پژوهشگر حقوق بین‌الملل درباره ابعاد حقوقی ترور خانم شیرین ابوعاقله، خبرنگار خبرگزاری الجزیره در حین تهیه گزارش در سرزمین‌های اشغالی و توسط نیروهای صهیونیستی گفت: این مسئله هم از حیث حقوق بشر و هم از حیث حقوق بین‌الملل بشردوستانه قابل بررسی است؛ چرا که به طور کلی سلب حق حیات، نقض مهم‌ترین حق بشری است که یک انسان از آن برخوردار است؛ لذا چنین اقدامی کاملا نقض حقوق بشر تلقی میشود.
علی رودباری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی ادامه داد: جدای از مسئله قتل خانم ابوعاقله، اگر بخواهیم حقوق روزنامهنگاران را در حوزه حقوق بین‌الملل بشردوستانه بررسی کنیم، ابتدا باید به این مسئله بپردازیم که مقصود از روزنامه‌نگار در مفهوم عام آن، کلیه عوامل انسانی هستند که نقش اساسی در انجام رسالت‌های رسانه‌های جمعی از جمله مطبوعات، رادیو، تلویزیون، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری دارند.مدرس دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه عوامل انسانی شامل خبرنگاران، روزنامهنگاران، گزارشگران خبری، عکاسان، فیلم‌برداران و سایر کسانی است که دست‌اندرکار تهیه، تنظیم و پخش اخبار و گزارش‌ها هستند، گفت: رسانه‌های جمعی و عوامل انسانی آنها از آزادی مطبوعات به عنوان یکی از شرایط بنیادین آزادی اطلاع‌رسانی در مفهوم آن برخوردار هستند. آزادی اطلاع‌رسانی به طور کلی و به موازات و پیش‌درآمد آن، آزادی عقیده و بیان و گردش آزاد اطلاعات از جمله اصول حقوق بشری هستند که چه در زمان صلح و چه در زمان درگیری مطرح هستند .
رودباری با اشاره به سابقه تاریخی و حقوقی حمایت از روزنامهنگاران و به طور کلی عوامل انسانی رسانه‌های جمعی توضیح داد: این سابقه به سال ۱۹۰۷ و ماده ۱۳ مقررات منضم به عهدنامه چهارم لاهه در خصوص قوانین و عرف‌های جنگی بازمی‌گردد. این مقرره مربوط به حمایت از روزنامهنگاران و گزارشگرانی است که در درگیری‌های مسلحانه، طرف‌های درگیری را بدون آنکه مستقیما در زمره آن افراد باشند، همراهی می‌کنند.این کارشناس مسائل حقوقی ادامه داد: درواقع مقررات لاهه نه تنها از روزنامهنگاران و گزارشگران جنگی و نه مستقل، حمایت میکند بلکه آنها را در صورت اسارت، از حق رفتار با اسیران جنگی برخوردار میکند. البته به شرطی که از ارتشی که در معیت آن هستند اجازه نامه داشته باشند. رودباری با بیان اینکه روزنامه نگاران غیرنظامی را نباید با روزنامهنگاران جنگی یکسان دانست، گفت: روزنامه نگاران غیرنظامی یا عادی برعکس خبرنگاران جنگی، نیروهای مسلح هیچ یک از طرف‌های درگیری را همراهی نمی‌کنند و اجازه‌نامه مخصوص برای حضور در عرصه مخاصمات را ندارند، بلکه تنها کافی است کارت خبرنگاری معتبر داشته باشند .مدرس دانشگاه همچنین با بیان اینکه مجمع عمومی سازمان ملل متحد از آغاز بیست و پنجمین اجلاس خود موضوع حمایت از روزنامهنگاران را مورد توجه قرار داد، گفت: از همین رو شاهد بودیم که در سال ۱۹۷۰ طرح عهدنامه‌ای جهت حمایت از روزنامهنگاران تهیه شد که مبتکر آن فرانسه بود.