سرگئی لاوروف با اشاره به برگزاری مذاکرات فشرده درخصوص تسلیحات شیمیایی سوریه گفت: در واقع این ایران بود که پیشنهاد بسیار مناسبی ارائه داد. وی افزود: میخواهم کمی از اسرار را فاش کنم و بگویم این پیشنهاد ایران مورد حمایت آمریکا قرار گرفت.
لاوروف تصریح کرد: ایران در گذشته دو بار مورد حملات شیمیایی قرار گرفته و به همین دلیل پیشنهاد مناسبی درباره سوریه ارائه داد. وی افزود: پس از دیدار باراک اوباما با ولادیمیر پوتین در جریان نشست گروه ۲۰ در سنپترزبورگ، پوتین تمایل خود را برای امحای تمامی تسلیحات شیمیایی در سراسر جهان اعلام کرد و این ماموریت ویژه از سوی پوتین برای من تعیین شد تا طرح خنثی سازی، امحا و کنترل بینالمللی بر تسلیحات شیمیایی در سراسر جهان اجرا شود.
رئیس دادگاه دیپلماسی روسیه تاکید کرد دولت سوریه را وادار خواهد کرد تا هیچ اخلالی در روند اجرای این طرح با هدف امحای تسلیحات شیمیایی به وجود نیاورد. به گفته وی غرب نیز باید پیامی مشابه به مخالفان سوری ارسال کند. وی در ادامه تاکید کرد که روسیه هر اقدامی انجام خواهد داد تا نقشی در روند از بین بردن تسلیحات شیمیایی سوریه داشته باشد و آمادگی داریم در تمامی روند این عملیات مشارکت داشته باشیم که میتواند شامل عملیات بازرسی و سایر موارد شود.
لاوروف همچنین تاکید کرد: ترس از افتادن سلاحهای شیمیایی سوریه به دست گروههای تروریستی و لزوم حل مساله سلاحهای شیمیایی برای ممانعت از این امر مواضع روسیه و آمریکا را به سرعت متحد کرد. خبر دیگر اینکه بازرسان سازمان ملل که چهارشنبه گذشته به منظور تحقیق درباره سلاحهای شیمیایی سوریه وارد این کشور شدند، دیروز به ماموریت خود پایان دادند. بازرسان در چندین پایگاه و مکان در سوریه که احتمال میرود سلاحهای شیمیایی در آنها استفاده شده باشد تحقیق کردند. از سوی دیگر بازرسان سازمان منع استفاده از سلاحهای شیمیایی امروز وارد سوریه میشوند.
تیم شش نفره بازرسان سازمان ملل اعلام کرد گزارشی کامل درباره استفاده سلاحهای شیمیایی در سوریه ارائه خواهد داد و امیدوار است این گزارش تا پایان اکتبر آماده شود. گزارش اول این کمیته، ماه جاری میلادی منتشر شد که در آن تاکید شده بود از گاز سارین به میزان فراوانی در حمله ۲۱ اوت به اطراف دمشق استفاده شده است. ازسویی سازمان منع استفاده از سلاحهای شیمیایی اعلام کرد به اطلاعاتی که دولت سوریه درباره زرادخانههای تسلیحات شیمیایی خود ارائه داده اطمینان دارد.
براساس این گزارش، فهرست ارسالی دمشق به سازمان منع استفاده از سلاحهای شیمیایی شامل پایگاههای تولید و ذخیرهسازی سلاحهای شیمیایی است و قرار است سوریه اطلاعات بیشتری را درباره زرادخانههای شیمیایی ارائه دهد. این در حالی است که سازمانهای اطلاعاتی آمریکا و غرب تاکید کردهاند که سوریه ۱۰۰۰ تن گاز سارین در ۴۵ پایگاه ذخیره دارد. دراین حال ایندیپندنت نوشت: جنگنده های فرانسوی روز ۳۱ اوت آماده حمله نظامی به سوریه بودند که فرانسوا اولاند دستور توقف آن را صادر کرد.
