله نخست، نظام سعودی که حاکم فعلی بحرین از زمان اشغال اراضی بحرین توسط نیروهای سعودی در سال ۲۰۱۱ است، می‌خواهد ضربه‌ای بزند و این حساب را برای آن باز کرده است که ضربه‌ای کاری علیه انتفاضه مسالمت آمیز در بحرین پس از بازداشت شیخ علی سلمان و انحلال جمعیت الوفاق باشد.
مساله قابل توجه این است که این تصمیم، کسانی را که به فعالیت مسالمت آمیز دعوت می‌کنند و ضامن این امر بودند که انتفاضه به سمت گزینه خشونت آمیز نرود، به حاشیه می‌راند.همچنین نمی‌توان آنچه که در بحرین رخ می‌دهد را از اقدامات آل سعود در داخل مرزهای عربستان جدا کرد که هر مخالف را با بریدن سر سرکوب می‌کنند، همانند کاری که در آغاز سال جاری میلادی با اعدام شیخ نمر باقر النمر کرده و سپس شیخ حسن الراضی را بازداشت کردند.
در صحنه خارجی، نظام آل سعود پیامی را به طرف‌های نزدیک و دور و در راس آنها ایران فرستادند. این پیام اشاره به این امر داشت که نظام سعودی هیچ راهی را برای سازش در هیچ پرونده‌ای از پرونده‌های داغ در منطقه باز نمی‌کند. بر عکس، خواهان تشدید ولو با رنگ و بوی مذهبی محض است. نظام سعودی تجربه خود را که در فاجعه منا در حدود ۹ ماه قبل نشان داد، تکرار می‌کند که در آن هنگام عربستان به جای آنکه به اشتباه خود اذعان کند و برای حل و فصل آن تلاش کند، حمله‌ای بی‌امان را علیه ایران به راه انداخت.
اوضاع در یمن نیز همین گونه است، چراکه آل سعود تصمیم گرفته کشور را تخریب کنند تا قدرتی را که از نظر خود متوازن می‌دانند، روی کار بیاورند. پیش از یمن نیز مساله سوریه مطرح است که عربستان با هرگونه سازش سیاسی منطقی در آن مخالف است. در همین حال، نظام سعودی ترجیح می‌دهد که داعش غرب عراق را تحت تصرف داشته باشد تا این که دشمنان عربستان غرب عراق را آزاد کنند.
برجستهترین مواضعی که در اعلام همبستگی با آیت الله عیسی قاسم و در محکوم کردن اقدام نظام بحرین علیه این روحانی برجسته صورت گرفت و پیام‌های آشکاری را به همراه داشت، موضع سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران بود که تاکید کرد حامیان آل خلیفه بدانند اهانت به آیت‌الله شیخ عیسی قاسم و ادامه فشارهای بیش از حد بر مردم بحرین سرآغاز انتفاضه خونینی است که عواقب آن به عهده کسانی خواهد بود که به گستاخی حکام بحرین مشروعیت می‌بخشند. هتک حرمت آیت الله شیخ عیسی قاسم خط قرمزی است که عبور از آن شعله‌ای از آتش را در بحرین و سراسر منطقه پدید خواهد آورد و برای مردم راهی جز مقاومت مسلحانه باقی نخواهد گذاشت.
در لبنان، حزب الله این اقدام بی‌سابقه را محکوم کرد و از مردم بحرین خواست تا خشم خود را به دلیل وارد شدن لطمه به شخصیت بزرگشان به صورت قاطعانه بیان کنند.حزب الله افزود که نظام با حماقت خود مردم بحرین را به سمت گزینه‌های دشوار سوق می‌دهد که عاقبت آن بر این نظام دیکتاتور فاسد وخیم خواهد بود.در عراق نیز قیس الخزعلی، دبیرکل عصائب اهل الحق اعلام کرد عصائب اهل الحق آماده است در صورتی که نظام بحرین خطوط قرمز را زیر پا بگذارد، از مردم بحرین در رویارویی با این نظام حمایت کنند. وی به این امر اشاره کرد که ابزارهای سیاسی به تنهایی کافی نیست.
نظام بحرین این گام خود علیه آیت الله عیسی قاسم را در راستای “رویارویی با تمامی قدرت‌های افراطی با یک مرجعیت سیاسی دینی خارجی” اعلام کرده است. وزارت کشور بحرین آیت الله عیسی قاسم را به “سوء استفاده” از منبر دینی برای “خدمت به منافع خارجی” و تحریک به “طائفه‌گرایی و خشونت” متهم کرده است.