وی ادامه داد: مجمع عمومی طی قطعنامه مورخ دوم نوامبر ۱۹۷۳ از دبیر کل سازمان ملل درخواست کرد که طرح مذکور را در زمینه تایید مجدد و توسعه حقوق بشردوستانه به کنفرانس دیپلماتیک ارائه دهد؛ در نهایت نیز این کنفرانس در دومین اجلاس خود موضوع را مورد بررسی قرار داد و منجر به نگارش متن ماده ۷۹ اولین پروتکل الحاقی میشود.رودباری با اشاره به اینکه پروتکل یکم الحاقی، فصل خاصی را به موضوع روزنامهنگاران اختصاص داده گفت: یعنی فصل سوم از بخش سوم تحت عنوان رفتار با اشخاص دراختیار یکی از طرف‌های درگیری است که این فصل مشتمل بر یک ماده به شماره ۷۹ و تحت عنوان تدابیر حمایتی برای روزنامه نگاران است .این کارشناس تاکید کرد: این ماده در اولین بند خود خصوصیت غیرنظامی بودن را برای کلیه روزنامهنگاران و نه خبرنگاران جنگی به رسمیت می‌شناسد. طبق بند دوم همان ماده، خبرنگاران برخوردار از حمایت از غیرنظامیان هستند؛ البته به شرطی که مبادرت به اعمالی نکنند که مغایر با وضعیت آنها باشد.مدرس دانشگاه علامه توضیح داد: در این بند تاکید شده که حمایت مقرر در این بند به حقوق خبرنگاران جنگی وابسته به نیروهای مسلح مقرر در عهدنامه سوم ژنو یعنی بند ۴ ماده ۴ خدشه‌ای وارد نمی‌کند .
وی افزود: براساس بند سوم این ماده، داشتن کارت شناسایی معتبر برای تمامی روزنامهنگاران حاضر در درگیری‌ها لازم است که این کارت باید از سوی دولتی که روزنامه‌نگار تبعه آن است یا رسانه‌جمعی که روزنامه‌نگار در آن استخدام است صادر شده باشد .به گفته استاد حقوق دانشگاه به موازات حمایت‌های معاهده‌ای و عرفی از روزنامهنگاران، اقدامات حمایتی سازمان ملل متحد به ویژه شورای امنیت و سازمانهای بینالمللی غیردولتی به ویژه گزارشگران بدون مرز را باید مورد توجه قرار داد.رودباری می‌گوید موضوع حمایت از رسانه‌های جمعی، در مخاصمات مسلحانه غیربین‌المللی مورد توجه عهدنامه‌های چهارگانه ژنو و مخصوصا پروتکل الحاقی ۱۹۷۷ قرار نگرفته است .وی ادامه داد: حمایت خاص از روزنامهنگاران از این جهت مورد توجه است که آنها به رغم حضور در درگیری‌های مسلحانه و انجام ماموریت‌های حرفه‌ای خطرناک، کماکان غیرنظامی محسوب و از حمایت‌های غیرنظامیان برخوردار هستند .این پژوهشگر مسائل حقوق تاکید کرد که البته این مسئله ارتباطی به خبرنگاران جنگی ندارد.وی ادامه داد: کشتن خانم شیرین ابوعاقله به عنوان یک خبرنگار در حین انجام ماموریت نقض حق حیات به عنوان اساسی‌ترین حق بشری است و از حیث حقوق بین‌الملل بشردوستانه نیز کشتن خبرنگارانی چون خانم ابوعاقله جنایت علیه بشریت تلقی میشود.وی تاکید کرد: حقوق روزنامه نگاران به قدری مهم است که برای آنها فصلی جدا در مسائل حقوقی درنظر گرفته شده است .رودباری در نهایت گفت که رژیم صهیونیستی با اقدام به کشتن افرادی چون خانم ابوعاقله هم حقوق بشری افراد و هم حقوق بین‌الملل بشردوستانه این افراد را نقض کرده و باید مسئولیت و عواقب آن را بپذیرد.
