تردیدی نیست که غوغای پاندمی کروناپیامدهای متنوع سیاسی ، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی وازجمله جمعیتی خواهد داشت.ازتاثیرپذیری ساختارسنی جمعیت ازاین ویروس که بگذریم درمورد سایرابعادجمعیتی خیلی زود است که بتوان به نتیجه‌ای مشخص رسید و هرگونه اظهار نظری نیاز به زمان وپژوهش دارد اظهار نظرهای عجولانه و نسنجیده معمولا حاصل ذهن‌های عجول و دور از خردمداری است.امیداست درآینده ای نزدیک مقاله های علمی پژوهشی دراین موارد تدوین و منتشرشود.

این روزها می بینیم ومی خوانیم افرادی که درهمه زمینه هادادسخن می‌دهند درقالب مطالب ژورنالیستی و غیر ژورنالیستی درباره پیامدهای جمعیتی کرونا، عجولانه وبدون مطالعه اظهار نظرهای گاه طنزگونه می‌کنند. مثلا اینکه براثرخانه‌نشینی‌ها همه زنان درمعرض بارداری، باردار خواهندشد وباروری بالا خواهدرفت! یااینکه توانایی باروری کم شده وباروری کاهش خواهدیافت و اباطیلی ازاین دست!

واقعیت آن است که به خاطر پشت گوش انداختن تشکیل شورایعالی جمعیت توسط سازمان برنامه برای چنددهه ، متخصصان جراحی (اورولوگها،انکولوژیستها و…) متولیان دولتی جمعیت شده اند! متاسفانه معدودی ازهمکاران درس جمعیت شناسی خوانده هم برای آنها نقش آتش‌بیار معرکه را بازی می‌کنند. به خصوص یکی ازعزیزان که خیلی شورش را درآورده است ودربحبوحه بحران‌های متعدد فعلی کشور مبلغ کتاب “جنگ جهانی جمعیت (!)” شده است‌. فراموش نکنیم که جمعیت کشورمان فقط درکمتر ازیک قرن ( آغاز قرن حاضر تا کنون) بیش از ۸ برابرشده ودرمیان سایر عوامل، به‌خصوص سوء مدیریت، فشارجمعیتی هم قوز بالای قوز مسائل مبتلابه کشور بوده است. فراموش نکنیم مالتوس که نظریه ” انفجار جمعیت” را ارایه کرد، نگرانی عمده اش این برآورد بود که جمعیت انگلستان در یک قرن (‌قرن هجدهم) دوبرابرشده بود.

جمعیت ایران ، علیرغم کاهش شتاب رشد، سالانه در حدود یک میلیون نفر افزایش می یابد. مرگ چند هزار نفر و حتی چند ده هزار نفر هیچ تاثیری بر حجم جمعیت و حتی رشد جمعیت نخواهد گذاشت. انچه مهم است جان آدمی است که حتی مرگ یک انسان نیز فاجعه ای بزرگ و غیر قابل جبران است که به گفته قرآن اگر کسی یک انسان را بکشد انگار همه بشریت را کشته است.

بنابراین آنها که بی اطلاع و بی دلیل نگرانی جمعیتی را طرح می‌کنند، باید نگرانی انسانی داشته باشند نه جمعیتی.

برای رفع نگرانی انسانی باید ” کیفیت جمعیت” را ارتقاء بخشید و ساختارهای کشور را برای دستیابی به ” توسعه پایدار” تقویت کرد نه بدون امکانات و زیرساخت، رشد جمعیت را تشویق کرد.

فرداکه پیشگاه حقیقت شودپدید

شرمنده رهروی که عمل برمجاز کرد

* استاد ممتازجمعیت شناسی دانشگاه تهران و رییس سابق انجمن جمعیت شناسی ایران