اداره اطلاعات انرژی آمریکا از کاهش تاثیر تحریم نفتی ایران به یک چهارم در سال ۲۰۱۳خبر داده و اعلام کرده است: تولید نفت ایران در این سال با کاهش ۵درصدی به ۲.۸میلیون بشکه در روز رسیده است.

به گزارش تسنیم، اداره اطلاعات انرژی آمریکا وابسته به وزارت انرژی این کشور در جدیدترین گزارش خود موسوم به «چشم انداز کوتاه مدت انرژی» متوسط تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۳را ۲.۸میلیون بشکه در روز اعلام کرد.

در حالی که تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۲و تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا و اروپا ۶۹۰هزار بشکه در روز کاهش یافت و به ۲.۹۷میلیون بشکه در روز رسید، در سال ۲۰۱۳تنها ۱۷۰هزار بشکه در روز از تولید نفت ایران کاسته شده که به عقیده کارشناسان این مسئله نشان دهنده کاهش شدید تاثیر تحریم ها بر تولید و صادرات نفت ایران طی این سال است.

بر اساس آمار ارائه شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت ایران در دوره‌های سه ماهه سال ۲۰۱۲افت و خیز زیادی داشته، اما در سال ۲۰۱۳تولید نفت ایران در دوره‌های سه ماهه سال ۲۰۱۳رقم ثابتی داشته است.

در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۲تولید نفت ایران ۳.۴میلیون بشکه در روز گزارش شده که این رقم در سه ماهه دوم ۲۰۱۲به ۳.۰۹، در سه ماهه سوم به ۲.۷۵و در سه ماهه چهارم به ۲.۶۳میلیون بشکه در روز رسیده است. اما تولید نفت ایران در ۴دوره سه ماهه ۲۰۱۳رقم ثابتی بالغ بر ۲.۸میلیون بشکه در روز داشته است.

بر این اساس طی سال های ۲۰۱۲و ۲۰۱۳که تحریم نفتی غرب علیه ایران به اجرا گذاشته شده در مجموع ۸۶۰هزار بشکه در روز از تولید نفت ایران کاسته شده است. به عبارتی تولید نفت ایران طی این دو سال ۲۴درصد کاهش داشته که ۱۹درصد از این رقم مربوط به سال ۲۰۱۲بوده و در سال ۲۰۱۳تنها ۵درصد از تولید نفت ایران کاسته شده است. بدین ترتیب تاثیر تحریم‌ها بر تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۳نسبت به سال قبل از آن یک چهارم شده است.

تحلیلگران معتقدند ابزار تحریم نفتی ایران با توجه به واقعیت های بازار نفت و شرایط بین المللی ظرفیت بیشتری برای اعمال فشار به ایران ندارد و نمی توان تولید فعلی نفت ایران را دوباره تاحدقابل ملاحظه ای کاهش داد.

به گفته این افراد تن دادن غرب به مذاکرات هسته ای با ایران و پذیرش حقوق هسته ای ایران با توجه به چنین واقعیتی قابل تفسیر است.

در همین حال بیزینس مانیتور هم پیش بینی کرده است تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۴به ۳.۴۶میلیون بشکه در روز برسد و تولید گاز هم تا سال ۲۰۱۷از رشد سالانه ۵ر۲ درصدی برخوردار شود .

به گزارش تسنیم، بیزینس مانیتور در گزارشی از صنعت نفت و گاز ایران نوشته است: توافق هسته ای ماه نوامبر اتفاقی مهمی در مذاکرات بین ایران و غرب بود که موجب بهبود قابل توجه موقعیت جمهوری اسلامی در عرصه بین المللی شد. اما باید به این نکته اشاره کرد که این توافق، موجب برداشته شدن کل تحریم ها در زمینه صادرات نفت ایران نمی شود و اجازه افزایش فروش نفت آن کشور را نمی‌دهد.

هرگونه کاهش قابل توجه تحریم های نفتی تنها زمانی محقق خواهد شد که یک توافق جامع و نهایی حداقل در ۶تا ۱۲ماه آینده به دست آید. بنابراین در حال حاضر، بخش هیدروکربنی ایران عمدتا تحت تاثیر تحریم ها قرار دارد.

این گزارش می افزاید: به نظر نمی رسد که در وضع فعلی افزایش عمده ای در تولید و صادرات نفت ایران رخ بدهد. در بخش گاز هم ایران قادر نخواهد بود تولید خود را به میزان کافی برای تامین نیاز داخلی اش افزایش دهد.