این امر در راستای اقدامات شدید نظام در دادگاه‌ها و مطبوعات حامی خود علیه علمای دین و در راس آنها آیت‌الله عیسی قاسم صورت گرفته است. پیش‌بینی می‌شد که مسئولان بحرینی دست به اقدامی علیه آیت الله عیسی قاسم بزنند، چراکه در روزهای اخیر اشاره‌هایی مبنی بر تنگ کردن عرصه بر ایشان و جلوگیری از اقامه نماز جمعه توسط ایشان در مسجد امام صادق در “دراز” مطرح شده بود، اما پیش‌بینی نمی‌شد که موضع علیه ایشان تا این حد باشد .
بدین ترتیب آیت الله عیسی قاسم در راس کسانی است که هدف قرار گرفته‌اند. حکام منامه در تلاش هستند تا فعالیت علمای دینی را محدود به فقه و حوزه کنند و به آنها اجازه پرداختن به مسائل سیاسی و تاثیر گذاری بر انقلابی را که از سال ۲۰۱۱ ادامه دارد، ندهند.حکام منامه حساب و کتاب‌های خاص خود را دارند و عواملی وجود داشته که به این تصمیم منجر شده است به ویژه پس از آنکه آیت الله عیسی قاسم اعلام کرد کاملا با تصمیم دولت مبنی بر جلوگیری از جمع آوری خمس مخالف است و آماده است که با دولت رویارویی کند.
مسئولان بحرین خمس (که گفته می‌شود به ۵۰ میلیون دلار آمریکا رسیده بود) مصادره کرده و شماری از علمای دینی را به مراکز بازجویی فراخواندند. زمانی که خبر این تصمیم منتشر شد، از مساجد در منطقه دراز، محل سکونت آیت الله عیسی قاسم صدای الله اکبر بلند شد. صدها تن نیز با پوشیدن کفن‌های سفید مقابل خانه ایشان جمع شدند و آمادگی خود را برای مرگ جهت دفاع از شخصیت برجسته خود اعلام کردند.مجید المشعل، رئیس شورای علمای بحرین به نوبه خود اعلام کرد این لباس من است و خانواده‌ام کفن من را تحویل می‌گیرند. ما خواهان زندگی در وطن بدون آیت الله قاسم نیستیم.
علی الاسود، نماینده سابق از فراکسیون پارلمانی الوفاق نیز تصریح کرده است دولت مرتکب اشتباه فاحشی شد. نظام فکر می‌کند که مردم خسته و ضعیف شده‌اند و زمان آن فرارسیده است که مردم عکس آن را به نظام ثابت کنند. کسی نمی‌داند که در صورت اجرایی شدن این امر در بحرین چه رخ خواهد داد. ما استراتژی خود را داریم و حد مجاز در بحرین را می‌دانیم و تمام جهان می‌داند که تحرکات در بحرین نشأت گرفته از مردمی بود که در میدان‌های مسالمت جویی بودند و خواسته‌ها و تحرکات‌شان که زائیده امروز یا دیروز نبوده است، تنها باعث افزایش پایداری و اراده آنها شده است.
در این حال،دبیر کل جنبش احرار بحرین تاکید کرد آل‌خلیفه با سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم ضربه روحی به ملت اصیل بحرین وارد کرد.مقامات بحرین در اقدامی تابعیت شیخ عیسی قاسم روحانی برجسته شیعه این کشور را لغو کردند.آیت الله حاج شیخ “عیسی احمد قاسم الدرازی البحرانی” از برجستهترین علما و رهبران سیاسی بحرین در سال ۱۹۳۸ در روستای “الدراز” دیده به جهان گشود و سخنرانی‌های متعدد وی درباره اصلاحات در کشور و لزوم اعطای حقوق ضایع شده ملت بحرین، با خشم و غضب خاندان حاکم بر این کشور همراه بوده است.از سال ۲۰۱۲ تاکنون ۲۸۰ نفر سلب تابعیت شده‌اند و حدود ۲۰۰ مورد آن فقط در سال ۲۰۱۵ صورت گرفت و در میان افرادی که سلب تابعیت شده‌اند اساتید دانشگاه، رهبران مذهبی، تجار و نیز نمایندگان سابق پارلمان قرار دارند.دکتر سعید شهابی دبیرکل جنبش احرار بحرین در مصاحبه با خبرنگار بین الملل خبرگزاری تسنیم به اقدام اخیر رژیم آل خلیفه در سلب تابعیت آیت‌الله شیخ عیسی قاسم پرداخت.
