از دلخوشی‌های این بندة ناچیز یکی این است که بحمدالله می‌توانم هر شب روزنامه گرامی «اطلاعات» را که قریب هشتاد سال است آن‌ را می‌خوانم (از زمان اشغال ایتالیا حبشه را) در تارنمای خود بخوانم و در حد مندرجات آن از اخبار وطن عزیز نازنین آگاه شوم.
افسوس که باید به عرض خوانندگان محترم برسانم که گاه اتفاق می‌افتد که در عناوین اخبار یا در متون اخبار از بس کلمات غیرفارسی (و غالبا انگلیسی) وجود دارد، از فهم درست آن عبارات عاجز می‌مانم!
چندی پیش که توفیق مکالمة تلفنی با جناب استاد دکتر حدّادعادل ـ دامت افاضاته ـ داشتم، این مسأله را خدمتشان عرض کردم که برای جلوگیری از این نحوه استعمال کلمات خارجی چه چاره‌ای می‌اندیشند و چرا در ارشاد آنان که شیفتة به کار بردن آن کلمات که معادل فارسی آن موجود و مفهوم هر فارسی‌زبان است، به عنوان سمت رسمی‌ای که دارند، که لازمه آن پاسداری و پاسبانی و حراست و حفاظت زبان فارسی است، اقدام مؤثری نمی‌فرمایند؛ زیرا از قدیم گفته‌اند که حفظ حرمت مرقد هر امامزاده با متولّیِ آن است و چرا حضرت‌عالی به عنوان رئیس فرهنگستان ـ بنیادی که در حقیقت در حکم مرجَع و نگهبان زبان فارسی است و جناب شما «متولّی» آن هستید ـ از نفوذ یا اختیارات قانونی خود برای جلوگیری از این پدیدة نامطلوب استفاده نمی‌فرمائید؟ ولی دیدم ایشان بیش از این‌بنده از این امر متأسّفند و از آن دل‌مشغولی دارند و گویا مانند خود حقیر، صاحب دردی هستند که آهشان اثری ندارد.
از طرفی هم باید به عرض خوانندگان محترم برسانم که در مقابل برخی از اشخاص یا مقامات در به کار بردن کلمات و عبارات و اصطلاحاتِ زبان عربی در خلال گفته‌ها و نوشته‌های خود افراط و زیاده‌روی می‌کنند و حتی گاه مرتکب سهو یا خطائی می‌شوند که منظور و مقصود آنان نه‌تنها از آن گفته و نوشته به درستی استنباط و مفهوم نمی‌شود که گاه دقیقا عکس مقصودشان را می‌رساند. یک نمونه آن در عنوان اعلامیه‌ای رسمی که از سوی «مرکز اطلاع‌رسانی وزارت کشور» منتشر شده، دیده می‌شود و آن این است که:
«وزارت کشور: جعل حقایق توسط فلان گروه…» (اطلاعات، ص۲ چهارشنبه دهم خرداد)
ظاهرا مقصود آن مرکز این است که «اظهار شایعاتی به عنوان حقایق» یا «خلاف و تحریف واقعیت‌هایی که توسّط فلان گروه به صورت حقیقت جلوه داده می‌شود» و امثال این عبارات؛ ولی نویسندة آن اعلامیه توجه نکرده است که «حقایق» را نمی‌توان جعل کرد، یعنی آن ‌را «نادرست» و «ساختگی» شمرد، و عنوان «جعل حقایق» دقیقا عکس مقصود نویسنده را می‌رساند ـ که البته از کلمة «جعل» همان معنی و مقصود اصطلاحی «قضائی» یعنی نادرست و ساختگی اراده شده است نه «جعلِ» مورد بحث در حکمت و الهیّات اسلامی و آن سخن ابن‌سینا که: «ما جعل‌اللهُ المِشمِشهَ مشمشه،۱ بل أوجَدَها و «جعل مرکب و بسیط» و آن حرفهای حکما که اگر آن مقصود نویسنده باشد، البته تصدیق آن «حقایق» خواهد بود.
این نوشتة رئیس محترم مرکز اطلاع‌رسانی وزارت کشور مانند گفتة معروف آن گیله‌مرد نجیب، یعنی مرحوم سپهدار رشتی است که دربارة کاری یا مسأله‌ای که از انجام آن ناامید بوده است، به مخاطب خود گفته: «ای آقا، من از این امر امید یأس دارم!» فرق چندانی میان «امید یأس» سپهدار و «جعل حقایق» آقای رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت کشور نیست و جای تعجّب یا تأسف است که ایشان، به تناقضی که میان «جعل» و «حقایق» است، توجّه نفرموده است.
پی‌نوشت:
۱٫ مشمه یعنی زردآلو.