مرکز کهکشان نقطه امیدبخشی برای یافتن حیات است
رصد مرکز کهکشان علی‌رغم خطری که تراکم ستاره‌ها و انفجارها و ابرنواخترها برای هرگونه زندگی احتمالی در سیاره‌های فراخورشیدی دارند می‌تواند امیدوارکننده باشد. مدل‌سازی‌های انجام شده در سال ۲۰۱۱ حاکی از این هستند که اکثر سیاره‌هایی که ممکن است دربردارنده نوع پیچیده‌ای از زندگی باشند در محدوده رو به داخل و مرکز کهکشان راه شیری قرار گرفته‌اند؛ در فاصله ای کمتر از یک کیلوپارسک (kpc)از مرکز کهکشان. در سال ۲۰۱۵به مدل حیات فرازمینی، مدل حیات هوشمند نیز اضافه‌شده که در این حالت هم احتمال یافتن زندگی هوشمند در نواحی داخلی و نزدیک به مرکز کهکشان بیشتر است.
مطالعه‌ای که شش سال بعد، در سال ۲۰۲۱ انجام شد نشان می‌دهد که علی‌رغم همه رویدادهای تهدیدکننده حیات، مرکز کهکشان هنوز هم بهترین نقطه برای رصد کردن و جستجوی آثاری از زندگی فرازمینی است.
اگر چه تاکنون هیچ نشانه‌ای مشاهده نشده‌است اما این به معنای عدم وجود سیگنالی برای شناسایی و به طور کلی ناامید شدن از جستجوها نیست.
***
ما زمینی‌ها مدت‌ها است در جستجوی تمدن‌های بیگانه در جایی از این جهان به‌ویژه در کهکشان خودمان، یعنی راه شیری هستیم. جستجو و کنجکاوی نوع بشر برای یافتن هوش فرازمینی اندکی پس از ظهور امواج رادیویی در اوایل قرن بیستم آغاز شد. تلاش‌ها برای یافتن سرنخ در طول دهه‌ها با شدت و ضعف ادامه داشته‌اند، اما هرگز به‌طور کامل متوقف نشده‌اند. در طی این جستجوها نشانه‌هایی زودگذر به شکل امواج رادیویی غیرقابل‌توصیف شناسایی شدند، اما هیچ‌کدام شواهد موثق و قابل‌اطمینانی نبودند.
اگر ما زمینی‌ها روزی در تماس با تمدنی بیگانه قرار بگیریم و با افراد آن ارتباط برقرار کنیم، آن روز در سراسر تاریخ گونه ما لحظه‌ای فراموش‌نشدنی و ماندگار خواهد شد. مردم به سرعت در کمپ‌ها و تقسیم‌بندی‌های ایدئولوژیکی دسته‌بندی می‌شوند و باهم به بحث و گفتگو می‌نشینند که درباره این اتفاق بزرگ چه باید بکنند. بسیاری از ما نیز شتابان به خیابان‌ها می‌رویم تا با انسان‌های دیگر از یک شگفتی بزرگ حرف بزنیم.
اما شاید بهتر باشد زیاد تندروی نکنیم. اگر بشریت واقعاً بتواند در جایی دیگر خارج از زمین زندگی را کشف کند، به احتمال زیاد از نوع حیات تک‌سلولی در جایی از منظومه شمسی خواهد بود. شاید اقیانوس‌های زیرسطحی یکی از قمرهای منظومه شمسی مأمن زندگی باکتریایی باشد.
اما وقتی به آسمان شب خیره می‌شویم و از خود می‌پرسیم آیا ما در جهان هستی تنها هستیم یا نه، بیشترمان موجوداتی پیچیده‌تر و عجیب‌تر را تصور می‌کنیم. با خود می‌گوییم آیا تمدن‌هایی با فناوری‌های پیشرفته در جایی از کیهان وجود دارند؟ تمدن‌هایی که با چالش‌هایی شبیه به چالش‌های ما روبرو باشند و مانند ما از منشأ وجود و سرنوشت خود در حیرت و تعجب به‌سر ببرند.
یک مطالعه تازه تحت عنوان «جستجوی نشانه‌های تکنیکی در مرکز کهکشان در طول موج ۱۵۰ مگاهرتز» به اتمام رسید که هدف آن یافتن امواج رادیویی فرکانس پایین بود و با استفاده از «آرایه رادیویی مورچیسون» (MWA)در استرالیا انجام شد. نتیجه این مطالعه حاصل هفت ساعت رصد در دو شب با استفاده از آرایه رادیویی مورچیسون است.
