* اشاره

سرویس خارجی: برای پیگیری روند تحولات سوریه به ویژه از زمانی که این کشور تهدید به مداخله نظامی خارجی شد، آشنایی با منظر رئیس جمهوری آمریکا بسیار ضروری است. سخنان اوباما برای مردم آمریکا در مورد مداخله نظامی احتمالی در سوریه، به وضوح نشانگر این است که رئیس جمهوری آمریکا از قبل تصمیم خود را برای مقصر شناختن دولت سوریه در حمله شیمیایی به «غوطه» دمشق گرفته است. اوباما پیش از انتشار گزارش بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل، با تشریح صحنه‌های حمله و قربانیان آن که در یک فیلم ویدیویی به نمایش در آمده و صحت آن از جانب هیچ منبع رسمی تأیید نشده است، و اشاره به اطلاعات ارائه شده از منابع نظامی آمریکا مبنی بر دخالت داشتن ارتش سوریه در حملات شیمیایی، سعی کرد این ماجرا را نزد افکار عمومی، به امنیت ملی آمریکا پیوند بزند و اشعار بدارد که اگر حمله‌ای به سوریه صورت بگیرد، مردم باید این اقدام را به عنوان تلاشی برای حفظ امنیت و ثبات جهانی، که مسئولیت انسانی آمریکاست، بپذیرند! در این بخش از مقاله، مروری بر سخنان اوباما در این چارچوب خواهیم داشت.

***

توجیه مردم

درچنین شرایطی، رئیس جمهور آمریکا در یک سخنرانی در کاخ سفید برای توجیه افکار عمومی ملت آمریکاکه باجنگ علیه سوریه مخالفند ادعا کرد برای پایان دادن به جنگ تلاش کرده،به دنبال مستقر کردن نیرودر سوریه نیست واز کنگره خواسته رأی‌گیری درباره حمله به سوریه را به تعویق بیندازد.باراک اوباما در سخنرانی خود به منظور توجیه ملت آمریکا برای حمله نظامی به سوریه گفت:«اوضاع سوریه ۲۱ آگوست و زمانی تغییر کرد که دولت بشار اسد علیه هزاران نفر از زنان و کودکان کشورش از گاز شیمیایی استفاده کرد.

استفاده ازسلاح‌های شیمیایی جنایت علیه بشریت ونقض حقوق جنگ است. هیچکس درباره اینکه سلاح شیمیایی درسوریه استفاده شده،اختلاف نظرندارد.جهان هزاران نوارویدیویی وتصاویر تلفن‌های همراه رامشاهده کردوسازمان‌های حقوق بشری داستان‌هایی ازبیمارستان‌هایی گفتندکه پرازافرادی بودکه علائم گاز سمی درآنها مشاهده می‌شد.اوباما در ادامه سخنان خود، دولت بشار اسدراعامل این حمله شیمیایی دانست و مدعی شد:«مامی‌دانیم که رژیم اسد مسئول بوده است.درروزهایی قبل از۲۱ آگوست، نیروهای اسدبرای حمله به منطقه‌ای که ازگازسارین استفاده کردند،آماده می‌شدند، آنها ماسک ضدگازرا بین ارتش خودتوزیع کردند و سپس راکت‌هایی را از منطقه تحت کنترل رژیم، به۱۱ محله که رژیم سوریه تلاش می‌کردنیروهای مخالفان را پاکسازی کند، شلیک کردند. درست مدتی بعد از فرود موشک‌ها،گاز پخش و بیمارستان‌ها پرازافراد در حال مرگ شد.

ما چهره‌های ارشد دستگاه نظامی اسد که نتایج حمله را بازبینی کردند، می‌شناسیم.رژیم اسد در روزهای بعد از حمله، بمباران همان محله‌ها را افزایش داد.

ما همچنین نمونه خون و موی افراد را در مکان حادثه آزمایش کردیم و نتیجه استفاده ازگاز سارین درآنها مثبت بود.»رئیس جمهور آمریکا با این زمینه چینی ادامه داد:«وقتی دیکتاتورها مرتکب جنایت می‌شوند، منتظرند تا جهان به نوع دیگری به این جنایت نگاه کند تاتصاویرهولناک ازخاطرات پاک شود، اما این اتفاقات رخ داده است و حقایق غیرقابل انکار هستند.

