سران دولت‌های قدرتمند از آمریکا، روسیه، چین، اتحادیه اروپا و… الگوی تسهیل چرخش سرمایه‌گذاری‌ها و بازسازی صنعتی و تکنولوژیک کشورهای توسعه نیافته با تشکیل اتحادیه‌های منطقه‌ای را طراحی کردند. اما انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و پیروزی «ترامپ» به یکباره بسیاری از معادلات بین‌المللی را فرو ریخت.
ترامپ به صورت علنی با رد الگوی «چندجانبه‌گرایی» در روابط بین‌الملل و جایگزینی «یکجانبه‌گرایی» با فرماندهی آمریکا، شعار «آمریکا اول» را استراتژی خود معرفی کرد. مخالفت با اغلب قراردادها و نهادهای منطقه‌ای و بین المللی دستور اقدام کاخ سفید قرار گرفت. در خاورمیانه دو اصل، اول تثبیت هژمونی رژیم صهیونیستی بر سراسر این منطقه و در کنار آن غارت درآمدهای دلارهای نفتی اعراب از خزانه مالی کشورهای نفتی خلیج فارس دستور کار شد.
در سه سال گذشته ترامپ تا آنجا که می‌توانست قدرت‌نمایی کرد. در این مدت خاورمیانه بحران زده‌ترین منطقه از مناطق جهان شد. ترامپ نه تنها خود را موفق می‌دید، که پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری برای دور دوم و چهار سال آینده را حتمی و تثبیت شده می‌دانست. اکنون اما، ویروس کرونا و کشتاری که در آمریکا گرفته است، معادلات سیاسی و به خصوص انتخاباتی ترامپ را به هم ریخته است. اگر چه هنوز امیدوار است که پیروز انتخابات آینده خواهد بود.
آخرین نظرسنجی‌ها درباره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نشان می‌دهد، ترامپ از رقیب دمکرات خود عقب مانده است. شبکه سی، ان،ان آمریکا چند روز قبل نظر سنجی آماری را منتشر کرده است که نشان می‌دهد ترامپ یازده درصد از مجموعه نظرهای داده شده، از «جوبایدن» رقیب دموکرات خود، عقب‌تر است. شش ماه به انجام انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا باقی مانده است.
در حالی‌که بحران فاجعه‌‌بار ویروس کرونا همه برنامه‌ریزی‌های ترامپ را بهم ریخته است. از یک‌طرف روال عادی اقتصادی و چرخش تجاری ـ مالی در آمریکا، به‌خصوص در بورس نیویورک که مرکز عمده مالی جهان است، به هم خورده است. از سوی دیگر زیان تعطیلی عمومی و اغلب مراکز تولیدی ضربه سنگین مالی ـ اقتصادی به دولت در واشنگتن و در اغلب ایالت‌های آمریکا زده است. نارضایتی عمومی فراگیر شده است.
تلاش ترامپ اگرچه مهار این بحران است اما او زمان را در اختیار ندارد و به ناچار به مردم آمریکا می‌گوید «ممکن است تا پایان امسال و تا اوایل سال آینده همچنان مشکلات ناشی از بحران کرونا با ما باشد و کشور و مردم در سراسر آمریکا دچار این بحران باقی بمانند.»
اگرچه هنوز زود است تا درباره نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا نظر قاطع داد و امکان دارد تحولات آینده موقعیت کنونی ترامپ را ترمیم کند و او پیروز انتخابات شود. اما همه شواهد نشان می‌دهد، مشکلات ترامپ در این مسیر مضاعف شده است و به‌قول معروف جاده پیروزی در انتخابات برای ترامپ صاف و هموار نیست.
چند روز قبل، «چامسکی» جامعه شناس مشهور آمریکایی که در کهولت سن بسر می‌برد و از چهره‌های شناخته شده دانشگاهی در آمریکا و در جهان است در یک سخنرانی کوتاه خطاب به مردم آمریکا و جهان هشدار داد و گفت، من در زمان «هیتلر» و جنگ جهانی دوم دوران نوجوانی ام را سپری می‌کردم در آن زمان خطر ویرانی و تخریب جنگ و نابودی ناشی از بکارگیری سلاح اتمی را دریافتم. جهان آن روز در جنگ فراگیر جهانی دوم، وحشت‌زده بود و نگرانی از آینده همه روابط اجتماعی را بلعیده بود.
اکنون و در این زمان، بحران مرگبار ویروس کرونا سراسر آمریکا و جهان را فرا گرفته است و ما رئیس‌جمهوری داریم که از مشخصات بارز او دروغگویی است و فاجعه‌بارتر آنکه یک دروغ را با تکرار دروغی دیگر تصحیح می‌کند!
ترامپ هر روز یک حرف می‌زند و برای هیچ یک از سخنان خود مسئولیت نمی‌پذیرد! «من خطر جنگ جدید بسیار تخریبی را جدی می‌بینم!»
این سخنان چامسکی فیلسوف با تجربه و دانش آمریکایی با نگاه به سابقه تاریخی ریاست جمهوری‌ها در آمریکا و بخصوص مبارزه برای کسب مجدد قدرت در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، هشدار‌دهنده است. در فاصله پایانی دور اول تا پیروزی انتخابات و آغاز دوران دوم ریاست‌جمهوری در آمریکا، جنگ‌هایی کلید خورده است که بسیاری از تاریخ‌نگاران سیاسی درباره آن نقدهای هشدار‌دهنده نوشته‌اند. برای بسیاری از سیاستمداران از هر دو حزب حاکم در آمریکا، جمهوریخواه یا دموکرات، کلید‌زدن جنگ برای عبور از بحران یا پیچیدگی شرایط، چه به لحاظ اقتصادی یا سیاسی و امنیتی، چاره‌ساز دیده شده است! اکنون نیز، انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا برای نامزدهای هر دو حزب حاکم و بخصوص برای ترامپ مشکل و روز به روز پیچیده‌تر می‌شود. برخی از مشاوران ترامپ، کلید زدن جنگی جدید حتی در حد عملیات بمباران‌های به شدت تخریبی را گشایش و عبور از مشکلات در هم تنیده کنونی می‌شمارند. در نگاه برخی از مشاوران ترامپ ازجمله وزیر خارجه او «پمپئو» پیروزی ترامپ منوط به تبثیت چهره قدرتمند او است که اکنون در داخل آمریکا و در سطح بین‌المللی تضعیف شده است. آنچه که چامسکی هشدارد داده است، تفسیری متفاوت از آینده و انتظار تغییر و تحول در آنست.
اکبر عزیزی آرامش بهترین حربه