چرا آمریکا در ترور ابوعاقله نقش دارد؟
اگرچه بسیاری از کشورها پس از شهادت شیرین ابوعاقله توسط نظامیان صهیونیست، این اقدام جنایتکارانه را محکوم کردند اما تاکنون دولت آمریکا علیه این عملیات تروریستی موضع‌گیری نکرده است. طبق گزارش‌های منتشره واشنگتن سالانه ۳.۸میلیارد دلار به طور مستقیم به ارتش این رژیم غاصب کمک میکند.سمیرا پورآقایی در ایرنا نوشت:شیرین ابوعاقله خبرنگار فلسطینی-آمریکایی الجزیره در ۲۱اردیبهشت هنگام پوشش خبری در پی یورش صهیونیستها به اردوگاه پناهندگان جنین در کرانه باختری اشغالی توسط نظامیان صهیونیست هدف گلوله مستقیم قرار گرفت و این در حالی بود که وی کلاه و جلیقه‌‌‌‌ای ضد گلوله به تن داشت که به وضوح او را به یک عنوان خبرنگار معرفی می‌کرد.نظامیان صهیونیست با تیراندازی مکرر مانع از امداد به موقع و نجات او شدند. بسیاری از کشورها، نهادها و سازمانهای بینالمللی در واکنش به قتل ابوعاقله با محکوم کردن این جنایت، خواستار پاسخگویی رژیم صهیونیستی در قبال این وحشیگری و تحقیقات در این زمینه شدند اما آمریکا هنوز هیچ واکنشی نشان نداده است.در همین حال رژیم صهیونیستی تحقیقات درباره قتل شیرین ابوعاقله را لغو و اعلام کرد که قصد رسیدگی به پرونده این خبرنگار را ندارد. به گفته سندیکای روزنامهنگاران فلسطینی، او هشتاد و ششمین خبرنگاری بود که از زمان اشغال کرانه باختری و غزه توسط اسرائیل در سال ۱۹۶۷، هنگام پوشش خبری ظلم و ستم رژیم غاصب صهیونیستی کشته شده است.
روایت جزئیات کشته شدن ابوعاقله از زبان همکارش
زمانی که شیرین ابوعاقله به شهادت رسید، همکار جوان‌‌‌تر او، شذی حنایشه همراه او بود و البته به طرز معجزه‌‌‌‌آسایی از مرگ گریخت.حنایشه ضمن اینکه این اتفاق را تجربه‌‌‌‌ای بسیار سخت توصیف کرد در گفت‌وگو با پرس تی‌‌‌وی گفت: ما کسی را از دست دادیم که شیفته او بودیم. شخصی که برای ما مثل معلم بود و به عنوان یک الگو به او نگاه می‌‌‌‌کردیم. قبول کردن مرگ او خیلی سخت است. هنوز نمی‌‌‌‌توانم درک کنم که چرا شیرین را کشتند و چرا قصد داشتند ما را هم بکشند. نایشه با بیان اینکه هنوز جرات مشاهده فیلم‌‌‌‌های منتشر شده از مرگ شیرین را ندارد تصریح کرد: فقط به شیرین فکر می‌‌‌‌کردم، می‌‌‌‌خواستم لمسش کنم ببینم هنوز نفس می‌کشد. به این فکر می‌‌‌‌کردم که چگونه از او محافظت کنم و از برخورد گلوله‌‌‌‌ها به او جلوگیری کنم.نیروهای اسرائیلی عمداً قصد داشتند شیرین ابوعاقله و دیگر خبرنگاران را بکشند چون از خبرنگاران می‌‌‌‌ترسند و می‌‌‌‌خواهند کار آنها را متوقف کنند تا از جنایاتشان، پرده برندارند.حنایشه در ادامه اظهاراتش افزود: من می دانم که چه کسانی به شیرین شلیک کردند و تلاش نمودند باقی ما را نیز بکشند. آنها نیروهای اسرائیلی بودند. اصلاً مساله اشتباه گرفتن هویت ما مطرح نیست. آنها عمداً قصد داشتند ما را بکشند زیرا وقتی علی الصمودی، همکارم تیر خورد، تیراندازی را متوقف نکردند و علی را هم تیر زدند تا اینکه شیرین مورد اصابت گلوله قرار گرفت و به زمین افتاد. آنها شیرین را کشتند و قصد داشتند ما را هم بکشند چون از ما خبرنگارها می ترسند.
