پیشگفتار
اشتیاق به کسب اطلاعات از دنیای آینده همواره یکی ازمهمترین عطش های ذهنی بشر بوده است. بر همین مبنا در طول تاریخ پیشگویی های فراوانی از سوی اندیشمندان شرایط زندگی آینده را برای مردم به تصویر کشیده است، اما بی اغراق یکی از واقعی ترین
پیش بینی های صورت گرفته در مورد اوضاع اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جهان در سال های پیش رو تحقیقی است که چهارسال قبل به صورت یک کتاب تحت عنوان “صد سال دگر” توسط گروهی از اقتصاددان برجسته دنیا در دانشگاه ام . آی. تی منتشر شد.
“ایگناسیو پالاسیوس هوئرتا” اقتصاددان برجسته اسپانیایی که خود از اندیشمندان دانشگاه شیکاگو و مدرسه اقتصاد لندن به شمار می رود، در این کتاب مجموعه ای از مقالات “دارون عجم اوغلو”، “آنگس دیتن”(برنده جایزه نوبل ۲۰۱۰) ، “الوین راث”(برنده جایزه نوبل ۲۰۱۲) ، “رابرت شیلر”(برنده جایزه نوبل۲۰۱۳)، “رابرت سولو” ( برنده جایزه نوبل ۱۹۸۷)، “ادوارد گلیزر” ، “جان رومر” ، “مارتین وایتزمن” ، ” آویناش دیکسیت” و ” آندره ماس- کولی” را در مورد شرایط جهان آینده گردآوری کرده است.
جالب آنکه هنوز چهارسال از انتشار این کتاب سپری نشده که زمینه های بروز تحولات پیش بینی شده در تعاملات مختلف جهان قابل مشاهده است و به همین سبب باید کتاب”صد سال دگر” را یکی از علمی ترین و واقع بینانه ترین پیش بینی های آینده قلمداد کرد.
این کتاب اخیراً به سفارش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران توسط “آرش پورابراهیمی” ترجمه و در شرکت چاپ و نشر بازرگانی (وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت) منتشر شده است.
مجموعه ای که از امروز بطور مستمر در همین ستون در اختیارخوانندگان روزنامه قرار می گیرد، باز نشر مطالب موجود در این کتاب است.
***
مقدمه ناشر ایرانی
صد سال دگر و آینده اقتصاد جهان
هنگامی که حاج محمدحسین امین الضرب در سال ۱۲۶۳ مجلس «وکلای تجار» را بنیان نهاد، احتمالاً تصور نمی‌کرد که در حال پی‌ریزی یکی از دیرپاترین نهادهای اقتصادی ایران است که در مواجهه با طوفان‌های اجتماعی و سیاسی پایدار می‌ماند و به شکلی درمی‌آید که ما امروز آن را به عنوان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران می‌شناسیم؛ یکی از مهم‌ترین نهادهای بخش خصوصی با حدود پانزده هزار عضو.
امین الضرب صنعت برق را به ایران آورد، تأسیس بانک را پیشنهاد کرد و مجلس وکلای تجار را بنیان نهاد. بی‌تردید. او، چه زمانی که به دنبال انتقال فن‌آوری به داخل کشور بود یا تأسیس مؤسسات مالی را پی می‌گرفت و چه زمانی که نهاد مدرن اتاق بازرگانی را ایجاد می‌کرد، خودآگاه یا ناخودآگاه، از افق دید بلندمدتی برخوردار بود.
اکنون ما به عنوان وارثان این نهاد تلاش کرده‌ایم که این نگاه بلندمدت را حفظ کنیم و به آن ساختار نظام‌مندتری بدهیم. انتشار مجله «آینده‌نگر» و کتاب‌هایی مانند «تغییرات بزرگ جهان تا سال ۲۰۵۰» همراه با دیگر طرح‌های پژوهشی در میان تلاش‌های اتاق بازرگانی تهران برای ارائه تصویری روشن‌تر از آینده اقتصاد ایران و جهان جای می‌گیرند.
انتشار کتاب «صدسال دگر» هم با هدفی مشابه صورت می‌پذیرد؛ کتابی که در آن مجموعه‌ای از برجسته‌ترین اقتصاددانان جهان تلاش کرده‌اند که شرایط اقتصاد جهان در سال ۲۱۱۳ را به تصویر بکشند. پیش‌بینی آینده، آن هم برای مدت زمان صدسال، با بی‌اطمینانی بسیاری همراه است و نویسندگان کتاب که برخی از آن‌ها نوبل اقتصاد را در کارنامه دارند، بهتر از هر کسی بر این بی‌اطمینانی واقف‌اند و به همین خاطر هر کدام تلاش کرده‌اند تا با رویکردی مخصوص در مورد آینده اقتصاد جهان دست به پیش‌بینی بزنند.
شکی نیست که ما امیدواریم صد سال دیگر جایگاه ایران در اقتصاد جهان به مراتب بهتر از وضع امروز باشد و البته می‌دانیم که چالش‌های بسیاری در راه تحقق چنین آرزویی قرار دارند.
ایجاد رشد اقتصادی تنها از طریق انتقال فن‌آوری از اقتصادهای توسعه‌یافته با محدودیت‌هایی همراه خواهد بود، محدودیت‌هایی که چین امروز با آن مواجه شده است، رشد اقتصادی پایدار و درون‌زا نیازمند اصلاحاتی نهادی است که به تقویت بخش خصوصی و کارآفرینی بیانجامد.
مواردی مانند آموزش و بهداشت هم به اندازه رشد اقتصادی اهمیت دارند و به تقویت آن کمک می‌کنند.
همچنین در کنار تلاش برای تحقق رشد اقتصادی، نمی‌توان از مواردی مانند کاهش نابرابری اقتصادی و اجتماعی و دسترسی طبقات فرودست به خدمات اجتماعی و پزشکی غافل شد. به علاوه باید از نظام مالی برخوردار بود که بتواند نیازهای مالی موارد ذکرشده را به طور بهینه تأمین کند و در کنار آن نظام بیمه‌ای باید حضور داشته باشد که بتواند ریسک‌های موجود در راه توسعه را مدیریت کند.
مهم‌تر از همه، عوامل زیست‌محیطی مانند کم‌آبی هم می‌توانند در آینده به تهدیدی جدی برای همه دستاوردهای احتمالی در زمینه توسعه تبدیل شوند و خوشبختانه کتاب «صدسال دگر» همه موارد بالا را در بر می‌گیرد.