سرویس خبر: پرسه زنی کودکان کار در معابر و اطراف مخازن زباله ، ماه هاست در سایه غفلت دستگاه های ذیربط به یک رفتارعادی در کلانشهرها به ویژه تهران بدل شده است که ورود دستگاه قضا به این موضوع می تواند اثرات مفیدی به دنبال داشته باشد و مسئولان مربوطه را موظف به ارائه پاسخگویی در قبال انجام وظایفشان کند.
ساکنان کلانشهرهای کشورمان از ماه ها قبل با صحنه های غم انگیز زباله گردی مردان و زنان نیازمند مواجهند ؛ این موضوع وقتی شکل بدتری به خود می گیرد که یک کودک کار برای یافتن زباله، تمام قد در مخزن می ایستد تا به اجبار دیگران، لقمه نانی فراهم کند.
در این میان به نظر می رسد وضع تهران از لحاظ فراوانی این آسیب اجتماعی، بسیار نامطلوب تر از سایر کلانشهرها است. در
همین باره علیرضا زاکانی شهردار تهران پریروز در حاشیه جلسه قرارگاه خدمات اجتماعی در جمع خبرنگاران تاکید کرد که قرار است با هم‌افزایی بین دستگاهی ظرف ۳ تا ۴ ماه،پایتخت از آسیب‌های اجتماعی منزه شود.
سردار حسین رحیمی فرمانده انتظامی تهران هم در جلسه اخیر قرارگاه خدمات اجتماعی تهران بزرگ به آمادگی
۱۰۰ در صدی پلیس برای انجام ماموریت‌ها در حوزه آسیب‌های اجتماعی اشاره کرد و افزود:قطعا دستگیری و جمع آوری به عهده پلیس است اما آزاد سازی به عهده پلیس نیست . آماده ایم تمام کسانی که وضعیت شهر را دچار چالش می کنند ، جمع آوری کنیم و تسلط و برآورد کامل هم نسبت به آنها وجود دارد. به طور حتم یکی از
جدی ترین آسیب های اجتماعی تهران، کودکان زباله گرد و خیابانی هستند که توجه جدی به آنان سرنوشتشان را دگرگون خواهد کرد،لذا ورود شهرداری به این حوزه هم یک وظیفه قانونی تلقی می شود و هم از انواع و اقسام معضلات جلوگیری خواهد کرد.
زباله‌گردی ۴۵۰۰ کودک در تهران!
اما فارغ از وعده های مسئولان،قانون یکسری وظایف را در این حوزه برای
دستگاه ها و نهاد ها تعریف و مشخص کرده است که کوتاهی و قصور در انجام آنها،باید از سوی دستگاه قضا پیگیری شود و این همان موضوعی است که دادگستری تهران دنبال می کند.
علی دیزجی معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری تهران درباره ساماندهی کودکان کار به ویژه کودکان زباله‌گرد گفت: یکی از دغدغه‌های جدی در تهران موضوع کار کودک، زباله‌گردی و تکدی‌گری است. مساله زباله‌گردی در مقایسه با سایر اشکال کار کودک در جامعه بسیار پررنگ است. کنوانسیونی به نام کنوانسیون حقوق کودک داریم که کشور ما هم به این کنوانسیون ملحق شده است که براساس آن مکلفیم اَشکال بد کار کودک را در همه زمینه‌ها از بین ببریم.
وی با بیان این که در آیین‌نامه‌ای که در هیات دولت قبلی مصوب شده است، زباله‌گردی و تکدی‌گری جزو اشکال بد تلقی شده است، ادامه داد: براساس ارزیابی که در تهران انجام گرفته است، حدود ۴۵۰۰کودک در زمینه زباله‌گردی فعالیت می‌کنند که ۸۰درصد این کودکان از اتباع خارجی و افغانستان هستند. معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری تهران با بیان این که موضوع کودکان کار معلول یک سری عوامل ویژه مانند فقرو بیکاری است، ادامه داد: درباره رفع معضل کودکان کار، ما هم نگاهی به علت‌ها و هم معلول‌ها داشته ایم. معتقدیم تا علت‌ها از بین نروند ،مساله کار کودک و زباله‌گردی باقی خواهد ماند. در دنیا به زباله “طلای کثیف” گفته می‌شود. مردم برای پسماند عوارض پرداخت می‌کنند، بنابراین شهرداری وظیفه مدیریت پسماند را برعهده دارد، اما یک عده سوءاستفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه عده‌ای از پیمانکاران و یا اشخاص حقیقی از کودکان بهره‌کشی اقتصادی می‌کنند، برخی می‌گویند یک مافیا در زمینه پسماند وجود دارد، اما این مافیا برای ما اثبات نشده است. بنابراین اعلام کردیم علت این معلول باید از بین برود و نباید زباله‌ای وجود داشته باشد که عده‌ای بخواهند به آن دستبرد بزنند. دیزجی با اشاره به هوشمندسازی مخازن زباله گفت: طی ۲ تا ۳ سال گذشته حدود ۲ میلیون و ۵۰۰هزار نفر از مردم با سامانه ۱۳۷تماس برقرار و نسبت به زباله‌گردی کودکان اعتراض کرده اند. ما هم در جلساتی که در این زمینه داشته‌ایم اعلام کردیم این مخازن باید هوشمند شوند، اگر هم نمی‌توانیم این مخازن را هوشمند کنیم باید به گونه‌ای طراحی شود که امکان دسترسی به زباله وجود نداشته باشد که در همین باره طرحی به طور پایلوت در برخی از مناطق تهران از جمله خیابان خیام اجرا شد.
