دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران گفت: از دهلیز فرهنگها و تنوع فرهنگی میتوان راه را برای پیشرفت هرچه بیشتر در عرصههای ملی و بینالمللی باز کرد.
به گزارش روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو- ایران، در آیین رونمایی از کتاب «یک دولت و چند فرهنگ» ، که عصر ۱۷خرداد ۱۴۰۱در سالن اجتماعات این کمیسیون برگزار شد، حجتالله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، اظهار کرد:اندیشه تهیه و تدوین این کتاب به زمان حضور من در مؤسسه فرهنگی اکو بازمیگردد، در آن زمان به درخواست دانشگاه باقرالعلوم برای کلاسهای سیاستگذاری فرهنگی در خدمت دانشجویان دکترا بودم و طی گفتگوها و جلسات مباحثهای که شکل گرفت، به جمعبندیای در مورد تدوین این کتاب رسیدیم.
وی ادامه داد: نشستهای بسیاری با اهالی فرهنگ و هنر و تئاتر، برگزار شد و با توجه به دیدگاهها و دغدغههای من در مدیریت فرهنگی، دوستان پای کار آمدند و مقالههای خوبی را در حوزه تنوع فرهنگی، گردآوری و ترجمه کردند. همچنین کتاب «دولت و هنر» اینجانب با مقدمه ژان کلود کریر (فیلمنامهنویس شهیر فرانسوی) با نگاهی بر سیاستگذاری فرهنگی در فرانسه تازه به چاپ رسیده و کتاب «۱۹۷۰روز در شماره شش ژان بارت» که مربوط میشد به خاطرات من در زمانی که رایزن فرهنگی ایران در فرانسه بودم – و مقصودم از نگارش آن کتاب بیان فر و شکوه فرهنگ بود- که خوشبختانه هر دوی این کتابها مورد استقبال قرار گرفته و بهخوبی دیده شده بودند و میتوانستند راهگشای من برای تدوین اثری نو باشند.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، با اشاره به این موضوع که جای خالی کتابی در زمینه مدیریت فرهنگی و سیاستگذاری فرهنگی نه تنها در ایران، که در تمام دنیا دیده میشود، گفت: با توجه به کارهای اندکی که در این حوزه صورت گرفته، این کتاب میتواند اثری ارزشمند در مدیریت فرهنگی و سیاستگذاری فرهنگی باشد. جای خوشوقتی است که ایران مهد تمدنها و فرهنگهای متنوعی است که بهمثابه ثروتی بزرگ برای کشورمان به حساب میآیند و از دهلیز فرهنگها می توان راه را برای پیشرفت هر چه بیشتر در عرصههای ملی و بینالمللی باز کرد.
ایوبی همچنین تأکید کرد: در کشوری مثل فرانسه که داعیه تنوع فرهنگی دارد، هنوز هم صحبت بر سر ادغام فرهنگها و نه پذیرش تنوع آنهاست، حال آنکه در ایران ما این تنوع فرهنگی و قومیتی را پذیرفتهایم و با این پذیرش راه را برای فهم درست و ژرفی از سیاستگذاری فرهنگی، فراهم کردهایم.
ایوبی، نگاه عالمانه و دقیق گردآورندگان این کتاب را نقطه عطفی در ترجمه و نگارش آن دانست و اذعان کرد: در این کتاب دوستان من فراتر از یک ترجمه صرف عمل کردند و با نگاهی کاملا تخصصی، مقالات گوناگون از کشورهای مختلف را گردآوری و ترجمه کردند .
در ادامه محمدرضا بهمنی، عضو هأیت علمی پژوهشگاه و معاون همکاریهای علمی- فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و از نویسندگان این کتاب، با تقدیر از تلاشهای دکتر ایوبی که به بار نشستن این اثر را میسر کرد، گفت: جمعی که این کتاب را تدوین و نگارش کردند، دانشجویان نخستین دوره سیاستگذاری فرهنگی بودند که پس از آن مقولههای فرهنگ و سیاست فرهنگی در کشور با نگاهی متفاوت دیده و بدان پرداخته شد.
