خودروها به سرعت در حال تغییر کردن هستند. اما پرسشی که مطرح میشود این است که آیا نوآوریهایی مثل خودروهای خودران و خودروهای پرنده سپیده دم روشن و تازه ای را نوید میدهند یا فقط یک خیال خام هستند؟ اگر آنها وسیلههای نقلیه آینده برای طی مسیر کردن و جا به جایی از نقطه ای به نقطه دیگر باشند، میتوانیم اطمینان داشته باشیم که ما را بی خطر به مقصدمان میرسانند؟
در حال حاضر، عموم مردم اعتمادی به وسایل نقلیه خودگردان ندارند. در تازه ترین برآورد انجام شده در ایالات متحده، ۱۵ درصد مردم اعلام کردند که به عقیده آنها هرگز خودروی بی راننده ای به بازار عرضه نخواهد شد. ۴۲ درصد نیز با قاطعیت گفتند که هرگز سوار یک خودروی تمام خودکار نخواهند شد. شرط ۵۶ درصد از کسانی که این پرسش برایشان مطرح شد این بود که در صورتی سوار یک خودروی خودران میشوند که به میزان ۱۰۰ در صد از ایمنی برخوردار شوند. بالاخره ۶۰ درصد از پرسش شوندهها نیز خواستار ۱۰۰ در صد ایمنی شدند، پیش از این که اجازه دهند یکی از اعضای خانواده آنها پایش را داخل یک خودروی کاملاً خودران بگذارد.
به عقیده عده ای، خطای راننده دلیل اصلی بیش از ۹۰ درصد تصادفها است. بنابراین، جایگزین کردن خودروهای خودگردان با خودروهایی که هدایتشان را رانندهها بر عهده دارند مسافرت جاده ای را بسیار بی خطر تر میکند.
اگر بخواهیم از این دیدگاه به مسأله نگاه کنیم، همه خودروهای در رفت و آمد باید به خودروهای بدون راننده تبدیل شوند. شاید سالهای زیادی طول بکشد تا این ایده اجرایی شود. طبق مطالعات انجام شده، تا سال ۲۰۳۴ فقط ۱۰ درصد از کل وسایل نقلیه خرید و فروش شده خودروهای خودران خواهند بود. پس دست کم میدانیم که تا رسیدن چنین روزی هنوز زمانی نسبتاً طولانی باقی مانده است. در این فاصله، ترکیبی از وسایل نقلیه تمام خودران، نیمه خودران و غیر خودران در جادهها و بزرگراهها تردد خواهند کرد. این امر میتواند مشکل ساز شود. برای مثال، دوچرخه سوارها و عابرین پیاده ای که از خیابانها عبور میکنند شاید به اشتباه بیافتند که آیا خودرویی که از مقابلش گذر میکند توانایی تشخیص آنها را دارد یا خیر.
سازندگان خودروهای خودگردان و خریداران این خودروها باید خاطرجمع شوند که خودروهای اتوماتیک امن و قابل اطمینان خواهند بود. زمان تحقق این هدف هنوز فرا نرسیده است. تا کنون مواردی گزارش شده اند که در آنها خودروهای خودگردان باعث کشته یا زخمیشدن رانندگان در جادهها شده اند و علت حوادث این بوده که این خودروها در بعضی شرایط ترافیکی طبق پیش بینیها عمل نکرده اند.
خودروهای خودران فقط میتوانند در بعضی از جادهها که از زیرساخت مناسبی برخوردار هستند حرکت کنند. برای مثال، باید علامت گذاریهای جاده ای و علائمیوجود داشته باشند که خودروهای خودگردان بتوانند با آنها مسیر خود را خوانش کنند و بفهمند در شرایط مختلف چگونه باید عمل کنند.
بدون وجود زیرساختارهای هدایت کننده و قابل درک، یک خودروی خودگردان یا تسلیم شرایط میشود، کاملاً از حرکت باز میایستد و سرنشینهای خود را در نیمه راه به حال خود میگذارد یا هدایت خودرو را به راننده واگذار میکند (که در این صورت خودران بودن آن زیر سؤال میرود) یا این که حرکت کاملاً پیش بینی نشده و احتمالاً خطرناکی از آن سر میزند.
آیا خودروهای آینده شکل متفاوتی خواهند داشت؟
در سالهایی که پیش رو داریم، خودروها به فضاهایی چند منظوره تبدیل خواهند شد. این ویژگی سبب میشود سرنشینها بتوانند هنگام جا به جا شدن از یک نقطه به نقطه ای دیگر کارهای مختلفی را انجام دهند.
میتوانیم موقعیتهایی را تصور کنیم که خودرویی تبدیل به یک دفتر کار متحرک چرخ دار شده است و سرنشینهای آن خیلی عادی در آن مشغول به کار هستند، جلسه میگذارند یا حتی در وقفههای ساعات کار استراحت میکنند و چرت کوتاهی میزنند.
