ثبت شهر تاریخی یزد به عنوان میراث فرهنگی جهان، گرچه خبر بسیار مهمی بود که در بسیاری از خبرگزاری‌ها و نشریات و رسانه‌های بین‌المللی هم انعکاس خوبی داشت اما در رسانه‌های خودمان نه تیتر نخست هیچ نشریه‌ای شد و نه در صدر اخبار هیچ خبرگزاری قرار گرفت. گرچه به تناسب در نیم‌تای نخست بسیاری از جراید حتی همراه عکس جای گرفت اما انتظار این بود که سهم بیشتری در بین رسانه‌ها و به‌ویژه رسانه ملی در حد و قدر اهمیتش پیدا می‌کرد. اما چرا این خبر و این رویداد را باید با اهمیت تلقی کنیم؟
نخست آنکه یزد، نخستین شهر تاریخی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت می‌رسد. در مجموع تا به حال ۲۲ اثر تاریخی کشور در این فهرست معتبر جای گرفته‌اند که تخت‌جمشید، میدان نقش‌جهان، نقش رستم، ارگ بم، طاق بستان، دماوند، پارک ملی گلستان، مسجد کبود، هگمتانه و… از آن جمله به حساب می‌آیند اما تا به حال هیچ شهری وارد این فهرست نشده بود. گرچه ماسوله در زمره این فهرست است اما این منطقه بیشتر روستا و دهکده به حساب می‌آید و نه شهر. تا اینکه سرانجام پس از گذشت ۹ سال که پرونده یزد در فهرست موقت جهانی قرار داشت و با وجود انتقادات و اشکالاتی که به خاطر ساخت و سازهای غیر اصولی در جوار بافت قدیمی بر آن وارد شده بود، در اجلاس دو روز پیش یونسکو در لهستان با دفاع خوبی که نمایندگان ایران در این اجلاس به عمل آوردند در این فهرست ثبت شد و به جرگه شهرهای تاریخی مهمی پیوست که از این منظر دارای اعتبار و شهرت جهانی هستند.
اما جدای از آنچه گفته شد، از جنبه‌های دیگری نیز این رویداد حائز اهمیت است.
آثاری که در فهرست جهانی قرار می‌گیرند به مقاصد مهم گردشگری گردشگران تبدیل می‌شوند. هر چند تا به حال نیز یزد یکی از مناطق مهم مورد اقبال گردشگران بود اما حال با این اتفاق، هم بیشتر شناخته می‌شود و هم گردشگران بیشتری را مشتاق دیدار و تماشا می‌کند. گردشگری و توریسم به عنوان یکی از مهمترین صنایع پاک با اشتغال‌زایی و ارزآوری بالا در رونق هرچه بیشتر این شهر و استان می‌تواند نقش بسیار پررنگ‌تری ایفا کند که با توجه به کویری‌بودن منطقه و خسّت آسمان کویر و خشکی زمین آن و عدم امکان ایجاد فرصتهای بیشتر شغلی در بخش کشاورزی اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. رونق صنعت هتل‌داری، حمل و نقل، تورگردانی، فروش صنایع دستی و درآمدزایی برای کسبه و صنعتگران و هنرمندان شهر و ارزآوری قابل توجه و ایجاد فرصتهای شغلی پاک و سبز ناشی از گسترش توریسم همه و همه می‌تواند به مدد این نگین نشسته در قاب انگشتری کویر بیاید و مردمان مؤمن دیار قنوت و قنات و قناعت را دلگرم‌تر کند.
اهمیت دیگر این رویداد تأثیری است که بر تبلیغات دروغین و هجمه وسیع رسانه‌ای دنیای غربی و عربی علیه کشور عزیزمان دارد. در میانه این آشوب و فتنه روانی و تبلیغاتی کین‌توزانه علیه ایران ثبت یک شهر تاریخی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو یک موفقیت نه‌تنها فرهنگی بلکه حتی سیاسی است که نمی‌توان از آن بی‌تفاوت گذشت.
اما گذشته از آنچه که گفته شد و شاید مهم‌تر از همه اثری است که این ثبت جهانی می‌تواند و باید بر حفظ هویت تاریخی این میراث کهن و جاودان کشورمان بگذارد.
