در بیشتر موارد، این فرآیند در سایه دولتهایی مستبد خواهد بود که هرچند خشونت بسیاری به خرج میدهند، امّا به هر صورت محیطی را ایجاد میکنند که نظم و قانون در آن برقرار خواهد بود تا خودشان و اطرافیانشان از آن بهره بگیرند. این پدیده در نتیجه امکان بهرهکشی مؤثرتر از منابع طبیعیای را فراهم خواهد آورد که تقاضای جهانی برای آنها رو به افزایش بوده و میتواند به جذب سرمایههای خارجی با هدف بهره بردن از نیروی کار ارزان بینجامد.
پیشبینی : تحول در کار ادامه خواهد یافت
روند مربوط به جایگزینی تکنولوژی و ماشینها به جای نیروی کار انسانی در فرآیندهای ساده چند دهه ادامه خواهد یافت و این همراه با افزایش سطح درآمد که به تغییر ترکیب تقاضا خواهد انجامید به معنای ادامه تحول ساختاری در بسیاری از کشورها خواهد بود. از اهمیت اشتغال در کشاورزی کاسته خواهد شد و اهمیت بخش خدمات در صحرای آفریقا، آسیا و امریکای لاتین افزایش خواهد یافت.
در اقتصادهای پیشرفته، اضمحلال مشاغل نیازمند مهارت متوسط احتمالاً ادامه خواهد یافت، امّا نمیتوان پیشبینی کرد که آیا این دو روند به طور اجتنابناپذیری به افزایش نابرابری درآمدی خواهند انجامید یا نه. گذار از کشاورزی به خدمات میتواند به عنوان نیرویی تعدیلکننده عمل کند که بهویژه به خروج میلیونها نفر از فقر بینجامد؛ حتی اگر شرایط در مناطق شهری و بخشهای غیرکشاورزی به خاطر هجوم مهاجران همچنان ناگوار و فرصتها در آنها محدود باشند.
هرچند پیشرفت تکنولوژی و در نتیجه استحاله ماهیت کار در اقتصادهای پیشرفته و بهویژه ایالات متحده در سه دهه گذشته به بدتر شدن شکاف درآمدی انجامیده و گرچه احتمال این را هم که پیشرفتهای آینده در رباتیک کمهزینه باعث کاهش شدید نیروی کار با مهارت کم و متوسط بشود نباید نادیده گرفت، اما باز هم نمیتوان گفت ادامه تحول در ماهیت کار ضرورتاً به افزایش نابرابری
درآمدی میانجامد.
اول اینکه نابرابری در امریکا تنها به خاطر پیشرفت تکنولوژی افزایش نیافت و بخشی از آن به دلایل دیگری مانند کند شدن رشد ارائه خدمات آموزشی و همچنین تغییرات در نهادها و سیاستگذاری به نفع گروههای پردرآمد بازمیگردد.
در نتیجه ایالات متحده باید بتواند از طریق سرمایهگذاری با هدف افزایش کیفیت آموزشهای دوران مدرسه و پیش از مدرسه شغلهای تازهای را برای طبقه متوسط ایجاد کند؛ حتی اگر این مشاغل شبیه مشاغلی نباشند که نسلهای پیشین در طبقه متوسط با مهارت متوسطی به آن دسترسی داشتند.
دوم اینکه درست است که پیشرفت تکنولوژی تقاضا برای همه مشاغل تولیدی به جز شغلهای مهندسی و مدیریتی را کاهش داده، امّا همزمان تقاضا و در نتیجه اشتغال در بسیاری از بخشها مانند بهداشت، تغذیه و مراقبتهای شخصی را افزایش داده و در نتیجه میتوان انتظار داشت این مشاغل باعث افزایش دستمزدها در چند دهه پیش رو بشوند؛ بهخصوص که فناوری احتمالاً همچنان به نفع آنها عمل خواهد کرد؛ چرا که به خاطر افزایش درآمد، تقاضا برای مشاغل خدماتی و تعداد افرادی که در آنها مشغول به کارند، احتمالاً افزایش خواهد یافت و همچنین مشاهده این روند احتمالاً باعث خواهد شد افراد بیشتری در مهارتهای مورد نیاز این مشاغل سرمایهگذاری کنند تا درآمد خود را افزایش دهند.
سوم اینکه ماهیت هدایتشونده فناوری احتمالاً نقش مهمی در این مورد ایفا کند. مسیر پیشرفت فناوری انعطافپذیر است و نسبت به سیاستها و سوددهی واکنش نشان خواهد داد. اگر اشتغال در بخش خدمات افزایش یابد، باید انتظار داشته باشیم توسعه فناوری به سوی افزایش بهرهوری در این بخش هدایت شود که میتواند به ظهور طبقه متوسط تازهای بینجامد. در نهایت اینکه چه این طبقه متوسط شکل بگیرد یا نگیرد، سیاستهای مالیاتی که در آنها نرخ مالیات همسو با میزان درآمد افزایش یابند میتوانند جلوی افزایش شکاف درآمدی را در جامعه بگیرند.
۱۰۰ سال دگر…
پیش بینی ۱۱ اقتصاددان برتر جهان در مورد آینده دنیا - ۱۷