بهره برداری از واحد سوم بخش بخار نیروگاه سیکل ترکیبی پرند تهران که هفته قبل توسط رئیس جمهوری افتتاح شد، (جدا از تحولات تکنولوژیکی جدید در این صنعت) مساله مهم صرفه جویی سوخت در نیروگاه ها و چگونگی بازگشت عواید آن به سرمایه گذاران این حوزه را نمایان کرد.

نیروگاه پرند شامل ۶ واحد گازی مجموعاً به ظرفیت ۱۰۲۶ مگاوات است که آخرین آنها سال ۱۳۸۵ وارد مدار تولید شد. به موازات تولید برق در این نیروگاه، فرآیند تبدیل واحدهای گازی موجود به سیکل ترکیبی از اوایل سال ۱۳۹۲ به صورت جدی در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت تا با استفاده از گازهای خروجی اگزوز دو واحد گازی، امکان تولید مجدد برق از بازیافت انرژی حرارتی فراهم شود.

این رویکرد باعث شد تا با همان سوخت مصرفی در ۲ واحد گازی، ظرفیت جدیدی به اندازه یک واحد گازی برای تولید برق ایجاد شود.

در کنار این پیشرفت مدیریتی، از سال های گذشته قراردادهایی در بخش برق وزارت نیرو با همکاری سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت تعریف شد تا از محل احداث بخش بخار نیروگاه های گازی موجود و تبدیل این نوع نیروگاه ها به سیکل ترکیبی، سوخت صرفه جویی شده در این فرآیند به عنوان جبران هزینه های صورت گرفته در اختیار سرمایه گذار قرار داده شود.

همان سال با تصویب هیأت وزیران و با توجه به آیین نامه اجرایی بند ۱۹ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور و تایید وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه، قراردادهایی(موسوم به بیع متقابل) برای تبدیل ۱۰ نیروگاه گازی موجود به سیکل ترکیبی و ایجاد ۲۲ واحد بخار سیکل ترکیبی به ظرفیت ۳۶۷۷ مگاوات با مالکان نیروگاه­ها از جمله شرکت مپنا به عنوان مالک و سرمایه ­گذار نیروگاه پرند منعقد شد.

تکنولوژی بکار رفته در این فرآیند باعث می شود تا هر واحد بخار احداثی به میزان ۲۵۰ میلیون متر مکعب سوخت در سال سوخت صرفه جویی کند. به عبارتی دیگر اگر قرار بود یک واحد ۱۶۰ مگاواتی جدید احداث شود، می بایست ۲۵۰ میلیون مترمکعب سوخت در سال برای این واحد مصرف می شد، اما اکنون با احداث ۳ واحد بخش بخار نیروگاه پرند نه تنها ظرفیت کل این نیروگاه به ۱۵۰۶ مگاوات افزایش یافته است، بلکه حداقل ۷۰۰ میلیون مترمکعب سوخت در سال صرفه جویی شده است.

اینک ایفای تعهدات دولت و وزارت نفت برای تحویل سوخت صرفه جویی شده به سرمایه گذاران این نوع نیروگاه ها می تواند انگیزه آنها را برای ادامه مشارکت در صنعت برق کشور فراهم کند .

هم اینک مراحل ایجاد ۳۵۰۰ مگاوات ظرفیت جدید از این نوع نیروگاه در نقاط مختلف کشور اجرایی شده که ۱۱۲۰ مگاوات آن به بهره برداری رسیده و سایر واحدها امسال و نهایتاً سال آتی وارد مدار تولید برق خواهند شد.

پتانسیل نزدیک به ۴۰۰۰ مگاوات دیگر هم در بخش دولتی و خصوصی برای تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی وجود دارد که با احداث ۷۵۰۰ مگاوات از این نوع نیروگاه ها، سالانه حدود ۱۲ میلیارد متر مکعب گاز در کشور صرفه جویی به همراه خواهد داشت؛ بدین معنی که با افزایش توان تولیدی مورد نیاز کشور تا سقف ۷۵۰۰ مگاوات هیچ سوخت جدیدی مورد نیاز نیست.

رشد مصرف سالانه گاز و محدودیت های ایجاد شده برای تأمین این سرمایه ارزشمند در کشور، ضرورت صرفه جویی آن را در تمام بخش های مصرفی از جمله نیروگاه ها دو چندان کرده است. لذا برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی و همچنین کاهش آلایندگی محیط زیستی، ضرورت دارد وفق تعهدات قراردادی به سرمایه گذارانی که علاقمند و توانایی دریافت و فروش سوخت مصرفی را دارند سوخت تحویل شود یا حوالجاتی را تنظیم و متناسب با سوخت صرفه جویی شده در اختیار آنان قرار داد تا بتوانند تعهدات خود را به بانک ها و صندوق توسعه ملی با هدف بازپرداخت بدهی های خود تحویل دهند.

این اوراق به ارزش رسمی نهایتاً می توانند در اختیار صندوق توسعه ملی یا بانک­ها قرار گیرد و در موقعی که شرایط فروش و عرضه نفت خام بیشتر فراهم شد، به ارزش رسمی معامله شود.