براساس این گزارش، اولاند رئیس جمهوری فرانسه حمله نظامی علیه سوریه را تنها ساعاتی قبل از صدور فرمان حمله و پس از آن متوقف کرد که باراک اوباما با او تماس گرفت. این روزنامه به نقل از هفته نامه «نوول آبزرور» چاپ فرانسه افزود: جنگندههای رافائل ارتش فرانسه روز شنبه ۳۱ اوت طی دستوری آماده پرواز عملیاتی و مشارکت در حمله به سوریه بودند و عصر همان روز زمانی که باراک اوباما تلفنی با اولاند تماس گرفت حمله لغو شد. براساس این گزارش، اولاند منتظر تماس ویژه اوباما برای فرمان حمله نظامی به سوریه بود اما رئیس جمهوری آمریکا از تصمیم خود برای ارسال طرح حمله به کنگره خبر داد.
شکاف میان مخالفان
سفر اخیر رئیس ائتلاف مخالفان سوریه به نیویورک و رایزنیهای وی، موجب افزایش شکاف میان مخالفان شده و تردیدهای جدی درباره آینده آنها ایجاد کرده است. گروههای مخالف سوری از اختلافات داخلی به ویژه در زمینه شرکت در نشست «ژنو ۲» رنج میبرند. صحبتهای اخیر احمد الجربا رئیس ائتلاف مخالفان که از آمادگی برای حضور در نشست «ژنو ۲» و ارائه برخی پیش شرطها در این زمینه سخن گفته بود، بحثهای زیادی در میان معارضان سوری ایجاد کرده است. این اظهارات انتقاد گسترده جناحهای درون مجموعه مخالفان را برانگیخته است.
در همین زمینه جورج صبرا از اعضای شورای معارضان و رئیس سابق این مجموعه گفت این شورا نشست «ژنو ۲» را تحریم میکند. همچنین کمال اللبوانی از دیگر چهرههای ائتلاف مخالفان تاکید کرد که موضع احمد الجربا نظر شخصیاش بوده که در نتیجه فشارهای بینالمللی اتخاذ کرده و اجرای تصمیم الجربا نیاز به تعدیل اساسنامه ائتلاف مخالفان دارد. جریانهای مخالف دولت سوریه در داخل این کشور از جمله هیات هماهنگی ملی نیز با پیش شرطهای مطرح شده توسط ائتلاف مخالفان و شخص احمد الجربا برای حضور در نشست «ژنو ۲» مخالفت کردهاند.
ازسویی روزنامه ایندیپندنت از نشست محرمانه شماری از نمایندگان ارتش آزاد سوریه با یکی از مقامات بلندپایه سوری خبر داد که یک ماه و نیم قبل در دمشق انجام شد. هیات ارتش آزاد، ابتکاری را با خود داشت که بر آمادگی این گروه در انجام مذاکرات بین شماری از افسران جدا شده از ارتش و دولت سوریه برای حل بحران سوریه تاکید شده بود. این ابتکار هیچ دعوتی از بشار اسد برای کنارهگیری از قدرت را در مرحله کنونی در خود نداشت. طرف سوری در واکنش به این ابتکار تاکید کرد باید گفتگوها در داخل اراضی سوریه بدون هیچ پیش شرطی آغاز شود و ریاست جمهوری نیز سلامت شخصیتهای شرکت کننده در گفتگوها را تضمین خواهد کرد. نماینده ویژه سازمان ملل متحد در حل بحران سوریه با اعلام اینکه توافقی درباره شکل برگزاری نشست «ژنو ۲» حاصل شده است تاکید کرد ایران باید در این نشست حضور داشته باشد. اخضر ابراهیمی اظهار داشت: کشورهای عربی مثل عربستان سعودی، قطر و مصر در «ژنو ۲» حضور خواهند داشت.