هدف این جستجو مرکز کهکشان و متمرکز روی سیاه‌چاله‌ای ابرجرم به نام «کمان ای» (Sagittarius A*)بوده است. جویندگان نشانه‌های تکنیکی(Technosignatures)
144 سیستم فراخورشیدی را هدف رصد خود قرار دادند. آنها به‌طور عمده بر یافتن زیست‌نشان‌ها یا ردپاهای زیستی تأکید داشتند. زیست‌نشان‌ها اجزایی مثل مولکول‌ها یا ایزوتوپ‌ها هستند که وجودشان در یک محل نشانه‌ای از وجود زندگی است. نشانه‌های تکنیکی متفاوت از زیست‌نشان‌ها هستند.
هر پژوهشگری تعریف متفاوتی از نشانه‌های تکنیکی ارائه می‌دهد. اما در معنای گسترده، نشانه‌های تکنیکی شواهدی از اثراتی هستند که به دنبال استفاده از فناوری به‌جا مانده‌اند. اَبرپروژه‌های مهندسی مثل پروژه «کره‌های دایسون» می‌توانند تابش‌هایی را از خود نشت دهند که قابل ردیابی و تشخیص هستند. کره‌های دایسون ابرسازه‌هایی فرضی هستند که یک ستاره را به‌طور کامل در بر‌می‌گیرند و بخش زیادی از انرژی خروجی آن را ضبط می‌کنند. یک تمدن پیشرفته ممکن است بتواند مانند آنها را بسازد یا حتی مدار ستاره‌ها را تغییر دهد. پدیده‌هایی از این دست می‌توانند شواهد خوبی از حضور یک تمدن فناورانه دیگر باشند. عناصر آشناتری مثل کلروفلوئورکربن ها (CFC)که در اتمسفر موجود هستند نیز می‌توانند دلیلی بر وجود چنین تمدنی باشند، اگرچه شاید شناسایی آن دشوارتر باشد.
برخی پژوهشگران امواج رادیویی را نشانه‌های تکنیکی به حساب نمی‌آورند، چون این نشانه‌ها به‌صورت طبیعی نیز به‌وجود می‌آیند. اما در رصدهای گسترده از نواحی بزرگی از فضا، امواج رادیویی کاربردی‌ترین چیزی هستند که می‌توان در جستجویشان بود. رصدهای اخیر آرایه رادیویی MWAبرای امواج ۱۵۵ مگاهرتز تنظیم شده‌بودند.
سیگنال‌های رادیویی هنوز هم سنگ‌بنای پروژه جستجوی هوش فرازمینی (SETI) هستند. علت آن تا حدی این است که به احتمال زیاد این سیگنال‌ها نشان‌دهنده وجود یک گونه برخوردار از فناوری هستند. در مورد ما انسان‌ها که این‌طور بوده‌است. وجود فرستنده‌های قوی و گیرنده‌های حساس با فرکانس‌های پایین که هر دو در آغاز تاریخ مهندسی فرکانس‌های رادیویی ظاهر شدند گواه برخورداری ما از فناوری بوده‌اند.
به‌منظور یافتن هوش فرازمینی، منطقی است که تور رصد گسترده‌تر پهن شود. علت این که مرکز کهکشان برای این جستجو انتخاب شد این است که بیشترین تعداد ستارگان در این نقطه تجمع دارند. مرکز کهکشان هدف اصلی پروژه SETIاست، چون در خط دیدی که به سوی مرکز کهکشان ختم می‌شود بیشترین تعداد ستاره‌های کهکشان در جهات مختلف وجود دارند.
تراکم ستاره در مرکز کهکشان دو جنبه خوب و بد را با هم دارد. مزیت آن از این جهت است که هر چه ستاره‌ها بیشتر باشند، احتمال وجود سیاره‌ها و تمدن‌های احتمالی نیز بیشتر است. اما ستاره بیشتر لزوماً به معنی یک ویژگی مثبت و متمایز نیست، چون تراکم زیاد ستاره‌ها در مرکز کهکشان به این معنا است که رویدادهای انفجاری مانند شراره‌های ستاره‌های مغناطیسی (مگنتار) و ابرنواخترهای ستاره‌ای با احتمال بیشتری بر سیاره‌های فراخورشیدی مرکز کهکشان تأثیر می‌گذارند و همیشه این پتانسیل را دارند که هر شکلی از زندگی را در سطح آنها به ورطه نابودی بکشانند.

code