او افزود: زمانیکه بحث تنوع فرهنگی در کلاس مطرح شد، من در مرکزی در دانشگاه مونترال کانادا بودم و منابع خوبی در اینباره پیدا کردم که در حدود ۴۰۰کتاب و مقاله بود که از میان آنها بهطور مشخص، ۱۰تا ۱۲مقاله به موضوع تنوع فرهنگی پرداخته بود که در نهایت با همت و همفکری دوستان به ۶تا ۷مقاله برای ترجمه و نگارش این کتاب رسیدیم. پس از آن بازخوانیها و ترجمههای تخصصی و نگارشها و تدوینها انجام شد و بخشهایی که میبایست، پررنگتر و برجستهتر شد. و در آخر همه این تلاشها نیاز به یکسانسازی و قلمی واحد داشت که بدون همراهی و پشتوانه دکتر ایوبی بیتردید میسر نمیشد و ماحاصلی به این خوبی نداشت.
بهمنی تأکید کرد: برای کشورهایی که فراز و فرودشان با موضوع تنوع فرهنگی درهمآمیخته است، دو دیدگاه کلان در اینباره وجود دارد: یکی دیدگاهی است که تنوع فرهنگی را فرصت میداند و دیگری دیدگاهی است که آن را تهدید میداند و بسیاری از کشورهایی که ما درباره آنها تحقیق کردیم، مواجهه و برخوردشان با این موضوع درست نبود. اما خوشبختانه در کشور ما دیدگاه مثبتی نسبت به این موضوع وجود دارد.
مهدی مولایی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مشاور معاون همکاریهای علمی- فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و از نویسندگان این کتاب نیز اندوختهها و تجربیات دکتر ایوبی از کشور فرانسه را غنیمتی در تدوین این کتاب برشمرد و گفت: تجربیات زندگی دکتر ایوبی بهعنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در فرانسه کمک شایانی کرد تا بدانیم در کشور ما، خلاف بسیاری از کشورهای دیگر، موضوع تنوع فرهنگی و اقوام مختلف همواره موضوعی قابل پذیرش بوده است و ایران با همین تنوع فرهنگها و رسوم است که یکپارچه و زیباست؛ چراکه همین تنوع فرهنگی از حیث روابط اقتصادی نیز میتواند بسیار مفید بوده و در مدیریت کلان کشور کارساز باشد.
احمد محیططباطبایی رئیس باشگاه نوروز و مشاور دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران هم با بیان این مطلب که هر کسی باید این کتاب را بخواند، افزود: ایران به لحاظ جغرافیایی نیز دارای یک موقعیت خاص فرهنگی است که قابل قیاس با هیچ جای دنیا نیست و محلی برای ورود و خروج فرهنگهاست.
وی افزود: تنوع فرهنگی و تنوع اقلیمی در ایران باعث بهوجود آمدن پدیدهای تحت عنوان هویت ملی با شاخصههایی خاص شده است که با هویت گروهی و رسمی فرق دارد و امری غیرارادی است که در زمان و مکان معین خود را نشان میدهد. در واقع آنچه ایران را از منظر تنوع فرهنگی خاص کرده، استقلال هویت ایرانی است، یک ایرانی در هر کجای دنیا که باشد، زمانیکه از او بپرسند کجایی هستی؟ پیش از هر کلامی میگوید که من یک ایرانیام. اما اگر بهعنوان مثال در آمریکا به یک ناپلی برخورد کنید و از او بپرسید که اهل کجاست؟ میگوید من یک ناپلی هستم.درواقع نمیگوید که من یک ایتالیایی هستم.
در پایان از کتاب «یک دولت و چند فرهنگ» رونمایی شد.
لازم به ذکر است که فرشاد مهدیپور عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کمیل قیدرلو عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و مدیرکل مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، محمود حاجیلویی عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین (ع) و معاون خطمشیگذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی، یوسف حسیننژاد، عضو هیات علمی دانشگاه دفاع ملی، رحیم کارگر عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قباد سلیمانی نماینده ولیفقیه در کشور بوسنیوهرزگوین، از پژوهشگران و مترجمان این کتاب هستند.
کتاب «یک دولت و چند فرهنگ»با مروری بر سیاست تنوع فرهنگی کشورها و با ۲۲برداشت از تجارب پنج کشور در سیاستگذاری تنوع فرهنگی، زیر نظر دکتر حجتالله ایوبی، توسط انتشارات کمیسیون ملی یونسکو- ایران در بهار ۱۴۰۱منتشر شده است. در این کتاب مسأله «هویت» اصلیترین علت توجه به تنوع فرهنگی عنوان میشود و به تنوع فرهنگی از آیین و نمایش تا تولید معنا و انسجامبخشی پرداخته میشود .