آنچه که برای قربانیان در سوریه و برای کودکان این کشور در حمله ۲۱ آگوست پیش آمده است، نه تنها نقض قوانین بین‌الملل، بلکه خطری برای امنیت ملی آمریکا است و اگر اقدامی صورت نگیرد، رژیم اسد دلیلی برای توقف استفاده از سلاح‌های شیمیایی نمی‌بیند و دیگر حاکمان مستبد دلیلی نمی‌بینند که درباره دستیابی به گاز سمی و استفاده از آن تجدید نظر کنند. اگر به کارگیری سلاح‌های شیمیایی به خارج از مرزهای سوریه برسد،این سلاح‌ها می‌تواند همپیمانان ماچون ترکیه، اردن و اسرائیل را تهدید کند.عدم اقدام عملی علیه سلاح‌های شیمیایی،ممنوعیت‌هاعلیه دیگر سلاح‌های کشتار جمعی را تضعیف می‌کند و همپیمانان اسد را جسورتر می‌کند. این جهانی نیست که ماپذیرای آن باشیم.» وی برای آنکه نشان دهد علاقه‌ای به جنگ ندارد، گفت:«من چهارسال و نیم تلاش کردم تا به جنگ پایان دهم، نه آنکه آغازگر آن باشم.

من مصمم هستم که در راستای منافع وامنیت ملی آمریکا به استفاده رژیم اسد از سلاح‌های شیمیایی از طریق یک حمله نظامی هدفمند پاسخ دهم. هدف این حمله باز داشتن اسد از استفاده از سلاح‌های شیمیایی و کاهش توانمندی رژیم وی برای استفاده از این سلاح‌ها است وهمچنین به جهان نشان می‌دهد که ما استفاده ازاین سلاح‌هارابرنمی‌تابیم.

من رئیس جمهور قدیمی‌ترین دموکراسی مبتنی بر قانون اساسی جهان هستم، بنابراین گرچه این اختیار را دارم که دستور حملات نظامی را بدهم اما براین باورم که درست بود که در نبود تهدید مستقیم و فوری برای امنیت ما،موضوع اقدام نظامی علیه سوریه را به کنگره واگذارکنم. براین باورم که دموکراسی ما زمانی قوی تر عمل می‌کند که از حمایت کنگره بهره‌مند باشد.» وی همچنین درسخنان خودتلاش کردتابه مردم کشورش نشان دهدکه ازمخالفت‌های آنهاباحمله نظامی به سوریه آگاهی دارد و تصریح کرد:«هم اکنون می‌دانم که بعد ازآمار وحشتناک تلفات در عراق و افغانستان، ایده اقدام نظامی محبوبیت ندارد و فرقی نمی‌کند که چه اندازه محدود باشد.

پس از این همه مدت، من چهار سال و نیم برای پایان دادن به جنگ‌ها ونه آغاز آنها تلاش کردم.

ارتش ما از عراق خارج شده است، ارتش ما از افغانستان در حال بازگشتن است و می‌دانم که آمریکایی‌ها همگی می‌خواهند که تمامی ما، به ویژه من، در واشنگتن بر وظیفه ساخت ملت خودمتمرکز شویم، مردم خود را به اشتغال برسانیم ، فرزندان خود را آموزش وطبقه متوسط را رشد دهیم.

جای تعجب نیست که شما این سوالات جدی را مطرح می‌کنید.»اوباما تصریح کرد که قصد ندارد نیروی نظامی به سوریه اعزام و پای هیچ سربازی را به سوریه باز کند و گفت:«من به دنبال اقدام نظامی نامحدود همچون عراق و افغانستان نیستم.

من به دنبال حمله هوایی طولانی مدت همچون لیبی و کوزوو نیستم. این یک حمله هدفمند برای رسیدن به هدفی روشن است که چیزی جز مهار استفاده از سلاح‌های شیمیایی و کاهش ظرفیت‌های اسد نیست.»وی در توجیه اقدام نظامی محدود آمریکا در سوریه گفت:«بگذارید یک مسئله را روشن کنم.ارتش آمریکا به دنبال ایجاد دردسر نیست. حتی یک حمله نظامی محدود، پیامی را به اسد می‌دهد که هیچ کشور دیگری نمی‌تواند القا کند.

