* از رئیس‌جمهور مبارک، چه می گفت؟

قذافی به رغم اندازه مصر، هیچ وقت مبارک را در سطح خود نمی پنداشت. گویی بر این باور بود که مصر، به شخصی چون او نیاز دارد. روزی از او شنیدم که تکرار می کرد: وقتی برای ملاقات با جمال عبدالناصر – آقای سادات و مبارک – به مصر می رفتم، این دو به من سلام نظامی می دادند.

* به مبارک کمک مالی می کرد؟

بله.

* از میان روسای عرب به چه کسانی دیگری کمک می کرد؟

فکر می کنم، به رئیس‌جمهوری تونس هم کمک می کرد. از دیگران اطلاع ندارم.

* با یاسر عرفات چه برخوردی داشت؟

عرفات را ضعیف می پنداشت، و مانند یک فرد عادی با او برخورد می کرد. شاید از شعاع نورِ گِرد عرفات، به عنوان حامل مساله فلسطین، یا علاقه شدید او به داشتن رابطه با همه رهبران عرب، بدش می آمد. در دوره?ای نیز روابط آنها سرد شد و قذافی از سازمان?های مخالف عرفات و سیاست او پشتیبانی کرد. داستان رابطه قذافی با صبری بنا (ابونضال) و حمایت او از انشعاب در جنبش فتح هم که معروف است. قذافی همیشه علاقه شدیدی داشت که در ایستادن و نشستن، جلو تر از دیگران باشد. مثلاً می خواست مکان او برجسته?تر از عرفات باشد، و همین رویه را به ویژه با محمود عباس [رئیس خودگردانی فلسطین] هم تکرار می کرد. موضعگیری های تُند درباره فلسطین و زیاده خواهی نسبت به عرفات، پاره ای از رفتار همیشگی قذافی و دیگر رهبران عرب بود. به این موضعگیری ها برای استفاده در سیاست داخلی، و زیباسازی تصویر خود نیاز داشتند.

* از محمود عباس نفرت داشت؟

بله، عباس را ضعیف می پنداشت، و او را به کوتاهی ورزیدن نسبت به مساله فلسطین و حقوق فلسطینی ها متهم می کرد.

* از فلسطینی ها به چه کسی علاقه داشت؟

احمد جبریل (دبیرکل جبهه خلق – فرماندهی کل)، و همچنین طلال ناجی معاون جبریل، دوستان او بودند.

* گاه، برخی سیاستمداران لبنانی را به حضور می پذیرفت؟

بله، ولید جنبلاط و جورج حاوی و دیگران را به حضور می?پذیرفت. امین جمیل، رئیس‌جمهوری پیشین لبنان هم به دیدار قذافی آمد. جمیل با استقبال خوبی در لیبی روبرو شد، و گفتگو با او به صورت محترمانه انجام شد. جمیل رئیس جمهوری سابق بود و من در زمان دیدار، همراه او بودم. برای ما قابل توجه بود که قذافی با احترام، با جمیل برخورد می کرد. البته این را هم صادقانه بگویم، امین جمیل با نحوه برخوردش، احترام به خود را به عنوان رئیس‌جمهوری سابق و یک رهبر سیاسی، حفظ می کرد.

* این درست است که قذافی در خیمه را پایین می آورد، تا روسا برای ورود به ناچار، خم شوند؟

خیر، درست نیست. اما قذافی برتری جویی نسبت به آنها را دوست می داشت و همیشه می خواست صندلی اش، بلندتر از صندلی میهمانانش باشد.

* روابط او با تونی بلر چطور بود؟

در ابتدا، بد بود. وقتی بلر به ملاقات قذافی آمد، او را تحقیر کرد و پایش را روی پای دیگرش انداخت، به نحوی که ته کفشش به سمت چهره بلر قرار گرفت. قذافی می دانست دوربین ها فیلم بر می دارند، و این کار را دیده و دانسته انجام داد. اما بعدتر، روابط میان این دو با تشویق سیف الاسلام، دوستانه و گرم شد.

ادامه دارد