بحران انسانی
شورای امنیت سازمان ملل نشستی را درباره بحران انسانی در سوریه برگزار کرد و بیانیه صادره از آن خواستار اجرای عملیات هیاتهای کمکرسان بین مرزی شد. به گفته سازمان ملل، سوریه هماکنون بزرگترین بحران بشری را در خود میبیند و بیش از دو میلیون پناهنده در خارج از این کشور و حدود شش میلیون آواره در داخل سوریه وجود دارند. شورای امنیت نارضایتی خود را از افزایش موج خشونتها و مرگ بیش از صد هزار تن در سوریه ابراز داشت. در این بیانیه آمده است:
شورای امنیت خشونتها و نقض گسترده حقوق بشر و قوانین بشردوستانه بینالمللی را از سوی مقامهای سوری به شدت محکوم میکند. همچنین سوءاستفادهها و نقض قوانین بشردوستانه بینالمللی از سوی گروههای مسلح سوری نیز محکوم است. این بیانیه همچنین تاکید کرد که دولت اسد باید اقداماتی فوری برای تسهیل عملیات کمکهای بشردوستانه انجام داده و الزامات بروکراتیک و سایر موانع را رفع کند. از سوی دیگر گفته می شود دولت سوریه ارائه ویزا برای کارمندان سازمان ملل وگروههای امدادرسان خارجی را محدود کرده است.
بنابراین ارائه کمکهای بشردوستانه در مناطقی که تحت کنترل شورشیان یا نیروهای اسد است، به شدت دشوار شده است. در بیانیه شورای امنیت آمده است: مقامهای سوری باید واردات تجهیزاتی از جمله ابزارهای ارتباطی، خودروهای زرهی محافظ و تجهیزات دارویی و جراحی را افزایش دهند. درتحولی دیگر یک خبرنگار آلمانی گزارشی تکان دهنده از نحوه بهره برداری مردان سعودی از آوارگان سوری به ویژه زنان و دخترانی که برای در امان ماندن از جنگ به اردن پناه بردهاند، منتشر کرد. وی گزارش داد که دختران نوجوان آواره سوری برای کمک به وضعیت معیشتی خانواده تنگدست خود، در مقابل دریافت پول به ازدواج با ثروتمندان سعودی تن میدهند. این خبرنگار آلمانی گفت: ما اینجا در خانه «ام ماجد» هستیم که به عنوان دلال ازدواج و فروشنده دختران سوری فعالیت می کند. در اینجا سه دختر سوری را می بینیم که منتظرند با همسران سعودی آشنا شوند. ام ماجد به آنها می آموزد چگونه رفتار کنند. وی به این دختران می گوید: یک مرد سعودی ۷۰ ساله دارم که می خواهد با یک دختر حداکثر ۱۳ ساله ازدواج کند، کدام یک از شما می خواهید با او آشنا شوید؟
اذعان به قدرت ارتش
منابع نزدیک به مخالفان سوری به برتری کامل ارتش سوریه در نبردهای داخلی این کشور اذعان کردند. مخالفان سوری همچنین با اشاره به سیطره تدریجی گروههای تندرو به اصطلاح جهادی بر دیگر گروههای مسلح، از نگرانی شدید کشورهای غربی درباره جایگزینی این گروهها به جای نظام بشار اسد خبر دادند. دراین حال یگانهای ارتش سوریه عملیات گستردهای را در سه منطقه اصلی دیرالزور در شرق سوریه اجرا کردند. در این عملیات دهها فرد مسلح کشته یا زخمی شدند و چهار دستگاه خودرو حامل تجهیزات نظامی به همراه عناصر مسلح موجود در آنها منهدم شد. ازسویی وقوع یک انفجار بزرگ تروریستی در ریف دمشق چندین کشته و زخمی برجا گذاشت.
این انفجار توسط یک فرد انتحاری روی داد که یک خودرو بمبگذاری شده را هدایت میکرد. دراین میان تلویزیون دولتی سوریه از برخورد یک راکت به ۱۰۰ متری سفارت چین در دمشق خبر داد که باعث آتش گرفتن دو خودرو و صدمات دیگر شد. خبر دیگر اینکه اهالی شهر «کسب» در سوریه برای مقابله با ورود افراد مسلح از ترکیه به این شهر، وارد عمل شدهاند. شهر کسب در ریف لاذقیه نزدیک مرز ترکیه با سوریه است که اکثر جمعیت آنرا ارامنه تشکیل میدهند که پس از عملیات ارتش و تلاش ساکنان این شهر برای ممانعت از ورود افراد مسلح به این منطقه، شرایط عادی گذشته خود را بازیافته است.