شناسایی ۴۰۰مرکز جمع‌آوری زباله بدون مجوز
وی با اشاره به خرید زباله از افراد زباله‌گرد ادامه داد: یکی دیگر از علل
زباله گردی مراکزی است که این زباله را از این افراد خریداری می‌کردند، حدود ۴۰۰مرکز در جنوب شهر تهران شناسایی شد که اساسا مجوزی از شهرداری تهران ندارند. زباله توسط کودکان و نوجوانان جمع‌آوری می‌شود و به این مراکز منتقل و تفکیک می‌شد. ما اعلام کردیم این مراکز باید تعطیل شوند، چراکه اگر این مراکز نباشد انگیزه زباله گردی هم از بین می‌رود.
شهرداری باید موضوع را مدیریت کند
دیزجی تاکید کرد: معتقدیم اگر این مراکز از بین بروند، انگیزه برای زباله گردی و فروش آن به این مراکز ایجاد نمی‌شود، البته به موازات این با سازمان مدیریت پسماند هم جلساتی را برگزار و اعلام کردیم که با توجه به اینکه مردم برای پسماند عوارض می‌دهند، شهرداری خودش باید این موضوع را مدیریت کند و سودی که از محل پسماند به دست می‌آید باید برای مردم هزینه شود.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری تهران همچنین با بیان این که زباله‌گردی یک پدیده نازیبا برای شهر تهران است، ادامه داد: در خرداد ۹۹قانون حمایت از اطفال و نوجوانان تصویب و ابلاغ شد. این قانون با قوانین بسیار گذشته تفاوت بسیاری داشت و ابزارهای قانونی بسیار خوبی در این قانون دیده شده بود. در این قانون جدید فرد تا سن ۱۵سال طفل تلقی می‌شود و از ۱۵تا ۱۸سال نوجوان است و حمایت قانونگذار از هر دو طیف است که در جلسه با شهرداران اعلام کردیم شروطی در قراردادها با پیمانکاران شهرداری قید شود که هر پیمانکاری از کودکان و نوجوانان در زمینه زباله گردی استفاده ‌کند، تحت عنوان بهره‌کشی اقتصادی، شهرداری اختیار دارد به عنوان تخلف قرارداد را فسخ کند.
وجود ۵۰هزار مخزن زباله در تهران
دیزجی با بیان این که در شهر تهران حدود ۵۰هزار مخزن زباله وجود دارد که حدود ۴۵۰۰کودک یا نوجوان یا بزرگسال درآنها به زباله گردی مشغولند، ادامه داد: شهرداری مراکزی را ایجاد کرده است تا کودکانی که شناسایی می‌شوند به این مراکز هدایت شوند. علت عدم مدیریت این است که براساس آمار اعلامی، ۸۰درصد این ۴۵۰۰کودک جزو اتباع خارجی هستند که در کنوانسیون حقوق کودک اخراج اتباع خارجی دیده نشده وتاکنون درباره اخراج اطفال اتباع بیگانه هنوز تصمیم‌گیری نشده است.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری تهران با یادآوری این که کشورمان عضو ۲ کنوانسیون حقوق کودک و کنوانسیون اشکال بد کار کودک است، ادامه داد: براساس این کنوانسیون اخراج اطفال اتباع بیگانه دیده نشده است و معتقدیم که این اقدام مغایر ارزش‌های دینی ما است و یا از حیث حقوق بشری سبب اشکال باشد ،لذا تا کنون تصمیمی در این باره اتخاذ نشده است.
مسئولیت ناجا در زمینه کودکان کار
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری تهران درباره وظیفه پلیس اطفال هم گفت: به موجب قانون پلیس ویژه اطفال در ناجا تشکیل شده است و عوامل ناجا مکلفند به محض مواجه با اطفال شاغل در زمینه
زباله گردی و کودکان کار ،آنها را به مراکز ویژه نگهداری،هدایت می‌کنند، بنابراین ناجا برای نخستین بار در زمینه کودکان کار مسئولیت پیدا کرده است.
دیزجی با تاکید براین که با کودک نباید رفتار خشنی بشود، افزود: کودکی که کار یا زباله‌گردی می‌کند در حال آزار دیدن و تحقیر شدن است و عقده و کینه‌های زیادی ممکن است داشته باشد که اگر مدیریت نشود، ممکن است در آینده سبب بروز معضلاتی شود و این فرد رفتارهای بزهکارانه و خشن داشته باشد ، لذا ضرورت دارد تا به این فرد رسیدگی شود. برخورد خشن مانند جلب، احضار و دستگیری برای این کودکان و نوجوانان وجود ندارد و قانونگذار حکیمانه و عالمانه کلمه مواجهه را در این زمینه به کار برده است.