هوش مصنوعی و ترس از ناشناخته ها
 

هوش مصنوعی یکی از داغ ترین سرفصل‌های سال ۲۰۱۹ است. بازار هوش مصنوعی همواره در حال رونق گرفتن است، به طوری که تا سال آینده ارزش آن به ۷۰ میلیارد دلار خواهد رسید. نوآوریی که هوش مصنوعی برای صنعت، تجارت و مصرف کنندگان به ارمغان می‌آورد تقریباً محسوس است. دهه ای که در پیش رو داریم با سیستم‌های اتوماسیون که در همه جا حضور خواهند داشت و نیز با روبات‌های تغذیه شده با هوش مصنوعی در سطح کیفیتی بالاتری قرار خواهد گرفت. با همه این‌ها، هنوز هیجانات کاذب و احساسات تعریف نشده ای در ارتباط با آینده هوش مصنوعی و این که انسان‌ها چگونه باید خودشان را برای همزیستی با آن وفق دهند وجود دارد. واقعیت این است که هوش مصنوعی موضوعی است که افکار عمومی‌را دو قطبی کرده است.

هوش عمومی‌مصنوعی، هوش مصنوعی ضعیف و ابرهوش مصنوعی
«هوش عمومی‌مصنوعی» (AGI) نوعی هوش مصنوعی است که قادر است هر گونه عملکرد ادراکی را به شیوه انسان‌ها انجام دهد. این فناوری هنوز ساخته نشده است. امروزه اپلیکیشن‌های هوش مصنوعی ضعیف (Narrow AI) مانند
«آی بی ام واتسون»، «سیری»، «الکسا» و «بیکسبی» از جمله اپلیکیشن‌هایی هستند که در دنیای امروزی با ما سهیم شده اند. تفاوت اصلی بین هوش عمومی‌مصنوعی و هوش مصنوعی ضعیف در اهداف و درخواست‌ها است.
در آینده، هوش عمومی‌مصنوعی این توانایی را خواهد داشت تا بر اهداف خودش بازتاب پیدا کند و تصمیم بگیرد آیا این اهداف را سازگار کند یا خیر. باید تصدیق کنیم که این دستاورد تکنولوژیکی فوق العاده برای همیشه زندگی بشر را دگرگون خواهد کرد.
اما هنوز برای رسیدن به این فناوری راهی بسیار طولانی در پیش است. علی رغم فاصله ای که تا رسیدن به این فناوری داریم، امروزه بسیاری از مردم ترس از این دارند که ابرهوش مصنوعی(ASI) روزی از درک انسانی نیز فراتر رود. اگر چه رخ دادن چنین اتفاقی امری شدنی است اما هنوز برای تحقق آن زمان زیادی لازم است.

درباره هوش افزوده
شرکت‌هایی مانند Sparrhoاز فناوری هوش افزوده استفاده می‌کنند. منظوراز هوش افزوده، آمیزه ای از هوش انسانی و هوش مصنوعی است تا به وسیله آن دانش علمی‌دموکراتیک سازی شود؛ یعنی در میان عموم مردم و نه قشری خاص مثلاً فقط دانشگاهیان یا نخبگان توزیع شود. اگرچه دنیایی که اجزای آن بیش از حد با یکدیگر مرتبط هستند مدام بدگمانی و ترس از فناوری‌های جدید را افزایش می‌دهد اما مدارک محکمی‌موجود است که این نگرانی‌ها را کم رنگ می‌کنند.
شرکت Sparrhoکه تأمین کننده موتور سفارشات علمی‌است در سال ۲۰۱۳ در لندن انگلستان تأسیس شد. این شرکت الگوریتم‌های یادگیری ماشین را با داده‌های تخصصی ترکیب می‌کند تا به کاربرهای بیش از ۱۵۰ کشور جهان کمک کند در بالاترین سطح پژوهش‌های علمی‌بمانند. پایگاه داده این شرکت دارای بیش از ۶۰ میلیون مقاله پژوهشی منحصر به فرد و ثبت شده در همه رشته‌های علمی‌است. مأموریت مدیران Sparrhoاین است که دانش علمی‌را در دسترس همه قرار دهند تا همه افراد بتوانند مقاله‌های علمی‌مورد نظر خود را جست و جو کنند و با هم به اشتراک بگذارند.
در ارتباط با داشتن اعتماد به فناوری‌های هوشمند، افراد به دو دسته تقسیم می‌شوند و در نتیجه دو قطب به وجود می‌آید: در یک سو جمعیت مطلع و آگاه جامعه قرار دارند که اقلیت هستند. در میان این افراد اعتماد به فناوری‌های نوظهور به مرور زمان بیشتر می‌شود. در سوی دیگر جمعیت اکثریت قرار دارند که اعتماد این دسته دوم نسبت به فناوری‌های نوین راکد باقی می‌ماند و بالاتر نمی‌رود. البته نقش رسانه‌های ارتباط جمعی را نباید فراموش کنیم. مسأله مصرف کردن نیست، بلکه توسعه و بسط دادن است؛ چرا که در دنیای امروز مردم بیش از هر زمان دیگری در تاریخ، امکان تبادل اخبار و مباحثه درباره موضوعات مربوط به فناوری را دارند.

