بندربوشهر ـ خبرنگاراطلاعات: مجموعه ساختمانهای عمارت ملک متعلق به محمدمهدی ملک التجار- یکی از ثروتمندترین بازرگان جنوب ایران – است که میگویند او وقتی برای سفر تفریحی و تجاری به کشور فرانسه رفت و در آنجا پس از دیدن کاخ یکی از وزرای قرون وسطی، در بازگشت نمونهای از آن را در بوشهر ساخت.
عمارت ملک یکی از زیباترین عمارات جنوب کشور است که در دوره قاجاریه توسط معماران فرانسوی با مصالح محلی احداث شده و در و پنجره آن زیر نظر مهندسین فرانسوی ساخته شده است.
نوع و سبک معماری این بنا از سبک ساختمان سازی ۲ قرن پیش سواحل خلیج فارس که به «بنگله» معروف است تاثیر گرفته و دارای یک قسمت استحفاظی، بارو، شاه نشین و قسمتی به صورت چند ایوان و اتاقهای مسکونی است.
عمارت اصلی که عظیمترین بخش این مجموعه است شامل فضای میانی مدوری است که در دو طبقه با دیوارهای نقاشی شده ساخته شده بود. سالن پایین برای ملاقاتهای رسمی ملک التجار و سالن بالا برای ضیافتهای خصوصی در نظر گرفته شده بود.
سرنوشت غم انگیز عمارت ملک وقتی آغاز شد که توسط متجاوزین انگلیسی اشغال شد و به صورت مقر نظامی آنها در آمد. آنها بعد از سالها استقرار در این کاخ با ورشکست شدن ملک التجار (صاحب اصلی کاخ) لوازم نفیس آن را با قیمت کم خریداری کرده و با خود بردند. اواخر سلطنت پهلوی اول این عمارت که خوابگاه نظامیان شده بود، پس از چندین بار بازسازی رو به ویرانی نهاد که متاسفانه به خاطر وسعت زیاد و غفلت دستگاههای مرتبط هنوز مرمت نشده است.
این عمارت تاریخی واقع در میدان بهمنی بوشهر، که نمونه کم نظیری از معماری جنوب ایران است، در سال ۷۷ با شماره ب۲۱۸۴ در فهرست میراث ملی به ثبت رسید و حتی تابلو آن نیز سردر آن نصب شده است.اما نکته تاسفبار درباره این عمارت باشکوه، تصرف آن توسط مهاجرانی است که زندگی شان با این عمارت در آمیخته به گونهای که اکنون خود را مالک آن میدانند. مهاجرانی که دکور آن را تغییر میدهند، بخشهایی از آن را به دلخواه تخریب و با بلوک سیمانی میسازند، پنجرههای عمارت را کور میکنند، ستونها را بر میدارند و به جای آن دیوار جدیدی میکشند.
در سالهای گذشته، ساماندهی به این بنای ثبت شده که با معماری با شکوهش ۴۷۰۰ متر مربع مساحت داشته، اما هر لحظه قسمتی از آن توسط ساکنان غیرمجازش کم میشود، به یکی از مطالبات مردمی مبدل شده و حالا شهرداری بندر بوشهر آستینش را بالا زده تا عمارت تاریخی ملک را به صاحبان اصلی خود که همانا شهروندان بوشهری هستند پس دهد.
شهردار بندر بوشهر با اشاره به این که آثار تاریخی هویت فرهنگی ما هستند در این باره گفت:عمارت ملک اثر معماری بسیار ارزندهای است که نمونه آن در کمتر نقطهای از کشور وجود دارد،بنابراین سزاوار نگهداری به بهترین شکل و تبدیل به جاذبهای گردشگری و توریستی در بندر بوشهر است.
غلامعلی میگلی نژاد اضافه کرد:متاسفانه در سالهای گذشته عمارتهای تاریخی زیادی بر اثر بی توجهی و بی برنامگی از بین رفتهاند که این اتفاق ضربه جبران نشدنی به فرهنگ و تاریخ بندر بوشهر وارد کرده است.