ازسویی کمیته مردمی کُردهای سوریه در حال آمادهسازی خود برای نبرد بزرگ شهر حسکه با هدف تصرف «ریف رأس العین» و «تل تمر» است. هدف اصلی این نبرد تصرف کامل ریف رأس العین و تل تمر و خارج کردن آن از کنترل گروههای مسلح است. یک منبع آگاه در کمیته مردمی کُردهای سوریه تاکید کرد که ارتش سوریه سلاح و تجهیزات نظامی مورد نیاز کمیتههای مردمی کُردهای سوریه را تامین و آنها را مجهز میکند. خبر دیگر اینکه دور جدید درگیری بین گروههای مسلح در سوریه آغاز شده و تروریستها برای کنترل بر چاههای نفت این کشور وارد نبردهای خونین با یکدیگر شدهاند.
درچنین شرایطی گروههای مسلح تندرو در سوریه که ائتلاف مخالفان این کشور را به رسمیت نمیشناسند، متحد شده و از تشکیل گروه مسلح بزرگتری با عنوان «ارتش اسلام» خبر دادند. ارتش اسلام شامل ۴۳ تیپ، گردان و گروه مسلح مخالف دولت سوریه است که از جمله آنها میتوان به تیپ اسلام، تیپ ارتش مسلمانان، تیپ سپر غوطه وگردانهای جنوب پایتخت اشاره کرد. قرار است ارتش اسلام به رهبری فردی به نام «زهران علوش» اداره شود.
خبر دیگر اینکه گروه «دولت اسلامی عراق و شام» وابسته به القاعده در سوریه در بیانیهای ضمن برعهده گرفتن مسئولیت بمبگذاریهای شهرک ریحانلی و باب الهوی در جنوب ترکیه، این کشور را به انجام حملات انتحاری تهدید کرد. در این بیانیه از مسئولان ترکیه خواسته شده گذرگاههای باب الهوی و باب السلامه را که توسط نیروهای ترکیهای بسته شده، باز کنند. در بیانیه مذکور آمده است: گامهای پاک شیران دولت اسلامی عراق و شام برای انجام رسالت پاکسازی کافران و تجاوزگران از خاک ترکیه به زودی برداشته میشود.
ازسویی رئیسجمهوری ترکیه اعلام کرد ایران متعهد شده در آزادی خلبانان ترکیه که در لبنان ربوده شدهاند به آنکارا کمک کند.عبدالله گل تصریح کرد گفتوگویی را با حسن روحانی رئیسجمهوری ایران در نیویورک در این خصوص داشته است.گل گفت: ایران به ما در آزادی خلبانان کمک میکند همانطور که ما قبلاً در بسیاری موارد مختلف به ایران کمک کردیم.لازم به ذکر است در فوریه سال گذشته میلادی، یک گروه از مخالفان سوری ۱۱ زائر ایرانی را در شهر حما در شمال سوریه و این گروه از مخالفان، ایرانیان ربوده شده را با میانجیگری ترکیه آزاد کردند.چندی بعد دو خلبان ترک پس از ربوده شدن در حومه جنوبی بیروت به مکان نامعلومی منتقل شدند.دو خلبان مذکور توسط گروهی در نزدیکی فرودگاه رفیق حریری در اوایل آگوست در مسیر هتل ربوده شدند. این افراد مسلح خواستار آزادی زائران شیعه لبنانی شدند که ماه مه سال گذشته توسط گروههای مخالف سوری در سوریه ربوده شدند و اعلام کردند این دو خلبان را زمانی آزاد میکنند که این زائران لبنانی آزاد شوند.