وی در این مصاحبه درباره اهداف رژیم آل بحرین درباره این اقدام گفت: در واقع هتک حرمت آیت‌الله شیخ عیسی قاسم در واقع هتک حرمت موضوعات متعددی به شمار می‌آید که نخستین مورد آن ادامه سرکوب حرکت مردم بحرین است که از پنج سال پیش آغاز شده است. دومین مورد رد کردن کامل اصلاحات بوده و اصرار بر رویکرد استبدادی کنونی است و مسئله سوم تغییر بافت جمعیتی موجود در کشور به صورت دائمی است و مسئله آخر، رژیم آل خلیفه با این اقدام تلاش دارد که ضربه روحی به ملت اصیل بحرین وارد آورد که این اقدام نیز با هدف راضی کردن نیروهای خارجی به سرکردگی عربستان به شمار می‌آید.سعید شهابی درباره واکنش‌های احتمالی ملت بحرین در قبال این موضوع گفت: ملت بحرین همین که این خبر را شنید به سوی منطقه دراز که شیخ عیسی قاسم در آنجا ساکن است سرازیر شد اما فکر می‌کنم که این موضوع باعث یکسره شدن موضوع میان ملت اصیل بحرین و گروه حاکم بر کشور شد امروز ملت به طور کامل درک کرد که رژیم حاکم هیچ گونه جدیتی در اصلاح شرایط موجود ندارد و این رژیم هیچ راهی ندارد مگر آنکه بالاخره از قدرت کناره‌گیری کند و اگر ملت همچنان به پایداری ادامه دهد حتی اگر صد یا دویست یا چند صد نفر را از کشور تبعید کنند یا آنکه تابعیت بحرینی را از صدها نفر سلب کنند اما این ملت بحرین است که حرف نهایی را خواهد زد و مالک این سرزمین باقی خواهد ماند و کسانی که از دیگر کشورها وارد بحرین شده‌اند به زودی با خواری و خفت شکست خواهند خورد.
دبیرکل جنبش احرار بحرین در پاسخ به سوال دیگری درباره طرف‌هایی که در پشت این تصمیم قرار دارند، گفت: این تصمیمی است که توسط خاندان حاکم و همچنین برخی طرف‌های خارجی اتخاذ شده است. این تصمیم قطعا با حمایت عربستان و چه بسا انگلیس و آمریکا همراه بوده است چون آل خلیفه بزرگترین عالم دینی در بحرین را مورد هتک حرمت قرار داد. من معتقدم که برخی کشورهای خارجی پشت این تصمیم قرار دارند .
نگاهی گذرا بر سرگذشت مبارزاتی «شیخ عیسی قاسم»
رژیم آل خلیفه تابعیت شیخ عیسی قاسم از روحانیون برجسته شیعه بحرین را لغو کرد.آیت الله حاج شیخ “عیسی احمد قاسم الدرازی البحرانی” از برجستهترین علما و رهبران سیاسی بحرین در سال ۱۹۳۸ در روستای “الدراز” دیده به جهان گشود، وی تحصیلات مقدماتی خود را در همین روستا که از روستاهای اطراف “منامه” پایتخت بحرین است به پایان رساند .
آیت الله شیخ عیسی قاسم تدریس خود را در مدارس دولتی در ابتدای دهه ۶۰ آغاز کرد و همزمان به تحصیل علوم دینی نیز اشتغال داشت.شیخ عیسی قاسم در سال ۱۹۶۴ برای ادامه تحصیل علوم اسلامی به شهر نجف اشرف هجرت کرد و تحصیلات دانشگاهی را در دانشکده فقه و اصول شهر نجف اشرف ادامه داد، وی درعین حال از محضر اساتید بزرگ حوزه علمیه بهره جست.در سال ۱۹۷۲ از او خواسته شد، به بحرین بازگردد و در مجلسی که برای نوشتن قانون اساسی و تشکیل پارلمان مردمی و تاسیس سه قوه مهم در کشور بحرین – که قرار بود، این قوا منتخب مردم باشد – شرکت کند. وی به دستور “آیت الله شهید سید محمد باقر صدر” و “شیخ محمد امین زین الدین” به بحرین مراجعت کرد و در این شورا حضور یافت.