این یعنی تمام فضای داخلی خودرو باید از نو طراحی شود تا انجام چنین اموری در آن امکان پذیر باشد. با این وصف، خودروهای آینده عریض تر، کشیده تر و بزرگ تر ساخته خواهند شد و متعاقب آن طراحی خیابانها، جادهها و بزرگراهها هم تغییر خواهد کرد.
خودروهای پرنده
در آسمان بالای سر ما فضای وسیعی وجود دارد که مورد استفاده هواپیماها قرار نمیگیرد. بر این اساس، مفهوم خودروی پرنده پررنگ تر و ملموس تر میشود. حضور خودروهای پرنده هر چه باشد مانع از بروز بسیاری از مشکلات متداول در رابطه با عبور و مرور وسایل نقلیه و به ویژه ترافیک و مسدود شدن مسیرها میشود. به علاوه، خودروهای پرنده شکل سریعی از حرکت را به جوامع شهری معرفی خواهند کرد.
وسایل نقلیه پرنده مشمول قوانین کنترل کننده ترافیکی، تقاطعها، پیچها و دوربرگردانها نخواهند شد. مزیت دیگر آنها اقتصادی است؛ اگر همه وسایل نقلیه توانایی پیمودن مسیرهای هوایی یا به عبارتی پرواز کردن را داشته باشند، به خیابانها و مسیرهای جاده ای بسیار کمتری نیاز خواهیم داشت و بدین ترتیب در هزینههای راه سازی و تعمیر و نگهداری راهها صرفه جویی میشود.
اما از سویی دیگر، مفهوم خودروهای پرنده باید در چهارچوب قوانین متناسب با آنها تعریف شود. در غیر این صورت، عواقب تردد آنها در هوا بسیار وخیم تر از تصادف خودروها روی زمین میشود؛ تکههای آهن و پلاستیک ناشی از تصادف هوایی که از آسمان سقوط میکنند باعث آسیب دیدگی و کشته شدن مردم خواهد شد. حقیقت این است که هر تصادف هوایی پیامدهای مرگباری خواهد داشت.
شاید به مسیرهای هوایی ویژه تردد خودروهای پرنده فکر کنیم که عبور و مرور آنها را کنترلگرهای زمینی هدایت میکنند؛ درست مانند برج کنترل فرودگاهها که ترافیک هوایی را کنترل میکند. در این حالت وضع قوانین و مقررات ترافیکی اجتناب ناپذیر خواهد بود. این امکان هم وجود دارد که خودروهای پرنده محدود به اپراتورهای حرفه ای شود که خدمات تاکسی هوایی یا حمل بار هوایی را در سراسر شهر ارائه میدهند. علاوه بر این، تعداد تاکسیها و خودروهای حمل بار هوایی نیز باید در حد کنترل شده باشد. تصور این که عموم مردم اجازه خرید یک خودروی پرنده و هدایت آن از نمایشگاه خودرو به سمت خانه را داشته باشند آسان نیست. بالاخره این که مسائل زیست محیطی هم مطرح میشوند زیرا علی رغم برقی شدن خودروهای نسل بعد، گروهی از آنها باید با سوخت فسیلی تغذیه شوند تا نیروی رانش لازم را به دست آورند.
آیا همه خودروهای آینده با رایانه هدایت خواهند شد؟
در حال حاضر کنترل اغلب خودروهای پیشرفته که ساخته میشوند تا حدی به صورت رایانه ای است. زمانی که در یک خودروی مدرن اشکالی به وجود میآید با انجام تست، نقص و علت آن شناسایی میشود. انجام این تست با کمک یک سیستم رایانه ای که به پردازشگر رایانه خودرو، حسگرها و ریزتراشههای آن متصل شده و هر گونه اشکال را ثبت میکند امکان پذیر است. این سیستم هر مشکلی که در اگزوز، سیستم انتقال جریان برق، باک سوخت یا هر قسمت دیگر خودرو پیش آمده باشد را نشان میدهد.
فاصله اندکی از تست تشخیص نقص تا سیستم هدایت خودروهای خودگردان وجود دارد. قابلیتهای رایانه ای همین حالا هم در بسیاری از وسایل نقلیه به منظور انجام عملکردهایی مانند هدایت اتوماتیک، پارک خودکار و سیستم ترمز خودکار و ترمز اضطراری پیاده شده است.
سیستمهای رایانه ای خودروهای آینده بسیار پیچیده و پیشرفته خواهند شد. در نتیجه، در نخستین سالهای عرضه خودروهای خودگردان، این خودروها در مقایسه با خودروهای غیر خودگردان بسیار گران قیمت تر خواهند بود. این امر مانع از خرید و فروش و استفاده گسترده از خودروهای خودران خواهد شد؛ واقعیتی که در حال حاضر در مورد خودروهای برقی صادق است.
code