حلقه های مشتری
مشتری سه حلقه باریک در اطراف استوای خود دارد که بسیار کم نورتر از حلقه های زحل هستند. به نظر می آید حلقه های مشتری بیشتر از ذرات ریز غبار ساخته شده باشند. حلقه اصلی حدود ۳۰ کیلومتر ضخامت و بیشتر از ۶۴۰۰ کیلومتر پهنا دارد. مدار قمر «آمالته آ» درون حلقه قرار می گیرد.
منظومه حلقه های مشتری در سال ۱۹۷۹ توسط کاوشگر فضایی «ویجر ۱» کشف شد.
سه حلقه مشتری به ترتیب شامل «حلقه هاله» به عرض ۲۲۸۰۰ کیلومتر؛ «حلقه اصلی» که حلقه ای باریک و درخشان است به عرض ۶۴۰۰ کیلومتر و «حلقه تار عنکبوت» یا «گسامر» که رقیق ترین و عریض ترین حلقه به عرض ۸۵۰۰ کیلومتر است.
حلقه تار عنکبوت که در بیشتر تصاویر ساختگی به رنگ آبی کم رنگ دیده می شود، از حلقه اصلی که مشتری را احاطه می کند بیرون می زند.
حلقه های مشتری برای نخستین بار در سال ۱۹۷۹ با سفر دو فضاپیمای ویجر ۱ و ۲ به نزدیکی سیاره کشف شد. علت دیده نشدن حلقه های مشتری تا آن زمان از زمین حال چه با رصدهای تلسکوپی مانند حلقه های زحل یا با اختفا همچون حلقه های اورانوس، این است که حلقه های مشتری غباری و در عین حال بسیار نازک، ظریف و باریک هستند و نمی توانند به راحتی نور خورشید را بازتاب کنند و نیز به وسیله رصدها هم آشکار نمی شدند یا نور ستارگانی را که از میان آنها می گذرد، جذب نمی کنند. نخستین نگاه ویجر به سیستم حلقه ای مشتری آشکار کرد که آن متشکل از حلقه ای خارجی و مسطح و نازک که حلقه اصلی نام گرفت و
حلقه ای درونی و نسبتاً ضخیم تر که به سبب ساختار
ابرگونه اش «هاله» نامیده شد.
«فضاپیمای ویجر ۱» ناسا در سال ۱۹۷۹میلادی حلقه های مشتری را به عنوان سومین سیاره دارای حلقه بعد از زحل و اورانوس کشف کرد. حلقه اصلی مسطح و حلقه داخلی ابر مانند که هاله نامیده می شود، هر دو از ذرات کوچک و تیره رنگی تشکیل شده اند.
حلقه سوم که به علت شفافیتش به نام Gossamer معروف است، در واقع سه یا دو حلقه از ذرات میکروسکوپی یا بزرگ تر رها شده از اقمار «آمالته آ» (Amalthea) ، «تبه»(Thebe) و «آدراسته آ» (Adrastea)و «متیس» هستند.
حلقه های مشتری احتمال دارد حاصل غبار ناشی از برخورد شهاب واره های فضای میان سیاره ای با این چهار قمر کوچک داخلی سیاره، باشند. حلقه اصلی احتمالاً از قطعات سنگی ناشی از برخورد شهاب سنگ های سرگردان با قمر متیس (Metis) تشکیل شده است. حلقه های کم فروغ مشتری فقط زمانی دیده می شوند که نور خورشید از پشت بر آنها بتابد. ذرات تشکیل دهنده حلقه ها از جنس ترکیبات کربنی و سیلیکاتی مانند مواد تشکیل دهنده همان چهار قمر نام برده است و رنگ آنها به قرمزی می گراید.
در دسامبر سال ۱۹۹۵میلادی فضاپیمای گالیله متعلق به ناسا، کاوشگری را به درون جو مشتری انداخت که برای نخستین بار نمونه هایی را از جو مشتری آزمایش کرد.
این کاوشگر پس از حدود یک ساعت سقوط و کاوش در جو مشتری بر اثر فشار لایه های جوی منهدم شد. پس از پرتاب کاوشگر، فضاپیمای گالیله چندین سال به بررسی و مطالعه مشتری و قمرهای آن پرداخت.
زمانی که گالیله ۲۹ دور گردش خود را به دور مشتری آغاز کرده بود، فضاپیمای «کاسینی ـ هویگنس» به نزدیکی مشتری رسیده بود تا از گرانش آن برای رسیدن به زحل کمک بگیرد. هر دو فضاپیما داده های همزمانی از مغناطیس کره، باد خورشیدی، حلقه ها و شفق های مشتری گرفتند.
ادامه دارد
code