نمایندگان پارلمان مصر با نادیده گرفتن مخالفت مردم این کشور با تصویب توافقنامه واگذاری دو جزیره «تیران » و «صنافیر » به عربستان درصدد تامین منافع رژیم صهیونیستی و حامیان آن بر آمدند و شکاف را در جامعه مصر عمیق تر کردند. به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، پارلمان مصر توافقنامه واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر را در دریای سرخ به عربستان تصویب کرد. کمیسیون امور قانون اساسی و قانونگذاری پارلمان نیز با توافق تعیین مرزها میان مصر و عربستان سعودی موافقت کرده بود. این توافقنامه انتقادهای بسیاری را در داخل مصر به دنبال داشت. توافق ترسیم مرزهای بین عربستان و مصر سال گذشته در حضور «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر و «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی در کاخ «الاتحادیه» در شرق قاهره امضا شد.
بی توجهی نمایندگان پارلمان مصر به خواست مردم
روزنامه‌های «رای الیوم» چاپ لندن و «الاخبار» لبنان با اشاره به واگذاری جزایر مصری به عربستان، تسلیم‌پذیری نظام مصر در برابر عربستان و بی توجهی آن را به خواست مردم کانون توجه قرار دادند. روزنامه رای الیوم در گزارشی به قلم «عبدالباری عطوان» نوشت: قدرت مالی نرم پیروز شد و حاکمیت جزایر صنافیر و تیران را به عربستان واگذار کرد. دولت مصر پیش از این بهای این جزایر را دریافت کرده است. این طرحی اسرائیلی است که نمی دانیم چه کسی پشت آن ایستاده است.
تصویب توافقنامه ترسیم مرزها میان مصر و عربستان توسط پارلمان مصر و چشمپوشی از حاکمیت مصر بر جزایر تیران و صنافیر در ورودی خلیج عقبه نشان می دهد دولت‌های عربی می توانند با سازوکارهای قانونی و غیر قانونی هر تصمیم و موضعی که بخواهند بر ملت‌های خود تحمیل کنند. بحث درباره حقوق مالکیت این دو جزیره و اسناد موجود در این باره نیست، بلکه مسئله درباره شیوه تصمیم گیری در پارلمان مصر است. پارلمانی که در اصل مشروعیت آن به عنوان نمایندگان مردم مصر جای شک و تردید وجود دارد. بیشتر اعضای این پارلمان به طوری انتخاب شده‌اند که با موضع‌گیری‌های دولت همسو هستند و برای آنان مهم نیست که این مواضع سنجیده باشد یا نه.
از زمان امضای این توافقنامه مشخص بود دولت مصر، ملت و مخالفان توافق واگذاری جزایر صنافیر و تیران به عربستان را رها کرد تا هرچه می خواهند فریاد بکشند و همه راه‌های قضایی را بیازمایند. دولت در برابر همه دیدگاه‌های مخالف سکوت کرد. زیرا دولت سرگرم طراحی نقشه ای برای تایید این توافق در پارلمان و تسلیم شدن در برابر دیکته‌های سعودی بود که با سوء‌استفاده از بحران ناگوار اقتصادی در مصر به دنبال دستیابی به اهداف مورد نظر خود است. در این زمینه «مصطفی بکری» عضو پارلمان مصر پیش از این گفته بود، همه این سرو صداها بی نتیجه است، زیرا این پارلمان است که حرف آخر را می زند و این توافق را بدون هیچ مانعی امضا خواهد کرد.
به نوشته روزنامه الاخبار، مصر این کشور بزرگ عربی که با دیگر کشورها در جنگ سال ۱۹۶۷ میلادی برای نخستین بار شکست خورد بازهم هم شکست خورد. حاکمان جدید این کشور در واگذاری جزیره‌های راهبردی تیران و صنافیر در ورود خلیج عقبه به عربستان شتاب کردند. در کمتر از ۳۰ دقیقه پارلمان مصر توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی با عربستان را تصویب کرد و با موضع مردم مصر که مخالف واگذاری این جزایر به عربستان بودند، مخالفت کرد. احکام قضایی هم بر این موضوع تاکید کرده بود که حاکمیت این جزایر از آن مصر است. اما پارلمان مصر به گزارش‌های دولت تکیه کرد و با بررسی هر گونه سندی که از حاکمیت مصر دفاع می‌کند، مخالفت کرد.
