سرویس فرهنگی، هنری: دکتر حسن بلخاری در مراسم بزرگداشت زنده‌یاد دکتر حسن‌لاهوتی که دیروز در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد گفت: از دوستانم در حوزه پژوهشی سپاسگزارم که پس از۱۶۴ مجلس بزرگداشت، کتاب لاهوتی نامه را فراهم کردند.
وی با تسلیت درگذشت بانو مریم میرزاخانی اعلام کرد روز شنبه مراسمی برای بزرگداشت بانوی نابغه ریاضی برگزار می‌شود.
به گزارش خبرنگار ما، وی با برشمردن مولوی‌شناسان بزرگ، درباره اهمیت جایگاه لاهوتی گفت: وی در حوزه مثنوی‌پژوهی خود اثری دارد اما در حوزه ترجمه، بنابر تسلط بر ترجمه، دنیای جدیدی برای مولوی‌پژوهان ایرانی بازکردند کار سترگ مرحوم لاهوتی را نمی‌توان کوچک انگاشت اگرچه در نظر نظام فکری ما، ترجمه اثری دست دوم شناخته شده است. اما ترجمه دو ساحت دارد که یکی ترجمه به لفظ است که معادل‌یابی واژگان است. اما ترجمه‌ای هم داریم در قلمرو معنا که بنابر نسبت تنگاتنگی که بین لفظ و معنا پیش می‌آید، نمی‌توان به‌راحتی آن متون را ترجمه کرد.
اگر مترجم همدل با نویسنده نباشد نمی‌تواند این ساحت را درک کند. مرحوم لاهوتی ترجمه شرح نیکلسون را براساس روح مولوی‌پژوهی خود دارد. زیرا او دست‌پرورده سیدجلال‌الدین آشتیانی است. آشتیانی کسی نبود که مدح کسی را بگوید. اما هر دو اثر لاهوتی شکوه شمس و شرح نیکلسون، دیباچه نوشته است. انس و همنشینی در جان لاهوتی، عشق به مولانا برمی‌انگیزد و این عشق مقدمه شرح نیکلسون می‌شود. مرحوم لاهوتی به معنا مترجم بود. پس نباید کار ترجمه او را کاری دست دوم انگاشت.
دکتر مهدی محقق نیز دراین مراسم گفت: من در بنیاد‌پژوهش آستان قدس رضوی با ایشان آشنا بودم و تسلط بر زبان‌انگلیسی داشتند و متخصص واژه‌گزینی و معادل‌یابی بودند. در زمانی که کتاب‌های یونانی به عربی ترجمه شد دو مکتب پدید آمد مکتبی معتقد بود که کلمات را نقل به نقل منتقل کنیم که البته این جواب نمی‌داد.
ترجمه خصوصاً ترجمه کلام‌الله مجید، دکتر حداد عادل تشریف دارند اینجا که ترجمه بلیغ ایشان انجام شد، می‌دانیم که نخستین کسی که قرآن را ترجمه کرد سلمان فارسی بود او سوره الحمد را ترجمه کرد. مرحوم دکتر لاهوتی از مترجمان زبردست بودند و آن ترجمه نیکلسون دلالت معنا می‌کند. من در منزل مرحوم سید جلال‌الدین آشتیانی، خدمت ایشان می‌رسیدم. مرحوم آشتیانی تنها زندگی می‌کردند. آشتیانی از بزرگان بود و از همدرسان من بودند در محضر میرزا مهدی آشتیانی در مدرسه سپهسالار حضور داشتیم.
سپس دکتر حدادعادل با ستایش انتخاب دکتر لاهوتی برای بزرگداشت از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، گفت: وی استاد دانشگاه نبود و معروف نبود و مقام ثبوت ایشان بیشتر از مقام اثبات بوده است و خدمتی که ایشان به مولوی پژوهی کرده است نیاز داشت تا چنین مراسمی برگزار شود.
علاقه مشترک من و ایشان به مولانا، پیوند روحی ایجاد کرده است که بیش از مصاحبت معمولی است. در سال‌های قبل از انقلاب که بیشتر در دانشکده بودم یکی از دلخوشی‌های من این بود که خدمت مرحوم آشتیانی می‌رسیدم. آثار مرحوم لاهوتی بخش عمده‌اش به ترجمه اختصاص دارد،‌ اهمیت این کار باید توضیح داده شود. تعداد شروحی که در ایران و هند و آسیای صغیر نوشته شده زیاد است اما ما محتاج راویان امینی هستیم که بگویند غربی‌ها درباره مولوی چه گفته‌اند و چه شنیده‌اند. ما اطلاعات دست اولی از تفسیر مولوی پژوهان غربی نداشتیم و مرحوم لاهوتی این میدان را باز کرده است. «کتاب مولانا دیروز تا امروز، شرق تا غرب» اثر دین لوئیس، یکی از کتاب‌هایی است که لاهوتی ترجمه کرده است.
لاهوتی کار جالبی که کرده است این بود که به منابع مستشرقین غربی مراجعه کرده است و اصطلاحات عرفانی را درست در ترجمه گنجانده تا کسی در حوزه معرفت و کلام چیزی از انگلیسی به فارسی ترجمه نکرده باشد متوجه هنر حسن لاهوتی نمی‌شود.
وی افزود: امروز ما منتظر تفسیر جدیدی از مثنوی هستیم که می‌تواند جانشین تفسیر نیکلسون بشود که آن تفسیر دکتر محمدعلی موحد است ایشان از چندین سال پیش متوجه این امر شده‌اند و در فرهنگستان اسباب کار ایشان میسر شده است و این اثر در پائیز امسال به چاپ خواهد رسید.
پس از نوازندگی نی توسط زمان خیری،دکتر اصغر دادبه در سخنانی کوتاه گفت:از دوره صفویه که خواستند مفاهیم دینی را به فارسی بنویسند،مفاهیم عقلی هم ترجمه شد.کسانی که ترجمه های خوب را انجام دادند،کسانی بودند که متونی چون گلستان و تاریخ بیهقی را خوانده بودند.کار ترجمه لاهوتی به این سبب بزرگ است.
فرهاد طاهری ، آخرین سخنران این مجلس،گفت:ویژگی های
‌لاهوتی،یکی نگاه او به مولوی پژوهان بود که مبتنی بر انصاف و تعقل بود.تاثر عاطفی در اثر مرگ دانشمندان اگرچه نیکوست اما تحلیل عقلانی از درگذشتگان‌،
می‌تواند جنبه پویا برای جامعه داشته باشد.استاد لاهوتی،نگاه عقلانی و روشنگری داشت،اگرچه معترف به بزرگی استادان پیش از خود بود.
وی افزود:تحلیل روشنگر او در قالب ترجمه آمد که در چهار مقاله با عنوان ترجمه و ویرایش در مجله مترجم،منتشر شده است که نشان
می‌دهد مساله آموزش بر دو نکته آموزه‌ها
‌و تجارب استوار شده است.