در عین حال، ایران می گوید: منابع نفت و گاز جدیدی را کشف کرده است که این موضوع نشان می دهد پتانسیل منابع فعلی ایران رشد قابل ملاحظه ای داشته است. این در حالی است که ایران شدیدا به جذب سرمایه گذاری نیاز دارد،از این رو در صدد است شرایط قراردادی بهتری را نسبت به گذشته به شرکت های خارجی پیشنهاد کند.

بر اساس این گزارش، حجم ذخایر نفتی کشور در طی دو سال گذشته افزایش یافته است.به طوری که در سال ۲۰۱۲ذخایر نفتی ایران ۱۵۱میلیارد بشکه تخمین زده شده بود که ۱.۸درصد نسبت به رقم ۱۳۷میلیارد بشکه‌ای سال ۲۰۱۱افزایش داشت. این رقم اندکی کمتر از رقم ارائه شده از سوی اوپک است که حجم ذخایر نفتی ایران در سال ۲۰۱۲را ۱۵۴میلیارد بشکه برآورد کرده بود.

تولید و صادرات نفت ایران از سال ۲۰۱۱تاکنون به دلیل تحریم ها کاهش یافته است. در سال ۲۰۱۲تولید و صادرات نفت ایران نسبت به سال ۲۰۱۱، حدود ۱۶درصد کاهش یافت. به گفته وزیر نفت سابق ایران، صادرات نفت خام این کشور در میانه تحریم های بین المللی و در فاصله سال های ۲۰۱۱و ۲۰۱۲حدود ۲۰درصد کاهش یافته است.

آژانس بین المللی انرژی برآورد می کند صادرات نفت ایران در ۹ماهه ابتدایی ۲۰۱۳به ۱.۱میلیون بشکه در روز رسیده است، در حالی که این رقم در سال های ۲۰۱۱و ۲۰۱۲به ترتیب، ۲.۵و ۱.۷میلیون بشکه در روز بوده است. صادرات فعلی نفت ایران احتمالا در حدود ۱.۲تا ۱.۳میلیون بشکه در روز است. اما باید این نکته را خاطرنشان کرد که در این مقطع زمانی نمی توان ارزیابی دقیقی از میزان تولید و صادرات نفت ایران انجام داد.

بدون کاهش تحریم ها، بعید است ایران بتواند حجم تولید یا صادرات نفت خود را در کوتاه مدت به میزان قابل توجهی افزایش دهد. در حالی که توافق هسته ای ماه نوامبر یک اتفاق مثبت تلقی می شود، اما هنوز به نقطه ای نرسیده ایم که بتوانیم آن را به عنوان عاملی در پیش‌بینی‌ها برای بازگشت قابل توجه نفت خام ایران به بازار جهانی گنجاند.

بیزینس مانیتور در ادامه نوشت: در چنین شرایطی پیش‌بینی می‌شود که تولید نفت ایران در سال ۲۰۱۴به حدود ۳.۴۶میلیون بشکه در روز برسد. همچنین رشدی بسیار کم یعنی حدود ۰.۵درصد را در تولید سالانه تا سال ۲۰۱۷انتظار داریم، اما این موضوع به وضع آینده تحریم ها بستگی خواهد داشت.

در کوتاه مدت، پیش بینی می‌شود تولید گاز ایران هم سالانه ۲.۵درصد رشد داشته باشد و تا سال ۲۰۱۷به ۱۷۶میلیارد متر مکعب برسد. ایران ظرفیت تولید گاز به میزان بسیار بالاتری را داراست. اما با وجود تحریم های فعلی قادر نخواهد بود به سرمایه کافی برای رساندن رشد تولید خود به بالای ۳درصد در سال دست یابد.

به نظر می رسد تولید گاز ایران برای تامین رشد فزاینده تولید داخلی ناکافی است و این موجب افزایش کمبود گاز در این کشور خواهد شد. وضع فعلی تحریم ها موجب شده که ایران نتواند به سرمایه و تکنولوژی کافی برای تکمیل توسعه فازهای در دست اقدام میدان پارس جنوبی دست یابد. بنابراین برآورد می شود که ناتوانی درتامین نیاز داخلی منجر به بروز وضع سختی برای این کشور خواهد شد.

کمبود گاز احتمالا در طی سال های آینده در ایران ادامه خواهد یافت. البته اگر تحریم‌ها برداشته شوند، افزایش فوری تولید گاز صرف تامین نیاز داخل و تزریق مجدد گاز به میادین نفتی خواهد شد و در نتیجه بعید به نظر می رسد که ایران بتواند به صادر کننده مهم گاز در دوره مورد پیش بینی یعنی تا سال ۲۰۲۲تبدیل شود.