رژیم صهیونیستی در پشت پرده واگذاری
روزنامه رای‌الیوم و شبکه خبری «الجزیره» قطر در بخشی از گزارش خود واگذاری جزایر مصری به عربستان را در راستای تامین منافع نامشروع رژیم صهیونیستی دانستند. به نوشته روزنامه رای الیوم، اکنون بیم آن می رود، افزون بر جزیره‌های تیران و صنافیر در خلیج عقبه، نقشه‌ای به طور پنهانی در حال طراحی باشد که بر پایه آن این دو جزیره و خلیج عقبه به طور کامل در خدمت اهداف اقتصادی و نظامی رژیم اسرائیل درآید. به نوشته خبرگزاری الجزیره، «عبدالفتاح ماضی» استاد علوم سیاسی معتقد است واگذاری جزیره‌های تیران و صنافیر به عربستان بخشی از طرح‌ها برای از بین بردن مساله فلسطین و هدف قراردادن امنیت کشورهای عرب است. او بر این باور است واگذاری این جزیره‌ها به سود عربستان نبوده بلکه به سود رژیم اسرائیل است و آمریکا، رژیم اسرائیل، مصر و عربستان در آن نقش داشتند.
مخالفت مردم مصر با واگذاری جزایر به عربستان
روزنامه‌های «العرب» چاپ لندن و «الاهرام» چاپ قاهره و الاخبار به مخالفت مردم مصر با واگذاری جزایر مصر به عربستان اشاره کردند. به نوشته روزنامه العرب، از زمان امضای قرارداد در آوریل سال گذشته توسط «السیسی» و «بن عبدالعزیز»، مصر تنش‌ها و اعتراض‌هایی را شاهد بود. بخش گسترده‌ای از مردم مصر مالکیت این جزایر را از آن مصر می‌دانند. روزنامه الاهرام نوشت: هنگام تصویب موضوع واگذاری جزایر تیران و صنافیر به عربستان برخی از نماینده‌ها شعارهایی مثل «مصری است مصری است» سر می دادند و این نشان دهنده مخالفت آنها با تصویب این توافقنامه است. به نوشته روزنامه الاخبار، «خالد علی» وکیل مصر که به دلیل دفاع از مصری بودن این جزایر مشهور است گفت: نمایندگان مصر توافقنامه ننگینی را تصویب کردند. او نمایندگان را وابسته به دولت به شمار آورد و گفت: پست‌ترین توافقنامه را با اسم مصر تصویب کردید و تنها شما با این توافقنامه موافق هستید. گواریتان باد که با این اقدام خود تلاش کردید پرچم مصر را در این جزایر پایین بیاورید و به رژیم اسرائیل پیروزی را هدیه کنید که مستحق آن نبود. ما راه خود را پیش می رویم و ناامید و تسلیم نمی شویم و به نظر ما جنگ هنوز پایان نیافته است.
به نوشته الجزیره، «محمد محسوب» وزیر امور حقوقی و پارلمانی سابق مصر تاکید کرد جزایر تیران و صنافیر هیچگاه متعلق به عربستان نبوده‌اند و یک سند هم در این زمینه وجود ندارد که نشان دهد این جزایر از آن عربستان هستند. اگر یک سند در این زمینه وجود داشت دادگاه عالی اداری مصر این جزایر را به عربستان واگذار می‌کرد. حتی زمانی که رژیم اسرائیل خواست با مالکیت این جزایر بازی کند از عربستانی بودن این جزایر صحبت نکرد. قانون بین المللی درباره دریاها هم بر مصری بودن این جزایر تاکید می کند. درباره بررسی این توافقنامه در پارلمان مصر این مقام سابق مصر گفت تا زمانی که دستگاه قضایی با این طرح مخالف است پارلمان مصر نمی تواند آن را پیش ببرد و اقدام پارلمان مصر در این زمینه به منزله نادیده گرفتن دستگاه قضایی است و چشمپوشی از این جزایر راهبردی مصیبت بزرگی است.
