در شماره های قبل برایتان نوشتم که امان منطقی،مستندساز وکارگردان سینما، با ساختن ترانه هایی بر روی فیلم های تولیدی خود؛ مثل غلام ژاندارم،سرجوخه جبار و میرم بابا بخرم، نشان داد که از قریحه و ذوق سرشاری برای منطبق کردن ترانه های فولکلور و نیمه فولکلور و ملودی  های مردمی با فضای فیلم های سینمایی اش برخوردار است و از این ابزار برای به خاطرماندن آثارش در ذهن مخاطب، بهره گیری های خوبی در سه فیلم یادشده کرده و ترانه های داش غلام و همه چیم یار( غلام ژاندارم)،مستم مستم(سرجوخه جبار) و الستون و ولستون (میرم بابا بخرم) از این نمونه هستند.

نگاهی به ترانه«همه چیم یار»
باهم نگاهی گذرا به متن این ترانه می اندازیم که در ظاهر با تنظیم یک ساز و دهل ساخته شده است. هرچند سازهای بادی و زهی نیز نقشی در پس زمینه ساز و دهل دارند:

گروه کر:همه چیم یار،همه چیم یار،همه چیم یار یار یار یار یار،همه چیم یار
همه چیم یار،همه چیم یار،همه چیم یار یار یار یار یار،همه چیم یار
خواننده(عارف):همه چیم یار یار، قربون تو وای وای، غیر تفنگم
گروه کر:همه چیم یار-همه چیم یار یار، قربون تو وای وای،غیرتفنگم -همه چیم یار
خواننده:سر شو،های های -پیش توام وای وای -سحر به جنگم
سر شو،های های پیش توام وای وای -سحر به جنگم
گروه کر:همه چیم یار،همه چیم یار،همه چیم یار،همه چیم یار
همه چیم،همه چیم،همه چیم،همه چیم یار،همه چیم یار
همه چیم یار،همه چیم یار،همه چیم یار یار یار یار یار،همه چیم یار
همه چیم یار،همه چیم یار،همه چیم یار یار یار یار یار،همه چیم یار
خواننده:سر شو های های،خنجر مژگونت- میاد به جنگم
گروه کر:همه چیم یار
خواننده :سر شو های های خنجر مژگونت میاد به جنگم
گروه کر : همه چیم یار
خواننده :سر زلفونت ،بلنده ای یار چون -برد فشنگم
هر کسی باشه تو خط دلدارم باهاش می جنگم

همانطور که مشاهده می فرمایید، این ترانه از هیچ قالب ادبی تبعییت نمی کند و آن طور که از ظاهر آن برمی آید، توسط ترانه سرا بر روی یک ملودی اثر انوشیروان روحانی خلق شده است و حاصل تعامل و همکاری طولانی مدت آهنگساز و ترانه سرا است.

در باره انوشیروان روحانی
ترانه های معروفی را که در چند سطر بالاتر اشاره کردم،همه از شاهکارها و ساخته های انوشیروان روحانی،آهنگساز برجسته ایرانی است که درباره او همه براین عقیده اند که آقای روحانی هرگز آهنگی نساخته که معروف و ماندگار نشده باشد و تمام ساخته  های او، چه در فیلم ها و سریال ها به کارگرفته شده باشد و چه برای خوانندگان مختلفی ساخته شده؛ به شهرت و محبوبیت ویژه ای رسیده اند.
تقریباً تمام خوانندگان معروف سال های قبل از انقلاب، آثار او را اجرا کرده اند و از این رهگذر به شهرت ویژه ای رسیده اند و بین آنها معروف بود که می گفتند هرکه می خواهد معروف شود، باید ترانه ای از انوشیروان روحانی یا جهانبخش پازوکی بخواند(که البته این جفایی هم درحق دیگر آهنگسازان آن روزگار،مثل محمدحیدری وپرویزمقصدی و پرویز اتابکی و غیره بود و به این ضرب المثل اشکال می گرفتند.)