ناگفته نماند :باید اشاره داشت، در شرایطی که تحریم ها همچنان پابرجاست، ایران شاهد شروع به کار اولین مرکز صدور بنزین در شهر بندرعباس است. پیش بینی می شود بندر عباس و پالایشگاه های ستاره خلیج فارس بتوانند روزانه ۵۰میلیون لیتر بنزین تولید کنند. بنزین تولید شده در این دو پالایشگاه طبق استاندارد یورو ۴ و یورو ۵خواهد بود.

به گفته فرهاد احمدی مدیر شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ، ۴پروژه پالایشگاهی هم در ایران در دست اقدام هستند که انتظار می رود ظرفیت تولید بنزین کشور را به ۱۴۴میلیون لیتر در روز برسانند.

از سوی دیگر باید گفت:در دهم ماه می ۲۰۱۲ایران خبر از کشف یک میدان نفتی ۸تا ۱۰میلیارد بشکه ای داد که در دریای خزر واقع شده است. پس از اعلام کشف یک میدان عظیم نفت سبک در ماه آوریل، این دومین مورد از کشف یک میدان نفتی عظیم در سال ۲۰۱۲بود. کشف میدان نفتی واقع در دریای خزر مجموع منابع کشف شده در این منطقه از سال ۲۰۰۹را بر اساس اطلاعات ایران به بیش از ۵۳.۰۶میلیارد بشکه میعانات و ۳۵۰۰میلیارد متر مکعب گاز می‌رساند.

همچنین رئیس مرکز مطالعات دریایی دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرده است: کنسرسیومی برای توسعه میادین نفت و گاز ایران در دریای خزر ایجاد شده است. این کنسرسیوم توسط وزارت نفت، چند دانشگاه و شرکت نفت خزر تشکیل شده است. در طی برنامه پنجم توسعه (۲۰۱۰تا ۲۰۱۵) احتمالا نزدیک به ۲۵۰۰حلقه چاه نفت و گاز در این منطقه حفر خواهد شد.

در عین حال نشریه اویل.اند.گز ژورنال به نقل ازکارشناسان معتقداست: هرچند ایران نمی‌تواند از رهگذر این توافق، تولید نفت خود را چندان افزایش دهد، اما از آن برای ایجاد فضایی که تحریم های بعدی را کاهش دهد، استفاده خواهد کرد.

گای اف.کاریوس مشاور ارشد مرکز آمار و مطالعات بین‌المللی و مدیر سابق مدیریت اطلاعات انرژی آمریکا می گوید: تقریبا همه تحلیلگران پیش بینی می کنند اگرچه در شش ماه آینده تولید نفت ایران تغییر نخواهد کرد، اما شش ماهه بعدی می‌تواند متفاوت باشد.

سارا وکشوری رئیس شرکت بین المللی اس.وی.پی می گوید: بیژن زنگنه وزیر نفت ایران بر آن است تا کار حفر چاههای جدید نفتی را شروع کند و تولید نفت را به ۴ میلیون بشکه در روز افزایش دهد.همچنین تولید گاز از میدان پارس جنوبی را به ۱۱۵ میلیارد مترمکعب در روز برساند و روی تولیدات نفتی و پتروشیمی بیشتر تمرکز کند.

وی می افزاید: ایران به لحاظ تاریخی از مشتریان خود، به ویژه وقتی که عرضه محدود بوده، مراقبت کرده که این موضوع می تواند اکنون برایش راهگشا باشد.

وکشوری تصریح می کند: ایران دارای برتری های نسبی است،به طوری که هزینه های تولید نفت معمول آن از نفت سنگین خیلی کمتر است و در مقایسه با عراق هم از نیروی انسانی ماهرتری برخوردار است.

از سوی دیگر ،بیژن خواجه‌پور که در مدیریت شرکت بین‌المللی آتیه سهیم است، می گوید: فکر می کنم نفت و گاز آینده ایران هستند. ایران حتی بدون همکاری غرب هم توانایی‌ها و قابلیت‌هایی دارد.چنانکه در حال حاضر سرمایه‌گذاری زیادی در پالایشگاههای جدید و صنایعی کرده که به گاز متکی هستند.

از این رو به نظر می رسد در سال ۲۰۱۶ نفت خام کمتری تولید خواهد کرد و بیشتر به تولید گاز روی خواهد آورد.‌