نقش تحولات منطقه در واگذاری جزایر مصر به عربستان
روزنامه العرب در بخشی از گزارش خود به تاثیر تحولات اخیر منطقه خلیج فارس و تیره شدن روابط عربستان و همپیمانان آن با قطر بر روی موضوع واگذاری جزیره‌های مصری به عربستان اشاره کرد.به نوشته روزنامه العرب، توافقنامه واگذاری جزایر تیران و صنافیر به عربستان در شرایطی در پارلمان مصر به تصویب می رسد که روابط مصر و عربستان بهبود یافته است و این دو کشور در بسیاری از مسائل و در راس آن موضوع قطر دیدگاه مشترکی دارند. مصر و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بتازگی روابط دیپلماسی خود با قطر را قطع کرده‌اند و همه راه‌های زمینی، دریایی و هوایی خود را بر روی این کشور بسته‌اند و این کشور را متهم به حمایت از تروریسم کرده‌اند. به نوشته روزنامه العرب، ناظران بر این باورند بحران در روابط میان قطر و کشورهای عربی متحد عربستان نقش گسترده‌ای در از بین بردن شکاف میان مصر و عربستان داشت و این موضوع سبب شد پارلمان مصر موضوع واگذاری جزیره‌های تیران و صنافیر به عربستان را تصویب کند.
تیران وصنافیر آزمونی برای حکومت سیسی
به گزارش روزنامه‌ها ورسانه‌های مصری، نیروهای امنیتی و واحدهای ارتش و ضد شورش این کشور درهمه میدان‌ها ومقابل مراکز مهم قاهره (پایتخت) و شهرهای بزرگ موضع گرفتند تا مانع تجمع جوانان معترض به واگذاری دو جزیره مصری تیران وصنافیر به عربستان سعودی شوند.
شاکر کسرایی در ایرنا نوشت: احزاب و شخصیت‌های مخالف دولت مصر در اعتراض به موافقت پارلمان مصر با واگذاری جزایر تیران و صنافیر به عربستان، خواستار تظاهرات مردم شده بودند؛ ولی حضور گسترده نیروهای امنیتی، پلیس و ارتش در کلیه میدان‌ها ودر برابر مراکز مهم دولتی، سبب ترس مردم از برخورد خشونت آمیز آنها در قاهره و شهرهای بزرگ مصر شد و در نتیجه از برگزاری تظاهرات خودداری کردند. همچنین نیروهای دولتی مصر، شماری از روزنامه‌نگاران مصری را که به واگذاری دو جزیره تیران وصنافیر اعتراض کرده بودند در برابر ساختمان سندیکای روزنامه‌نگاران در قاهره بازداشت کردند.شهرهای مختلف مصر شاهد برپایی تظاهرات مردمی در اعتراض به تصمیم پارلمان مبنی بر واگذاری جزایر تیران وصنافیر بود. قرار بود تظاهراتی در سراسر مصر برگزار شود که دولت اقدامات شدید امنیتی را در قاهره وشهرهای بزرگ مصر به مرحله اجرا گذارد. پارلمان مصر با اکثریت آرا توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی با عربستان و واگذاری دو جزیره تیران وصنافیر به عربستان را تصویب کرد واین امر موجب اعتراض شماری از نمایندگان پارلمان این کشور شد. مخالفان دولت عبد الفتاح السیسی معتقدند که وی در برابر دریافت کمک‌های مالی از عربستان این دوجزیره را فروخته است، در حالی که دولت مصر مدعی است که این دو جزیره در اصل متعلق به عربستان است. یک دادگاه مصری چند ماه پیش اعلام کرده بود که این دو جزیره مصری هستند و واگذاری آنها به عربستان غیر قانونی است. ناظران معتقدند که دولت مصر به دلیل تشدید بحران اقتصادی، تورم بیش از حد و بالا رفتن بدهی‌های خارجی مجبور شده است در برابر دریافت کمک‌های مالی از عربستان این دو جزیره راهبردی را واگذار کند. دو جزیره تیران وصنافیر برای حکومت آل‌سعود بویژه محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع این کشور از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار هستند. مخالفان دولت مصر معتقدند که رئیس جمهوری این کشور با استفاده از شرایط بحرانی منطقه بویژه تیرگی روابط عربستان و قطر به نمایندگان پارلمان که اکثرا طرفدار دولت هستند فشار آورده است تا هر چه سریعتر با واگذاری این دو جزیره موافقت کنند و به اعتراضات مخالفان توجهی نکنند. توافق مصر وعربستان درمورد ترسیم مرزهای دریایی دو کشور و واگذاری تیران و صنافیر به عربستان در دیدار محمد بن سلمان از مصر در نیمه سال ۲۰۱۵ صورت گرفت و دو کشور در آوریل سال گذشته (۲۰۱۶ ) توافقنامه‌ای در مورد واگذاری دو جزیره به عربستان را امضا کردند. شمار زیادی از روزنامه‌نگاران و سیاستمداران مصری به واگذاری دو جزیره به عربستان اعتراض کردند و دکترمحمد البرادعی رئیس سابق و مصری سازمان بین المللی انرژی اتمی روز امضای توافقنامه مذکور را روزی حزن انگیز برای تاریخ مصر توصیف کرد. به عقیده یک روزنامه نگار مخالف دولت مصر، معترضان به واگذاری دو جزیره مصری به عربستان که شمارشان کم نیست از همه ابزارها برای نشان دادن اعتراضات خود به دولت عبدالفتاح‌السیسی استفاده خواهند کرد واقدامات امنیتی نمی تواند مانع ادامه اعتراضات مردم شود.