شهردار بندر بوشهر با اشاره به این که با حمایت شورای اسلامی شهر اقدامات خود را برای احیا و بازسازی بافت تاریخی و فرهنگی بوشهر آغاز کردهایم اضافه کرد کرد: شهرداری بوشهر موفق شده با اعطای تسهیلاتی مانند تخفیف عوارض صدور پروانه ساختمانی و تعمیرات در بافت تاریخی برای کاربریهای مسکونی، تجاری و تفریحی زمینه ساز تحولی بزرگ برای احیای بافت تاریخی بوشهر شود و روح زندگی را در کالبد نیمه جان این بخش پرارزش،جاری کند.
وی با تاکید بر این که شهرداری بندر بوشهر تمام تلاش خود را برای بازسازی و نگهداری بناهای تاریخی بوشهر انجام میدهد افزود:بر اساس توافقی که با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر انجام گرفت، مسئولیتاحیای عمارت ملک به شهرداری بوشهر سپرده شد تا این سازمان با استفاده از امکانات خود این بنای ارزشمند وتاریخی را زنده کند.
میگلی نژاد با بیان این که تعدادی خانوار در این عمارت حضور دارند، یاد آوری کرد: موضوع خروج این افراد به دلیل تبعات اجتماعی، باعث پیچیدهتر شدن کار شده است.
وی گفت:شهرداری بوشهر با هماهنگی مراجع مربوطه مجوزهای لازم را برای بازسازی عمارت ملک گرفته و بزودی این بنای باشکوه مرمت و در اختیار شهروندان بوشهری قرار خواهد گرفت.
او با تاکید بر این که شهرداری آمادگی کامل دارد تا عمارتهای تاریخی باقیمانده در شهر بوشهر را که مورد غفلت و فراموشی قرار گرفته با روشهای علمی مرمت کند افزود:شهرداری بوشهر پیش از این علاوه بر بهسازی جداره بیرونی قسمتی از بافت تاریخی،مرمت برخی بناهای فراموش شده چون عمارت بیلیارد را نیز آغاز کرده است که فاز نخست آن سال ۹۵ با موفقیت اجرا شد.
عمارت ملک یکی از زیباترین عمارات جنوب کشور است که در دوره قاجاریه توسط معماران فرانسوی با مصالح محلی احداث شده و در و پنجره آن زیر نظر مهندسین فرانسوی ساخته شده است.
نوع و سبک معماری این بنا از سبک ساختمان سازی ۲ قرن پیش سواحل خلیج فارس که به «بنگله» معروف است تاثیر گرفته و دارای یک قسمت استحفاظی، بارو، شاه نشین و قسمتی به صورت چند ایوان و اتاقهای مسکونی است.
عمارت اصلی که عظیمترین بخش این مجموعه است شامل فضای میانی مدوری است که در دو طبقه با دیوارهای نقاشی شده ساخته شده بود. سالن پایین برای ملاقاتهای رسمی ملک التجار و سالن بالا برای ضیافتهای خصوصی در نظر گرفته شده بود.
سرنوشت غم انگیز عمارت ملک وقتی آغاز شد که توسط متجاوزین انگلیسی اشغال شد و به صورت مقر نظامی آنها در آمد. آنها بعد از سالها استقرار در این کاخ با ورشکست شدن ملک التجار (صاحب اصلی کاخ) لوازم نفیس آن را با قیمت کم خریداری کرده و با خود بردند. اواخر سلطنت پهلوی اول این عمارت که خوابگاه نظامیان شده بود، پس از چندین بار بازسازی رو به ویرانی نهاد که متاسفانه به خاطر وسعت زیاد و غفلت دستگاههای مرتبط هنوز مرمت نشده است.
