در سفری که به تازگی به تهران داشتم، چون به قزوین و مردم خوب و زحمتکش آن علاقه دارم، ساعتی در این شهر به گشت و گذار پرداختم و البته خیلی دلم می‌خواهد اسم این شهر «کاسپین» باشد. دشت قزوین (کاسپین) مادری است که علاوه بر مردم خود، جمعیت شماری از دیگر شهرهای ایران را هم تغذیه می‌کند.

در این گشت و گذار متأسفانه دلم گرفت، چون باغ‌های پرمحصول قزوین شقه‌شقه شده‌اند و به زودی به جای درختان نازنین، تیرهای بتونی رشد خواهند کرد. ما که در شمال کشور زندگی می‌کنیم و شاهد این جفاها به حد اعلا هستیم. سال‌ها قبل شهر رشت ۷ تا ۸ باغ سرسبز داشت، در حالی که امروزه فقط ۲ باغ دارد. استان گیلان به تولید برنج و آن هم از نوع مرغوب‌اش معروف است، اما، متأسفانه زمین‌های آن اعم از باغ‌های میوه و شالیزارها فروخته و به ویلا بدل شده است. به نظرم یکی از راه‌های اساسی جلوگیری از این پدیده شوم، قانونی است که باید تصویب و دقیقاً اجرا شود، از جمله این که زمین‌های زراعی پس از درگذشت بزرگ خانواده قابل تقسیم در میان ورثه نباشد. همچنین باید واحدی در اداره جهاد کشاورزی تأسیس شود تا پس از فوت مالک زمین، آن را به طور کلی فقط به یک ورثه که توان کاشت و داشت را داشته باشد تحویل دهند و به سایر افراد ذینفع حق‌السهم به وجه رایج کشور و به قیمت روز بپردازند و چنانچه ورثه‌ای که سند مالکیت زمین را می‌گیرد وسع مالی نداشته باشد، بانک کشاورزی برای او وام طویل‌المدت در نظر بگیرد و حق‌السهم بقیه افراد را بپردازد و با کارمزد عادلانه برای مالک جدید به صورت سالانه تقسیط کند. شاهدیم که شخصی مثلاً یک هکتار زمین داشته است که پس از فوت او، در میان فرزندان‌اش تقسیم شده است. مسلماً مقدار زمینی که برای هر کدام از ورثه می‌ماند، تأثیری در معیشت خانواده او ندارد و از اینرو زمین‌های تکه شده را می‌فروشند و بعضی‌ها هم با پول آن، خودرو می‌خرند و بیشترشان به مسافربری در شهرها می‌پردازند. به گفته شهردار محترم رشت، مساحت این شهر ۱۰ هزار و ۱۶۳ هکتار و جمعیت ثابت رشت ۷۶۰ هزار نفر و جمعیت شناور آن یک میلیون و ۷۰ هزار نفر است که تمامی آنان مسلماً کارهای اداری ندارند و بسیاری از آنان یا در شهرها دستفروشی و یا با خودرو مسافربری می‌کنند، البته کار نه عیب است و نه ایراد دارد، اما این افراد ظرفیت‌های نهفته‌ای هستند که اگر در روستاها مشغول به کار باشند، این مناطق روز به روز آبادتر می‌شوند. البته آقای شهردار متأسفانه نفرمودند که روزانه چه تعداد خودرو وارد شهر رشت می‌شود؟ من گاهی در استان گیلان و بخصوص روستاها به سیاحت می‌پردازم، که می‌بینیم در اغلب آن‌ها بنگاه‌های معاملات ملکی پرزرق و برق خودنمایی می‌کنند. در روستاهای استان گیلان به دلیل فراوانی آب، زمین بایر وجود ندارد، بنابراین بنگاه‌های املاک چه نوع زمینی را معامله می‌کنند؟ لابد زمین‌های زراعی را!

به امید آنکه با دغدغه‌ای که در مسئولان محترم رده بالا دیده می‌شود، شاهد باشیم که به جای چنین بنگاه‌هایی، تعمیرگاه‌های تراکتور و پمپ آب و سایر ادوات کشاورزی خودنمایی کنند، واقعاً حیف است که زمین‌های زنده به این سادگی‌ها مرده شوند!

غلامحسین ظهیری توچایی ـ رشت