فکر نمی‌کنم بایدیک دیکتاتور دیگر را با زورازمیان برداریم. ما ازعراق آموختیم که چنین کاری باعث می‌شودمادرسال‌های بعد،مسئولیت بیشتری داشته باشیم،امایک حمله هدفمند می‌تواند اسدیاهردیکتاتوردیگری را برای استفاده ازسلاح‌های شیمیایی به فکروادارد.» اوباما همچنین به احتمال حمله انتقام جویانه اسد درصورت حمله به سوریه اشاره کردوگفت:«ماهیچ گونه تهدیدی رارد نمی‌کنیم، اما رژیم اسد قابلیت تهدید کردن جدی ارتش ما را ندارد. هرگونه انتقام جویی که ممکن است آنها به دنبال آن باشند در راستای تهدیداتی است که ماهرروز با آن مواجه هستیم.

نه اسد و نه همپیمانان وی نفعی در تشدید اوضاعی که به نابودی اسد منجرشود، ندارند وهمپیمان ما اسرائیل، می‌تواند با قدرت تمام و با حمایت استوارآمریکا،از خود دفاع کند. درست است که برخی مخالفان اسد افراط گرایان هستند،اما القاعده تنها در صورتی در سوریه هرج و مرج زده تقویت می‌شود که مردم سوریه شاهد باشند که جهان برای جلوگیری از کشته شدن بی گناهان در بمباران شیمیایی، کاری انجام نمی‌دهد. اکثر مردم سوریه و مخالفان این کشور که با آنها همکاری می‌کنیم، تنها خواستار زندگی در صلح، وقار و آزادی هستند و ما بعد از هرگونه اقدام نظامی، تلاش‌های خود را برای دستیابی به یک راه حل سیاسی که به تقویت آنهایی منجر می‌شود که نیروی استبداد و افراط گرایی را رد می‌کنند، افزایش می‌دهیم.»رئیس جمهورآمریکا که تا حدودی از موضع پیشین خود برای اقدام نظامی در سوریه عقب نشسته است، تأکید کرد که راه حل صلح آمیز را برای سوریه ترجیح می‌دهد.

او گفت:« با تمام آنهایی که می‌گویند آمریکا نباید پلیس جهان باشد موافقم. آمریکا پلیس جهان نیست. اقدامات وحشتناکی در جهان در حال رخ دادن است که فراتر از دسترس ما است تا بخواهیم آنها را اصلاح کنیم، اما ایده‌آل‌ها، قوانین و امنیت ملی ما در سوریه در خطر است و با اندکی تلاش و خطرکردن، می‌توانیم درسوریه اقداماتی انجام دهیم. من عمیقا راه حل صلح آمیز را ترجیح می‌دهم. در دو سال گذشته دولت من دیپلماسی و تحریم، هشدار و مذاکره را امتحان کرده است، اما سلاح‌ شیمیایی همچنان توسط رژیم اسد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اخیرا شاهد علائم دلگرم کننده‌ای بودیم که بخشی از آن به دلیل تهدیدات آمریکا برای اقدام نظامی در سوریه و همچنین مذاکرات سازنده‌ای بود که من با رئیس جمهور پوتین داشتم.

دولت روسیه برای پیوستن به جامعه بین‌الملل برای اعمال فشار بر اسد به منظور کنار گذاشتن سلاح‌های شیمیایی، ابراز تمایل کرده است.

رژیم اسد هم اکنون اعتراف کرده است که این سلاح‌ها را در اختیار دارد و حتی به کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی که استفاده از این سلاح‌ها را ممنوع می‌کند، ‌پیوسته است.»اوباما درباره طرح جدید مسکو در خصوص سوریه گفت:«هنوز زود است که بگوییم آیا این پیشنهاد موفق می‌شود یا خیر. براساس این توافق، باید بررسی شود که آیا رژیم اسد به تعهدات خود پایبند است یاخیر،اما این پیشنهاد، پتانسیل حذف تهدید سلاح شیمیایی را بدون استفاده از زور دارد، به ویژه آنکه روسیه یکی از قوی ترین همپیمانان اسد است.

ادامه دارد