در همان سال وی در تاسیس جمعیت التوعیه الاسلامیه شرکت کرد، هدف از ایجاد این جمعیت در آن سال، جلوگیری از نشر و اشاعیه افکار “مارکسیستی” در میان جوانان بحرینی بود، تا این که حاکمان بحرین فعالیت این جمعیت را در سال ۱۹۸۴ ممنوع اعلام کردند.
در سال ۱۹۷۲ وی نامزد نمایندگی درمجلس ملی بحرین شد و با به دست آوردن آرای لازم به این مجلس راه یافت و تا زمان انحلال مجلس با اخلاص و وفاداری در خدمت به مردم بحرین تلاش کرد. شیخ “عیسی قاسم” همواره به تدریس و تبلیغ و نشر آگاهی‌های دینی از طریق امامت نماز جمعه و جماعت در مساجد بحرین و شرکت در مجالس دینی و مذهبی و سیاسی و احیای مناسبت‌های اسلامی پرداخت، تا این که در بحرین به نماد روحانیت مبارز و مرشد و مربی فاضل قشر نخبه شیعی لقب گرفت. شیخ “عیسی قاسم” همواره سعی می‌کرد، افکار دینی را به سبک و سیاق روز و بسیار جذاب مطرح کند، بخصوص قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بعد از پیروزی انقلاب مواضع ایشان در جهت تایید و الهام گرفتن از انقلاب و پیروی از بیانات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله العظمی امام خمینی(ره) بود.
در سال ۱۹۹۲ شیخ “عیسی قاسم” برای تکمیل تحصیلات حوزوی به حوزه علمیه شهر قم مقدس رفت و در حوزه علمیه نزد مراجع عالی قدری همچون آیات عظام سید کاظم حائری و فاضل لنکرانی و سید محمود هاشمی شاهرودی تلمذ کرد.
در سال ۱۹۹۴ آن زمان که در بحرین مردم برای دفاع از مطالبات مشروع و آزادی‌های مدنی تحرکات مسالمت آمیز خود را آغاز کردند، شیخ “عیسی قاسم” رهنمودهای لازم را به مردم منعکس می‌کرد، به طوری که سخنان و بیانات وی در سخت‌ترین و بحرانی‌ترین شرایط تاثیر بسزایی بر انگیزه جوانان انقلابی می‌گذارد .پس از بهتر شدن نسبی شرایط سیاسی در سال ۲۰۰۱ وی به بحرین بازگشت، و به خواست مرجعیت زمام هدایت ملت بحرین را به عهده گرفت.
شیخ عیسی قاسم در سال ۲۰۰۴ اقدام به تاسیس مجلس علمایی اسلامی بحرین کرد، این مجلس مسائل زیادی را دنبال می‌کرد، که می‌توان گفت در جو فساد و انحراف حاکم در بحرین به هدایت صحیح شیعیان از نظر فکری، عقیدتی، دینی و تربیتی می‌پرداخت.حضرت آیت الله العظمی امام سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله شیخ عیسی قاسم را «ستاره‌‌ای در آسمان تشیع» توصیف کردند و فرمودند: “اینجانب به وجود شیخ افتخار می‌کنم”.
بحرین با سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم حماقت بزرگی مرتکب شد
یکی از اعضای ارشد جمعیت وفاق و نماینده سابق پارلمان بحرین با اشاره به اقدام آل خلیفه در سلب تابعیت از آیت الله شیخ عیسی قاسم آن را حماقتی بسیار بزرگ که تبعات سنگینی برای رژیم دارد، دانست.
«محمد جلال فیروز» عضو ارشد جمعیت الوفاق بحرین و نماینده سابق پارلمان بحرین در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص تبعات سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم گفت: رژیم ظالم بحرین حماقت بسیار بزرگی مرتکب شده است، این اقدام منجر به رویارویی‌های سنگینی خواهد شد و به هیچ وجه عاقبت خوشی نخواهد داشت، سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم یک نماد بلند مرتبه بحرینی حماقت سیاسی بزرگی است، وی یکی از شخصیت های بسیار مهم نه تنها در بحرین بلکه در سراسر جهان اسلام است.
