به‌گزارش ایسنا، صحبت از انتقال آب از دریاها به مناطق کویری کشور سال‌هاست که به میان آمده است؛ طرح‌های انتقال آب از دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان به فلات مرکزی مدت‌ها است که مدافعان و مخالفانی دارد اما حالا با روی کار آمدن دولت سیزدهم بحث انتقال آب به‌ویژه از خلیج فارس به فلات مرکزی با جدیت در حال پیگیری است.
فیروز قاسم زاده سخنگوی صنعت آب کشور درباره آخرین اقدامات انجام شده برای طرح‌های انتقال آب به ایسنا گفت: در خلیج فارس و دریای عمان فاز مطالعاتی آغاز شد، چند نقطه را لکه گذاری کردیم، در بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان این مطالعات در حال انجام است و مهندسی ارزش صورت می‌گیرد.
وی افزود: انتقال آب از دریای عمان به کرمان، اصفهان، هرمزگان و یزد در فاز یکبه گل گوهر اجرا شده و اکنون آماده بهره برداری است. در سیستان و بلوچستان هم یک طرح مطالعه شده که در بخش‌های خط انتقال در چابهار و خراسان جنوبی در حال انجام بوده و قرار است که برای صنایع و شرب آب را منتقل کند و در مسیر تمام اینها را به آب شرب برساند.
سخنگوی صنعت آب کشور درباره انتقال آب از دریای خزر هم گفت: بر اساس جمع‌بندی‌هایی که صورت گرفت، در حال حاضر این طرح در حال بررسی است تا خط مشی‌های آن تعیین شود و اکنون با محیط زیست و امور جنگل‌ها در حال تعیین تکلیف برای اجرای این طرح هستیم.
اما این مساله با انتقاداتی از سوی کارشناسان مواجه شد، داریوش مختاری کارشناس ارشد مدیریت منابع آب در این رابطه گفت: پروژه‌های انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی چنان شتابان در دستور کار قرار گرفته‌اند که گویا همانند سدسازی‌های بی هدف حتی فرصت لازم برای انجام مطالعات جامع و سنجش درست ابعاد زیست محیطی و آثار بازتوزیعی درآمدی آن‌ها فراهم نیست.
به گفته وی، باید به این سوالات پاسخ داد که آیا این پروژه‌ها دارای توجیه اقتصادی است که اجرای آن با حذف اعتبارات بخش آب در دستور کار قرار گرفته است؟ آیا این پروژه‌ها نقش منفی و آسیب زننده دارند؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها می توان به سنجه‌های مختلفی روی آورد. این کارشناس ارشد مدیریت منابع آب با بیان اینکه زمان بندی پیش بینی شده برای اجرای پروژه برابر پنج سال است و این پروژه دارای چهار خط انتقال اصلی بوده که هر خط در چند فاز اجرا می شود، گفت: محاسبات اولیه اقتصاد مهندسی مربوط به داده‌های بالا نشان می‌دهد که هزینه هر کیلومتر خط انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی برابر ۸۶میلیارد تومان برآورد شده که مبلغ بحث برانگیزی است. سنجه دیگر، قیمت تمام شده هر مترمکعب آب است. برای این منظور، ابتدا ارزش آینده سرمایه‌گذاری پروژه در پایان دوره ساخت (سال پنجم) برابر ۳۵۰هزار و ۸۵۸میلیارد تومان محاسبه شد.
وی ادامه داد: نرخ تعدیل تورم در دوره اجرا برابر ۲۰درصد در نظر گرفته شد. معادل یکنواخت سالانه هزینه سرمایه گذاری پروژه در دوره بهره برداری ۲۵ساله برابر با ۷۰هزار ۹۰۸میلیاردتومان برآورد شده همچنین قیمت تمام شده هر متر مکعب آب برابر ۱۲۸هزار و ۹۲۴تومان برآورد شده و نرخ بهره در این محاسبات برابر ۲۰درصد در نظر گرفته شد. در آمار ارائه شده مبلغ ۱۲۰۰هزار میلیارد تومان درج شده که بسیار ابهام برانگیز است.
مختاری با بیان اینکه در این محاسبات هیچگونه پیامد زیست محیطی پروژه محاسبه و منظور نشده است که قاعدتا از درآمدهای پروژه کاسته یا اینکه به هزینه‌های پروژه افزوده می شود و در یک تحلیل منفعت هزینه در نظر گرفته می شود، اظهار داشت: از دیدگاه مقایسه‌ای، بودجه ساخت سد درودزن برابر ۲۳۰میلیون تومان در سال ۱۳۵۲بوده است که سالانه به میزان یک میلیارد مترمکعب آب استحصال می کند و نزدیک به ۶۵۰میلیون متر مکعب آن قابل برداشت است. سد قیر (سلمان فارسی) از نوع بتنی قوسی با ۱۲۵متر ارتفاع و مخزنی به ظرفیت ۱۴۰۰میلیون متر مکعب با اعتباری برابر ۱۵۵میلیارد ریال هزینه با هدف تامین ۴۳میلیون متر مکعب آب شرب و با تامین آب مورد نیاز تولیدات کشاورزی به میزان ۳۴۰هزار تن در سال های میانی دهه ۱۳۸۰بهره برداری شد. این کارشناس تصریح کرد: اکنون که محدودیت شدید اعتباری حتی در مقیاس چند ده میلیارد تومان برای تامین اعتبار طرح های تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در بخش آب کشور وجود دارد، چه ضرورتی به اجرای پروژه های انتقال آب است؟ بهتر است پاسخ این ابهام ها مشخص شود. نباید در هیاهوی رسانه‌ای سردرگم شد و کار درست را فراموش کرد. اگر چنین پروژه‌هایی به طور محدود ضرورت داشته باشند، پس از ده‌ها سال مطالعه ژرف و پس از اینکه گزینه‌های اجرایی ارزانتر و پربازده‌تر ناممکن بودند، می توانند در دستور کار قرار بگیرند.
اکبر عزیزی اقدامی دیر، اما باارزش