حمله نظامیان اسرائیلی به مراسم تشییع شیرین ابوعاقله
عمق جنایات صهیونیستها زمانی نمایان شد که نظامیان صهیونیست اجازه حمل پیکر شیرین ابوعاقله روی شانه تشییع کنندگان را ندادند و پیکر او را مجدد به داخل بیمارستان بازگرداندند. هلال احمر فلسطین اعلام کرد که در این حمله که مقابل بیمارستان فرانسوی قدس رخ داد، ده‌ها نفر زخمی شدند. نظامیان صهیونیست مانع از حرکت جمعیت تشییع کننده به سوی کلیسا شده و برخی از عناصر اطلاعاتی این رژیم که در بین جمعیت بودند، با فلسطینیها درگیر شدند. همزمان نظامیان صهیونیست نیز به سوی تشییع کنندگان در اطراف کلیسا یورش بردند. با وجود سرکوبگری رژیم صهیونیستی و حمله به مراسم تشییع شهید فلسطینی، تشییع‌کنندگان فلسطینی با حضور گسترده خود در این مراسم، پیکیر شیرین ابوعاقله را در جنوب قدس اشغالی به خاک سپردند.کشتن شیرین و حمله به مراسم تشییع جنازه او بار دیگر ماهیت ساختاری نژادپرستی و خشونت اسرائیل علیه فلسطینیان را نشان داد.طبق گزارش سازمان عفو بین‌الملل، نقض منظم حقوق فلسطینیها توسط رژیم صهیونیستی، بخشی از یک رژیم نهادینه‌‌‌‌شده از ظلم و سلطه سیستماتیک است. در اینکه شیرین ابوعاقله توسط تک تیرانداز اسرائیلی کشته شد، شکی وجود ندارد.
مقام‌های اسرائیلی مثل همیشه سعی کردند فلسطینیها را مقصر بدانند و مدعی شدند که افراد مسلح فلسطینی مسئول این جنایت هستند. در عرض چند ساعت، محققان میدانی سازمان حقوق بشر به راحتی ادعاهای نامربوط رژیم صهیونیستی را رد کردند.
ادعاهای خلاف رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی
به گزارش ایرنا از الجزیره، رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی در اظهاراتی خلاف واقع مدعی شد که هیچ نظامی اسرائیلی عامدانه به شیرین ابوعاقله تیراندازی نکرده است.در همین راستا، نایب رئیس مجلس شورای قطر در واکنش به تلاش صهیونیستها برای فرار از انجام تحقیقات شفاف و واقعی درباره ترور این خبرنگار و انحراف افکار عمومی گفت: ترور ابوعاقله تلاش برای ساکت کردن صدای حقیقت و آزادی بیان است. ادعاهای این مقام صهیونیست در حالی مطرح میشود که پیش از این، شبکه سی‌ان‌ان با انتشار نتایج تحقیقات مستقل خود در ارتباط با شهادت شیرین ابوعاقله اعلام کرد: تحلیل آثار برجای مانده بر روی درختی که شیرین ابوعاقله پشت آن پناه گرفته بود، نشان می‌دهد که وی عامدانه هدف تیراندازی قرار گرفته است.