به تجربه دریافته‌ایم که هجوم سرمایه و سرمایه‌سالاران و دیدگاه سوداگرانه و منفعت طلبانه در طول دهه‌ها و به‌ویژه دو دهه اخیر در کنار غفلت و سوءمدیریت مسئولان محلی و شهری و حتی مقامات بالاتر اجرایی چه بر سر طبیعت، درخت، سبزه، چمن، محیط‌زیست، بافت تاریخی و میراث‌های فرهنگی و تمدنی و معماری زیبای اسلامی ایرانی ما آورده است.
هر روز اخباری درباره تخریب فلان باغ قدیمی و یا فلان منطقه تاریخی و بهمان خانه و کاخ و بنای حتی ثبت شده در میراث فرهنگی کشورمان می‌خوانیم و می‌شنویم و آه می‌کشیم و انگشت حیرت به دندان می‌گزیم و باز به تجربه دریافته‌ایم که این فزون‌طلبی و حاکمیت سرمایه و سرمایه‌سالاری و توسعه‌طلبی نامتوازن و ناهماهنگ به حیات پرشتاب و روند بنیان‌برکن خویش ادامه خواهد داد مگر آنکه نظارت و فشاری فراپیمانی و محکم و قوی مهارش کند.
حال اما ثبت جهانی بافت تاریخی یزد بهترین محمل را برای دلسوزان تمدن و فرهنگ و تاریخ و آن دسته از مسئولان و متولیان دلسوز استان و شهر فراهم می‌اورد تا اجازه ندهند بولدوزرهای بی‌قواره و بی‌رحم توسعه آزطلبانه و سوداگرانه، ریشه‌های تمدنی اسلامی و ایرانی یادگار ذی‌قیمت این سرزمین را از بین ببرند و شهر را از هویت افتخارآمیز دینی و ایرانی و معماری تاریخی و باشکوهش تهی کنند. هرچند انصاف باید داد که یزدی‌ها و بزرگان و برخی مسئولان و متولیانش تا به حال هم مقاومت خوبی در برابر دست‌اندازی به هویت شهر داشته‌اند اما حال دستی بالاتر پیدا می‌کنند که فرصتی مغتنم است.
ضمن تبریک این توفیق به اهالی ارجمند دارالمؤمنین، و قدردانی از تلاش همه نمایندگان کشورمان که در این توفیق و در چانه‌زنی‌های فراوان در مجامع جهانی برای دست‌یابی به آن سهم شایسته داشته‌اند، امید است با ثبت جهانی یزد، نسیم خوش توسعه و رونق پایدار بیش از گذشته، از بلندی‌های بادگیرهای افسانه‌ای‌اش از بادگیرهای بلندش دل و جان مردمان خوبش را بنوازد.
نخست آنکه یزد، نخستین شهر تاریخی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت می‌رسد. در مجموع تا به حال ۲۲ اثر تاریخی کشور در این فهرست معتبر جای گرفته‌اند که تخت‌جمشید، میدان نقش‌جهان، نقش رستم، ارگ بم، طاق بستان، دماوند، پارک ملی گلستان، مسجد کبود، هگمتانه و… از آن جمله به حساب می‌آیند اما تا به حال هیچ شهری وارد این فهرست نشده بود. گرچه ماسوله در زمره این فهرست است اما این منطقه بیشتر روستا و دهکده به حساب می‌آید و نه شهر. تا اینکه سرانجام پس از گذشت ۹ سال که پرونده یزد در فهرست موقت جهانی قرار داشت و با وجود انتقادات و اشکالاتی که به خاطر ساخت و سازهای غیر اصولی در جوار بافت قدیمی بر آن وارد شده بود، در اجلاس دو روز پیش یونسکو در لهستان با دفاع خوبی که نمایندگان ایران در این اجلاس به عمل آوردند در این فهرست ثبت شد و به جرگه شهرهای تاریخی مهمی پیوست که از این منظر دارای اعتبار و شهرت جهانی هستند.
اما جدای از آنچه گفته شد، از جنبه‌های دیگری نیز این رویداد حائز اهمیت است.
