بیدمشک گیاهی از جنس بید است که سنبله‌‌هایی با اسانس معطر و خواص درمانی فراوان دارد. درختان جنس بید (Salix) سرده ‌ای از درختان و درختچه‌های برگ ریز با حدود ۴۰۰ گونه هستند که در خاک‌‌های مرطوب و آب ‌و هوای سرد و مناطق معتدل در نیمکره شمالی یافت می‌شوند.
درخت بیدمشک یکی از گونه‌های این جنس با نام علمی‌ Salix aegyptiaca درخت یا درختچه ای خزان پذیر به ارتفاع حداکثر حدود ۴متر است که البته اغلب حدود ۲ تا ۴ متر و به شکل درختچه رشد می‌کند اما در صورت مساعد بودن شرایط محیطی و عدم قطع ساقه‌‌ها، ارتفاع آن می‌تواند به بیش از چهار متر نیز برسد.
بید مشک دو پایه است یعنی گل‌های نر و ماده از هم جدا هستند و از نظر ظاهری نیز تفاوت‌هایی بین این دو دیده می‌شود.از گل آذین نر برای تهیه اسانس استفاده می‌کنند که علاوه بر معطر کردن مواد غذایی، به دلیل خواص درمانی که دارد در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.گل‌ها بسته به شرایط آب و هوای منطقه از اواسط زمستان تا اوایل بهار و قبل از رشد کامل برگ‌ها روی ساقه‌های گیاه ظاهر می‌شوند.
این گیاه دارویی دستگاه گوارش را تقویت کرده و اشتها را افزایش می‌دهد. جوشانده‌ برگ یا پوست درخت بیدمشک سبب دفع انگل‌‌ها و کِرم‌های معده و روده می‌‌شود.
مصرف عَرَق بید مشک بدون مواد شیرین ‌کننده به میزان قابل توجهی قند خون را کاهش می‌دهد.بیدمشک تقویت‌ کننده‌ دستگاه عصبی است و جوشانده‌ برگ آن با عسل اعصاب را آرام می‌‌کند.
برای درمان بی ‌خوابی با استفاده از بیدمشک باید ۵۰ گرم بیدمشک خشک شده را در یک لیتر آب جوش به مدت دو دقیقه جوشاند و نیز باید ۱۰ دقیقه دَم بکشد. سپس این دمنوش را صاف و روزانه سه فنجان از آن را میل کرد.دمنوش بیدمشک دستگاه گوارش را ضدعفونی می‌کند و جوش‌‌های بدن را از بین می‌‌برد. نوشیدن این دمنوش همچنین حرارت درونی بدن را کاهش می‌‌دهد.
اسانسی از این گیاه گرفته می‌‌شود به نام عرق بیدمشک که هم برای معطر کردن شربت و هم در طب سنتی دارای خواص درمانی بالا است.ضد گرمازدگی است و علاوه بر خواص درمانی برای معطر کردن شربت‌‌های دیگر نیز به کار می‌‌رود.
عرق بیدمشک در برطرف کردن کم خونی، ناراحتی‌های قلبی و تسکین اعصاب کاربرد دارد.
عرق بیدمشک با داشتن ترکیباتی چون تانن، سالیسین، ژرانیون و مقدار کمی‌اسید استیک به عنوان داروی مؤثر در تقویت قلب، آرام بخش و برطرف‌ کننده‌ درد و خستگی شهرت یافته است.عَرَق بیدمشک با خاصیت تب ‌بری سبب کاهش تب و دمای بدن می‌‌شود.
عرق بیدمشک کاهش دهنده قند خون و برای درمان کم خونی مفید است. دستگاه عصبی و حافظه را تقویت می‌‌کند و تب را کاهش می‌‌دهد. مصرف این عرق موجب تسکین سردرد‌ها و علایم قاعدگی نیز می‌‌شود. دَم‌ کرده برگ بیدمشک برای دفع سنگ کیسه صفرا مفید است.
کودکان زیر ۲ سال، زنان باردار و شیرده هم باید در استفاده از بیدمشک احتیاط کنند. همچنین افراد با سن کم تر از ۱۶ سال که مبتلا به سرماخوردگی، آنفلوانزا یا آبله مرغان هستند و نیز اشخاصی که از زخم‌های دستگاه گوارشی، گاستریت و نفخ رنج می‌‌برند باید از مصرف بید مشک و عرق آن خودداری کنند.
*عکس‌ها از: ویکی مدیا

code