آن طور که درباره انوشیروان روحانی در منابع وماخذ تاریخ موسیقی ایران نوشته اند:
این آهنگساز و نوازنده پیانو،به سال ۱۳۱۸ در رشت دیده به جهان گشود و آموزش های اولیه موسیقی را توسط پدرش رضا روحانی که خود شاعر و ویولونیست بود،فرا گرفت. انوشیروان،تحصیلات موسیقی خود را درهنرستان عالی موسیقی تهران تا مرحله فارغ التحصیلی پی گیری نمود. او بیش از ۲۵ سال نداشت که عضو شورای موسیقی رادیو شد و تا آخرین سالی که در آن سازمان فعالیت داشت، این سمت را عهده دار بود. وی ازشروع ساخت اولین برنامه«گلها»با این برنامه همکاری فراوان داشت و رهبری ارکستر شماره ۸ رادیو ایران نیز به عهده او بود.
می گویند که علاقه بسیار زیاد او به پیانو و کیبورد، باعث شد تا در سال ۱۳۴۲ اولین دستگاه ارگ الکترونیک را به ایران وارد کرد. در کنار این فعالیت ها باید به نوازندگی آکاردئون در بسیاری از آثار ساخته او نیز اشاره کنیم. انوشیروان روحانی با بسیاری از خوانندگان مطرح ایرانی و بین المللی همکاری نموده است.
یک بررسی سرانگشتی نشان می دهد که آثار ساخته شده به وسیله انوشیروان روحانی، به بیش از ۵۰۰ قطعه می رسد که حدود ۲۰۰ اثر آن درقالب موسیقی ارکسترال با کلام و بی کلام، قطعات پیانو و موسیقی فیلم منتشر شده اند. از جمله این آثار می توان به آهنگ های فیلم«سلطان قلب  ها»و ترانه گل سنگم،عاشق شدم،دل کوچولو وهمچنین ترانه شاید من، شاید تو با اجرای گروه اسکورپیونز اشاره نمود.
او خالق ترانه جاودانه «تولدت مبارک»در ایران بود که بی شک باید این ترانه را از جاودانه ترین ترانه ها در زمانه معاصر دانست .آنچه که در مورد انوشیروان روحانی گفتنی و منحصر به فرد است،موفقیت بسیار درخشان وی در خارج از مرزهای ایران است که تحسین محافل بین المللی هنری، مؤید این نکته است.
بسیاری از ساخته های او در چهارچوب لایت کلاسیک ساخته،تنظیم و اجرا گردیده است که این آثار به مثابه پلی بین ساختار کلاسیک موسیقی در غرب و محتوا و روح موسیقی شرق است. بسیاری از این آثار به زبان های مختلف و در کشورهای متعددی اجرا شده اند. اجراهای او به عنوان آهنگساز و پیانیست، مورد توجه بسیاری از موسیقیدانان بین المللی قرار گرفته است. از دیگر افتخارات وی می  توان به دریافت جایزه اول آهنگسازی از اسپانیا برای ترانه «سلطان قلب ها» اشاره کرد.
اضافه می کنم که پدر او رضا  روحانی(کاوه)،مهندس کشاورزی و ازمتمولین استان گیلان بود که در نواختن ویولن و نیز سرودن شعر، تجربیات زیادی داشت.
انوشیروان روحانی، سه برادر با نام‌های اردشیر، شهرداد، شهریار دارد که آنها هم در زمینه موسیقی فعالیت می‌کنند. اردشیر معلم پیانو است. شهرداد روحانی، آهنگساز و رهبر ارکستر است و با آهنگسازان بزرگی مانند«یانی»همکاری داشته‌است. او بیشتر آهنگ‌های«انوشیروان»را تنظیم کرده‌است. شهریار روحانی نیز فارغ‌التحصیل مدرسه موسیقی «وین» و یکی از چهره‌های شناخته‌شده موسیقی نوین ایران است.
همسرانوشیروان روحانی، خواهرمرحومه پوران،خواننده وبازیگر ایرانی است. انوشیروان روحانی دارای سه فرزند به نامهای رضا،نوا و ندا روحانی است. رضا در راه پدر تحصیلاتش را در زمینه موسیقی ادامه داده ‌است و به همراه پدرش چندین کنسرت زنده نیز اجرا کرده‌اند.
در نخستین شماره ضمیمۀ ادب وهنر سال جدید(۱۴۰۰)نیز به بررسی کارنامۀ‌هنری این ادیب موسیقی ایرانی و خالق ترانه های جاودان، بیشتر خواهیم پرداخت. پیشاپیش سال نو شما مبارک و لحظه های زندگی تان سرشار از ترانه و ترنم باد.
ادامه دارد

code