آثاری که در فهرست جهانی قرار می‌گیرند به مقاصد مهم گردشگری گردشگران تبدیل می‌شوند. هر چند تا به حال نیز یزد یکی از مناطق مهم مورد اقبال گردشگران بود اما حال با این اتفاق، هم بیشتر شناخته می‌شود و هم گردشگران بیشتری را مشتاق دیدار و تماشا می‌کند. گردشگری و توریسم به عنوان یکی از مهمترین صنایع پاک با اشتغال‌زایی و ارزآوری بالا در رونق هرچه بیشتر این شهر و استان می‌تواند نقش بسیار پررنگ‌تری ایفا کند که با توجه به کویری‌بودن منطقه و خسّت آسمان کویر و خشکی زمین آن و عدم امکان ایجاد فرصتهای بیشتر شغلی در بخش کشاورزی اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. رونق صنعت هتل‌داری، حمل و نقل، تورگردانی، فروش صنایع دستی و درآمدزایی برای کسبه و صنعتگران و هنرمندان شهر و ارزآوری قابل توجه و ایجاد فرصتهای شغلی پاک و سبز ناشی از گسترش توریسم همه و همه می‌تواند به مدد این نگین نشسته در قاب انگشتری کویر بیاید و مردمان مؤمن دیار قنوت و قنات و قناعت را دلگرم‌تر کند.
اهمیت دیگر این رویداد تأثیری است که بر تبلیغات دروغین و هجمه وسیع رسانه‌ای دنیای غربی و عربی علیه کشور عزیزمان دارد. در میانه این آشوب و فتنه روانی و تبلیغاتی کین‌توزانه علیه ایران ثبت یک شهر تاریخی کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو یک موفقیت نه‌تنها فرهنگی بلکه حتی سیاسی است که نمی‌توان از آن بی‌تفاوت گذشت.
اما گذشته از آنچه که گفته شد و شاید مهم‌تر از همه اثری است که این ثبت جهانی می‌تواند و باید بر حفظ هویت تاریخی این میراث کهن و جاودان کشورمان بگذارد.
به تجربه دریافته‌ایم که هجوم سرمایه و سرمایه‌سالاران و دیدگاه سوداگرانه و منفعت طلبانه در طول دهه‌ها و به‌ویژه دو دهه اخیر در کنار غفلت و سوءمدیریت مسئولان محلی و شهری و حتی مقامات بالاتر اجرایی چه بر سر طبیعت، درخت، سبزه، چمن، محیط‌زیست، بافت تاریخی و میراث‌های فرهنگی و تمدنی و معماری زیبای اسلامی ایرانی ما آورده است.
هر روز اخباری درباره تخریب فلان باغ قدیمی و یا فلان منطقه تاریخی و بهمان خانه و کاخ و بنای حتی ثبت شده در میراث فرهنگی کشورمان می‌خوانیم و می‌شنویم و آه می‌کشیم و انگشت حیرت به دندان می‌گزیم و باز به تجربه دریافته‌ایم که این فزون‌طلبی و حاکمیت سرمایه و سرمایه‌سالاری و توسعه‌طلبی نامتوازن و ناهماهنگ به حیات پرشتاب و روند بنیان‌برکن خویش ادامه خواهد داد مگر آنکه نظارت و فشاری فراپیمانی و محکم و قوی مهارش کند.
حال اما ثبت جهانی بافت تاریخی یزد بهترین محمل را برای دلسوزان تمدن و فرهنگ و تاریخ و آن دسته از مسئولان و متولیان دلسوز استان و شهر فراهم می‌اورد تا اجازه ندهند بولدوزرهای بی‌قواره و بی‌رحم توسعه آزطلبانه و سوداگرانه، ریشه‌های تمدنی اسلامی و ایرانی یادگار ذی‌قیمت این سرزمین را از بین ببرند و شهر را از هویت افتخارآمیز دینی و ایرانی و معماری تاریخی و باشکوهش تهی کنند. هرچند انصاف باید داد که یزدی‌ها و بزرگان و برخی مسئولان و متولیانش تا به حال هم مقاومت خوبی در برابر دست‌اندازی به هویت شهر داشته‌اند اما حال دستی بالاتر پیدا می‌کنند که فرصتی مغتنم است.
ضمن تبریک این توفیق به اهالی ارجمند دارالمؤمنین، و قدردانی از تلاش همه نمایندگان کشورمان که در این توفیق و در چانه‌زنی‌های فراوان در مجامع جهانی برای دست‌یابی به آن سهم شایسته داشته‌اند، امید است با ثبت جهانی یزد، نسیم خوش توسعه و رونق پایدار بیش از گذشته، از بلندی‌های بادگیرهای افسانه‌ای‌اش از بادگیرهای بلندش دل و جان مردمان خوبش را بنوازد.
اکبر عزیزی اقدامی دیر، اما باارزش