آیا هوش مصنوعی به نفع جامعه است یا باعث تخریب آن؟
هوش مصنوعی فقط و فقط به همان چیزی تبدیل می‌شود که انسان‌ها می‌خواهند باشد. اگر عموم مردم نسبت به هوش مصنوعی مضطرب و نگران خاطر هستند، این فقط به دلیل ترس طبیعی از ناشناخته‌هاست. عامل دیگر این ترس ناچیز بودن اطلاعات جوامع درباره مزایایی است که هوش مصنوعی به همراه دارد. عناوینی مانند هوش مصنوعی و اتوماسیون روز به روز بیشتر در اخبار، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی دیده و شنیده می‌شوند. با این حال، بیشتر این اخبار به جای این که دارای اطلاعات مفید و آموزنده باشند، هیجانات کاذب ایجاد می‌کنند. اپلیکیشن آی بی ام واتسون به تازگی نشان داده است که چگونه هوش مصنوعی می‌تواند تأثیر مثبتی بر تصمیمات انسان‌ها بگذارد. انسان‌ها با در اختیار داشتن مقادیر گسترده ای دانش و اطلاعات در زیر انگشتانشان می‌توانند بهتر و با آگاهی بیشتر تصمیم گیری کنند و این امر اثر مطلوبی بر جامعه می‌گذارد. هوش مصنوعی اکنون می‌تواند در عرض چند ثانیه دانش و اطلاعات را به هر شخصی برساند.

ترس از هوش مصنوعی
ما امروزه در تقاطع بسیار مهمی‌از تاریخ بشر ایستاده ایم و بیش از نیمی‌از جمعیت دنیا به اینترنت دسترسی دارند. اگر از لحاظ تئوری هم در نظر بگیریم، حجم عظیم و رو به افزایشی از اطلاعات در دسترس این جمعیت انبوه قرار دارد اما در واقعیت ما در رأس یک کوه یخ قرار داریم. فناوری به طرزی باورنکردنی شیوه برقراری ارتباط ما با یکدیگر و دسترسی به اطلاعات را متحول کرده است. اما به چه قیمتی؟ آیا به دنبال این تغییرات ما مسئولیت و کنترل امور را از دست نداده ایم؟
دیرین ترین و قوی ترین حس بشر ترس است. دیرین ترین و قوی ترین نوع ترس در آدمی‌نیز ترس از ناشناخته‌هاست. افراد بشر تمایل دارند چیزهایی را به یاد بیاورند که پشتیبانی کننده عقاید کنونی و پندارهای تثبیت شده آن‌ها باشند. برای مثال اگر کسی از اول نسبت به هوش مصنوعی بدگمان بوده باشد، احتمال کم تری وجود دارد که داستان یا نظرات مثبت و جالب درباره هوش مصنوعی که در رسانه‌های اجتماعی خوانده یا شنیده را به خاطر بیاورد.
اما اگر خبری منفی درباره هوش مصنوعی منتشر شود، این فرد بدگمان به سرعت آن را به اشتراک می‌گذارد و از آن به عنوان مدرک حمایت کننده عقاید خودش استفاده می‌کند. ما لزوماً نمی‌دانیم الگوریتم‌های هوش مصنوعی چگونه کار می‌کنند و چگونه بازده نهایی را تعیین می‌کنند. علت ترس افراد از هوش مصنوعی هم این است که می‌خواهند بفهمند تصمیمات به چه طریق گرفته می‌شوند، اما سر در نمی‌آورند و این نگرانی و بدگمانی ایجاد می‌کند.

code

نسخه مناسب چاپ