خوانش شعری از نظر احمدی
بحر در کوزه
«باران
تنها باران می تواند
گاهی
خط بزند این جهان اشتباه را»۱
این که بتوانی از هستی جهان حرف بزنی، این که بتوانی از نوع هستی جهان انتقاد کنی، این که بتوانی هستی جهان را اساسا زیر سؤال ببری…. و در عین حال روده درازی هم نکنی و به قلم فرسایی دچار نشوی، کاری بس دشوار در پیش داری.
مثل کاری که «خیام» با رباعیات خود کرد و کاری که «نظر احمدی»در این شعر کوتاه کرده است.
با این تفاوت که خیام به مشکل هستی از دیدگاه خود اشاره می کند و اما احمدی به ذکر وجود مشکل بسنده می کند.
در واقع، خیام یک شاعر و روشنفکر است، اما احمدی در این شعر، فقط یک شاعر است. شاید بتوان همین را وجه افتراق شعر کلاسیک خیام و شعر مدرن احمدی دانست . شعری که تنها نشان می دهد و چه بسا به تحلیل سوژه کاری ندارد.
نظراحمدی با تماشای باران،اولاً با تشبیهی نه چندان بکر و بدیع،سیر حرکت قطرات باران را مانند خطوطی پیوسته می بیند. نکته مهم اما دومین تشبیه اوست: تشبیه این خط ها به خطوط کشیده شده در دفتر مشق یا املا.
از این دو تشبیه گذشته، تشبیه پنهان دیگری هم در کار است و آن تشبیه هستی به نوشته ای قابل خواندن و نقد کردن است.
این یکی، دیگر تشبیه تازه تری است و تصویری را ترسیم می کند که شعر را از توصیف شاعرانه طبیعت، فراتر می برد. حالا متن به مراتب عمیق تر و غنی تر از وصف طبیعت است و حرفی بزرگتر را بر زبان شاعر جاری می کند.
توالی تشبیهات مضمر در این شعر، بیان را به کل استعاری نموده و سخن را لایه دار کرده است. همین ویژگی است که به سروده ای کوتاه توان بخشیده و امکان داده است تا بدون روده درازی و قلم فرسایی، حرف های بزرگ بزند و ثابت کند که شعر کوتاه، هیچ منافات ذاتی با بیان دغدغه های عظیم هستی ندارد.
اتفاقاً بیان این دغدغه ها در شعر کوتاه، بسیار سخت تر است. چرا که جای چندانی برای بسط مطلب در اختیار شاعر نمی گذارد.
۱ـ ارتکاب دوستت دارم،نظر احمدی،مروارید، ۱۳۹۷،ص ۲۸
code