کمک ۳.۸میلیارد دلاری آمریکا به ارتش اسرائیل
دولت بایدن از زمان شهادت شیرین ابوعاقله در پرداختن به روایت طرف فلسطینی در مورد این قتل توجه نکرده و روایت طرف صهیونیستی را ترجیح داده است.واشنگتن سالانه بیش از ۳.۸میلیارد دلار به طور مستقیم به ارتش اسرائیل کمک میکند که بیشتر آن صرف خرید سیستم‌‌‌‌های تسلیحاتی و مهمات ساخته شده توسط آمریکا میشود.این مساله سبب شده که ایالات متحده در ظلم و جنایات اسرائیل دست داشته باشد .طبق قانون لیهی که به نام سناتور دموکرات پاتریک لیهی به ثبت رسیده، آمریکا نمی‌تواند مستقیما به یگان‌هایی که مرتکب جرایم و نقض حقوق بشر می‌شوند، کمک کند، اما در مقابله جنایات غیر انسانی رژیم صهیونیستی این قانون تاکنون به هیچ عنوان رعایت نشده است.آمریکا هرگز ترور ابوعاقله و تیراندازی به سمت دیگر خبرنگاران را، محکوم نکرد. نظامی‌‌‌‌گری هم در آمریکا و هم در سراسر جهان در حال افزایش است. کشتن وحشیانه شیرین ابوعاقله و حمله به عزادارانی که از مرگ او غمگین بودند، انگیزه‌‌‌‌ای برای بازنگری در حمایت بی‌‌‌‌قید و شرط واشنگتن از بی‌‌‌‌قانونی اسرائیل است.
جانبداری واشنگتن از رژیم صهیونیستی
شبکه الجزیره در گزارشی با اشاره به شهادت شیرین به واکنش جانبدارانه واشنگتن از رژیم صهیونیستی در این زمینه پرداخته و گزارش داد دولت جو بایدن از لحظات اول قتل این خبرنگار با بی‌‌‌‌توجهی به روایت طرف فلسطینی در مورد این قتل و ترجیح روایت تل آویو، به زعم خود خواستار تحقیق مشترک برای کشف ابهامات مربوط به این حادثه شده است. طبق این گزارش پس از اینکه خبر مربوط به تعرض صهیونیستها به شیرین ابوعاقله در شبکه‌‌‌‌های اجتماعی و خبری به صورت گسترده منتشر شد، آمریکا در قبال این اقدام موضع‌گیری کرد، ولی هیچکدام از مسئولان دولت آمریکا عملیات ترور را محکوم نکردند.برخی تحلیلگران آمریکایی بر این باورند که تداوم حمایت بایدن از تل‌آویو، پوششی است برای اقدامات متجاوزانه این رژیم و همچنین سکوت واشنگتن در محکومیت رفتارهای خشونت‌‌‌‌آمیز شهرک‌‌‌نشینان افراطی در محوطه مسجدالاقصی پیش از ترور شیرین ابوعاقله در این راستا ارزیابی میشود.
حمایت مستمر بایدن از جنایات صهیونیستها
رئیس‌جمهوری آمریکا در بیش از نیم قرن فعالیت سیاسی، همیشه از اسرائیلی‌‌‌‌ها در نزاع با فلسطینیها و عرب‌‌‌‌ها طرفداری کرده است. بایدن از اولین سفر خود به اراضی اشغالی در ۱۹۷۳خود را متعهد به تامین امنیت اسرائیل دانسته است و دورانی که سناتور بود به تامین امنیت این رژیم کمک کرد.در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما نیز که ۸سال معاون او بود، مدافع اصلی تامین فناوری‌‌‌‌های پیشرفته نظامی برای اسرائیل مثل سامانه گنبد آهنین بود. بایدن از زمانی که در ژانویه ۲۰۲۱روی کار آمده اعلام کرده که از تصمیم دونالد ترامپ در مورد انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی عقب‌‌‌‌نشینی نخواهد کرد .
اکبر عزیزی اقدامی دیر، اما باارزش