«محمدفتح‌الله‌گولن»، متولد ۱۹۴۱ در روستای «کوروجوک » در نزدیکی «ارزروم» ترکیه است. پدرش، «رامیز گولن»، امام جماعت مسجد یک روستا بود و ظاهرا افراد خانواده‌اش تحت تأثیر مبلغی مذهبی به نام «سعید نورسی » قرار داشتند و این وابستگی بعدها در فتح‌الله گولن نیز به وجود آمد. او چنان تحت تأثیر نورسی قرار داشت که برخی از ویژگی‌های او، نظیر سخنرانی در مسجد از ۱۶ سالگی، را به خود نسبت داده‌است. گولن با وجود آن‌که هیچ‌گاه تحصیلات منظم و رسمی‌آموزش دینی نداشته، اما مدعی است که به صورت غیررسمی‌این تحصیلات را دنبال کرده‌است. او درست مقارن با پیروزی انقلاب‌اسلامی‌در ایران، خطیب بودن را رها کرد و ضمن سخنرانی در مساجد بزرگ ترکیه، فعالیت خود را بر روی اقتصاد متمرکز نمود.
فتح‌الله گولن، همزمان با شروع فعالیت، در سال ۱۹۸۱، جماعت گولن را نیز راه‌اندازی کرد؛ گروهی به ظاهر مذهبی که برای ترویج عقاید او بنیانگذاری شده‌ بود.این جماعت که بعدها با نام جنبش گولن نیز شهرت یافت، موضوع آموزش و ایجاد مراکز آموزشی را اولویت خود می‌داند. برخی محققان اعضای این جماعت را بین ۴۰۰ هزار تا ۴میلیون نفر می‌دانند که در مدارس، دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی فنی و حرفه‌ای و حتی ایستگاه‌های رادیو و تلویزیونی متعلق به گولن فعالند. مدارس او که از پشتیبانی آمریکا و صهیونیست‌ها در سراسر جهان برخوردار است، بیش از ۲میلیون دانش‌آموز و دانشجو را تحت پوشش دارند که بسیاری از آن‌ها بورس تحصیلی گولن دریافت می‌کنند.
نکته جالب توجه این است که برخی از این محصلان اصولا مسلمان نیستند و غرب در برابر ترویج تفکرات ظاهراً اسلامی‌گولن در این مناطق هیچگونه واکنش منفی از خود نشان نمی‌دهد. این جماعت با استفاده از ۱۰۰۰ مدرسه خود، در پنج قاره، که تنها ۳۰۰ مورد آن در ترکیه قرار دارد، به ترویج اندیشه خود مشغول است. جماعت او در تمامی‌ایالتهای آمریکا شعبه دارند و توانسته‌اند جایگاه خود را در کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، آذربایجان و حتی روسیه، بدون‌ هیچ مشکلی محکم کنند.
فتح‌الله گولن از سال ۱۹۹۹ به آمریکا مهاجرت کرد و از آنجا که از سلامتی کامل جسمانی برخوردار نیست، در ویلایی در پنسیلوانیا در انزوا زندگی می‌کند و کمتر در جمع ظاهر می‌شود. واقعیت این است که وی برای درمان به آمریکا رفته بود، اما به دلیل‌اینکه در ترکیه برای او حکم بازداشت صادر شده بود، مجبور به اقامت دائمی‌در آمریکا شد.
جریان گولن و همراهی زیر پوستی با اسرائیل
جریان گولن همیشه به طرفداری از اسرائیل و داشتن روابط صمیمی‌با این رژیم متهم است. از سوی دیگر این جریان هیچ‌ زمانی در برابر جنایات رژیم صهیونیستی انتقادی نکرده است و همواره این جنایات را به‌عنوان دفاع از خود مشروع می‌داند.جریان گولن حزب‌الله، حماس و ایران را به ‌دلیل مبارزه با اسرائیل به خشونت و افراطی‌گری متهم می‌کند. این جریان در مساله کشتی «ماوی» مرمره که گروهی از فعالان حقوق بشری برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به غزه اقدام کرده بودند و توسط سربازان رژیم صهیونیستی به قتل رسیدند، با عنوان کردن این مطلب که این کشتی باید از اسرائیل اجازه ورود به غزه می‌گرفت، به دفاع از رژیم صهیونیستی پرداخت.
خصومت با حکومت اردوغان
در آغاز جنبش فتح‌الله گولن با حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان روابط دوستانه‌ای داشت اما به تدریج به رقیبانی سرسخت در ترکیه تبدیل شدند.بسیاری از تحلیلگران ریشه دشمنی دو جریان را در انحصارطلبی واقتدارطلبی هر دو جریان می‌بینند.
از آبان ماه سال ۱۳۹۲ (نوامبر ۲۰۱۳) اتفاقاتی به وقوع پیوست که نشان می‌داد حزب حاکم و جریان گولن دیگر تحمل همدیگر را ندارند. نخستین جرقه این اختلافات در ممنوعیت فعالیت آموزشگاه‌های خصوصی جماعت گولن از سوی دولت اردوغان بود. اوج‌گیری اختلافات گولن و اردوغان باعث شد که با چراغ سبز حکومت، عناصر رسانه‌ای مخالف گولن در ترکیه، حجم وسیعی از مقالات، سخنرانی‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بر ضد جریان گولن و شخصیت او منتشر کنند و در مقابل نیز رسانه‌ها و شبکه‌های تلویزیونی گولن شروع به افشای فساد مالی اردوغان و نزدیکانش کردند.
در چنین شرایطی، حزب و دولت اردوغان در ترکیه از سال ۲۰۱۳ به تعقیب آشکار هواداران و فعالان جماعت گولن دست زدند و برخی از مقامات دولت بلندپایه را به اتهام همکاری با فتح‌الله گولن دستگیر کردند. این در حالی است که ، دولت ترکیه برخی از بنیادهای وابسته به پیروان گولن را به فساد مالی متهم می‌کند.از طرفی، حکومت ترکیه به رهبری اردوغان، جریان وابسته به فتح‌الله گولن را متهم می‌کند که ساختارهای موازی دولتی در داخل دولت ترکیه تشکیل داده است و برای سرنگونی حکومت اردوغان تلاش می‌کند.در این راستا دولت ترکیه در جریان حملات مداوم به طرفداران فتح‌الله گولن در چند سال گذشته صدها کارمند دستگاه انتظامی‌و قضایی را دستگیر یا از کار برکنار کرده است.از سویی، دولت اردوغان جنبش فتح‌الله گولن را جریانی تروریستی شناخته و فعالان این گروه را به عنوان تروریست‌های خطرناک، تحت پیگرد قرار داده است.از سویی، دولت ترکیه گولن را به دست داشتن در کودتای ۱۵ ژوئیه متهم کرده است . این در حالی است که، فتح‌الله گولن اتهام دخالت در این کودتا را به‌شدت تکذیب می‌کند.