تلاش سران مصر برای تسلیم تیران و صنافیر
در پی موافقت پارلمان مصر با توافق اعطای جزایر تیران و صنافیر به عربستان باید گفت: در تاریخ سابقه نداشته است سران یک کشور برای تحویل خاک خود به دیگری این‌چنین تلاش کنند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه الاخبار، با توجه به موافقت پارلمان مصر با توافق اعطای جزایر تیران و صنافیر به عربستان سعودی باید گفت، برای اولین بار در تاریخ بحران‌های مشابه در هر نقطه دیگر دنیا است که یک کشور برای اثبات حق کشوری دیگر آن هم در سرزمین تحت حاکمیت کامل خود که با امنیت ملی آن گره خورده است، داوطلب می‌شود. در طول چند ماه از بحران موضوع دو جزیره تیران و صنافیر عربستان حتی یک سند برای اثبات حق مالکیت و حاکمیت خود در این دو جزیره ارائه نکرد در حالی که سران مصری تلاش کردند اسنادی را که به‌زعم آنان مالکیت سعودی بر این دو جزیره را ثابت می‌کند ارائه و اسناد متعلق به حاکمیت خود را پنهان کنند و با توسل به هر وسیله قانونی و غیرقانونی تلاش کردند تیران و صنافیر را تحویل دهند تا جایی که مسئولان رسمی و نمایندگان پارلمان بیش از سعودی‌ها برای تحویل این دو جزیره شور و هیجان داشتند. البته موضع عربستان برای طرح درخواست انتقال مالکیت این دو جزیره روشن بود اما آنچه در طرف مقابل رخ داد، مبهم و غیرقانونی است. در این میان بد نیست به یاد داشته باشیم، در پی شکست سال ۱۹۶۷ عبدالمنعم ریاض رئیس ستاد نیروهای مسلح مصر به جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت گفت: “آقای رئیس جمهور، از شما درخواست دارم حتی در صورت بازگرداندن کامل سینا پیش از جنگ هیچ صلحی را قبول نکنید زیرا کرامت و شرافت کشورمان از بین می‌رود”. منظور او به‌پا خاستن مصری‌ها برای بازپس‌گیری خاک اشغال‌شده خود با استفاده از سلاح بود.
خطر نتایج اجتماعی و اخلاقی ناشی از تسلیم تیران و صنافیر
در این شرایط نمی‌توان تصور کرد تسلیم دو جزیره تیران و صنافیر به عربستان مانند یک فیلم سینمایی کوتاه تمام شود بلکه فشارها ادامه خواهد یافت و خطر نتایج اجتماعی و اخلاقی حاصل از این اقدام دولت مصر کمتر از خطر نتایج سیاسی و راهبردی نخواهد بود. چنانچه پرچم مصر در تیران و صنافیر پایین بیاید راهی برای بازپس‌گیری این دو جزیره باقی نمی‌ماند زیرا اسنادی به سازمان ملل عرضه می‌شود که بیانگر انتقال تعهدات امنیتی مصر به عربستان در دو جزیره مزبور خواهد بود.
اکبر عزیزی «اخلاق» بازیچه ورزش نیست