وی در ادامه تصریح کرد رژیم آل خلیفه با سلب تابعیت از این عالم بزرگوار که همواره زمام امور را در دست داشت تا بحرین به پرتگاه خشونت و خونریزی کشیده نشود حماقتی مرتکب شده است که می‌تواند بسیار فاجعه بار باشد. آیت الله شیخ عیسی قاسم و اجدادش و اجداد اجدادش قرن‌ها ساکن بحرین بوده‌اند و امروز اشغالگرانی که تازه پا بر خاک کشور نهاده‌اند می‌خواهند این‌گونه تابعیت ساکنان اصلی این سرزمین را لغو کنند.
وی در ادامه یادآور شد به این ترتیب رژیم حاکم خود را محکوم به نابودی کرده است و این اقدام پایان کار خاندان آل خلیفه در بحرین را حتمی کرده است، شاید تا به امروز مردم و جریان‌های سیاسی خواهان سرنگون کردن کامل رژیم حاکم نبودند اما این تکبر و خباثت رژیم حاکم باعث می‌شود همگان خواهان سرنگونی رژیم شوند.نماینده سابق پارلمان بحرین افزود در حقیقت وضعیت کنونی بحرین وضعیت خطرناکی است، اکنون هزاران نفر از مردم و صدها نفر از علمای دین کفن پوشیده و اطراف منزل شیخ عیسی قاسم مستقر شده‌اند، تمام این افراد آمادگی دارند تا در راه دفاع از این عالم بزرگوار جان خود را از دست دهند.
وی تأکید کرد قرار بود در سراسر بحرین جشن‌هایی به مناسبت میلاد امام حسن مجتبی (ع) برگزار شود اما همگان خواستار لغو این جشن‌ها و حرکت همگانی به سمت منطقه الدراز که شیخ عیسی قاسم در آن ساکن است شدند تا از او دفاع کنند.
بیانیه‌های پی در پی از حوزه‌های مختلف و بزرگان و علمای شیعه در محکومیت اقدام آل خلیفه علیه شیخ عیسی قاسم صادر شده و این مسئله همچنان ادامه دارد.عضو ارشد جمعیت الوفاق بحرین در پایان تصریح کرد اکنون مسئله اصلی دفاع از اصل اسلام در بحرین و شیخ عیسی قاسم است، استراتژی معارضان روشن است، مردم همچنان بر خواسته‌های خود پافشاری می‌کنند و جریان‌های معارض به مسیر پیشین خود ادامه داده و خواهان تغییر دموکراتیک و رسیدن به دولت مردمی هستند.
دولت بحرین به دنبال تشدید درگیری‌های طائفه‌ای در منطقه است
یک کارشناس مسائل خاورمیانه در واکنش به لغو تابعیت شیخ عیسی قاسم توسط آل خلیفه گفت: دولت بحرین به دنبال تحت‌الشعاع قراردادن پیروزی‌های مردم عراق در فلوجه و تشدید درگیری‌های طائفه‌ای در منطقه است.
صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس در خصوص اقدام آل خلیفه در لغو تابعیت شیخ عیسی قاسم رهبر شیعیان بحرین اظهار داشت، به نظر می‌آید دولت بحرین به دنبال ایجاد یک موج تبلیغاتی جدید است و با این کار چند هدف را دنبال می‌کند.
وی ادامه داد یکی از اهداف دولت بحرین از این کار تحت‌الشعاع قرار دادن پیروزی‌های مردم عراق در بازپس‌گیری فلوجه است.این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به تشدید درگیری‌های طائفه‌ای در منطقه توسط دولت بحرین از این امر به عنوان هدف دوم آل خلیفه نام برد.صباح زنگنه با اشاره به مظلومیت مردم و شیعیان بحرین و اینکه حقوق این مردم به کرات توسط دولت این کشور پایمال می‌شود، اعلام کرد دولت بحرین می‌داند که اعتراضات مردم و شیعیان از فاز مخالفت مسالمت‌آمیز خارج و به مخالفت شدیدتر تبدیل نمی‌شود .
وی افزود آل خلیفه اطمینان دارد که اتفاقی غیر از تظاهرات، تحصن و اعتراض نخواهد افتاد بنابراین موج اختلافات طائفه‌گری را گسترش داده است .این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به مواضع سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای غربی در خصوص اقدامات ضدحقوق بشری دولت بحرین اظهار داشت: این سازمان‌ها و کشورهای غربی با اقداماتی عجولانه و کم‌رمق و بدون اتخاذ ساز و کار مناسب برای متوقف کردن این تعدی‌ها و تجاوزات، این تصمیمات ضد حقوق بشری را محکوم می‌کنند.
ادامه دارد
اکبر عزیزی اقدامی دیر، اما باارزش