این عمارت تاریخی واقع در میدان بهمنی بوشهر، که نمونه کم نظیری از معماری جنوب ایران است، در سال ۷۷ با شماره ب۲۱۸۴ در فهرست میراث ملی به ثبت رسید و حتی تابلو آن نیز سردر آن نصب شده است.اما نکته تاسفبار درباره این عمارت باشکوه، تصرف آن توسط مهاجرانی است که زندگی شان با این عمارت در آمیخته به گونهای که اکنون خود را مالک آن میدانند. مهاجرانی که دکور آن را تغییر میدهند، بخشهایی از آن را به دلخواه تخریب و با بلوک سیمانی میسازند، پنجرههای عمارت را کور میکنند، ستونها را بر میدارند و به جای آن دیوار جدیدی میکشند.
در سالهای گذشته، ساماندهی به این بنای ثبت شده که با معماری با شکوهش ۴۷۰۰ متر مربع مساحت داشته، اما هر لحظه قسمتی از آن توسط ساکنان غیرمجازش کم میشود، به یکی از مطالبات مردمی مبدل شده و حالا شهرداری بندر بوشهر آستینش را بالا زده تا عمارت تاریخی ملک را به صاحبان اصلی خود که همانا شهروندان بوشهری هستند پس دهد.
شهردار بندر بوشهر با اشاره به این که آثار تاریخی هویت فرهنگی ما هستند در این باره گفت:عمارت ملک اثر معماری بسیار ارزندهای است که نمونه آن در کمتر نقطهای از کشور وجود دارد،بنابراین سزاوار نگهداری به بهترین شکل و تبدیل به جاذبهای گردشگری و توریستی در بندر بوشهر است.
غلامعلی میگلی نژاد اضافه کرد:متاسفانه در سالهای گذشته عمارتهای تاریخی زیادی بر اثر بی توجهی و بی برنامگی از بین رفتهاند که این اتفاق ضربه جبران نشدنی به فرهنگ و تاریخ بندر بوشهر وارد کرده است.
شهردار بندر بوشهر با اشاره به این که با حمایت شورای اسلامی شهر اقدامات خود را برای احیا و بازسازی بافت تاریخی و فرهنگی بوشهر آغاز کردهایم اضافه کرد کرد: شهرداری بوشهر موفق شده با اعطای تسهیلاتی مانند تخفیف عوارض صدور پروانه ساختمانی و تعمیرات در بافت تاریخی برای کاربریهای مسکونی، تجاری و تفریحی زمینه ساز تحولی بزرگ برای احیای بافت تاریخی بوشهر شود و روح زندگی را در کالبد نیمه جان این بخش پرارزش،جاری کند.
وی با تاکید بر این که شهرداری بندر بوشهر تمام تلاش خود را برای بازسازی و نگهداری بناهای تاریخی بوشهر انجام میدهد افزود:بر اساس توافقی که با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر انجام گرفت، مسئولیتاحیای عمارت ملک به شهرداری بوشهر سپرده شد تا این سازمان با استفاده از امکانات خود این بنای ارزشمند وتاریخی را زنده کند.
میگلی نژاد با بیان این که تعدادی خانوار در این عمارت حضور دارند، یاد آوری کرد: موضوع خروج این افراد به دلیل تبعات اجتماعی، باعث پیچیدهتر شدن کار شده است.
وی گفت:شهرداری بوشهر با هماهنگی مراجع مربوطه مجوزهای لازم را برای بازسازی عمارت ملک گرفته و بزودی این بنای باشکوه مرمت و در اختیار شهروندان بوشهری قرار خواهد گرفت.
او با تاکید بر این که شهرداری آمادگی کامل دارد تا عمارتهای تاریخی باقیمانده در شهر بوشهر را که مورد غفلت و فراموشی قرار گرفته با روشهای علمی مرمت کند افزود:شهرداری بوشهر پیش از این علاوه بر بهسازی جداره بیرونی قسمتی از بافت تاریخی،مرمت برخی بناهای فراموش شده چون عمارت بیلیارد را نیز آغاز کرده است که فاز نخست آن سال ۹۵ با موفقیت اجرا شد.