اگر از آن جمله پدر و مادر‌هایی هستید که در مقابل حرف زشت کودک خردسالتان عنان از کف می‌دهید، بهتر است احساسات خود را کنترل کنید و به خاطر شیرین زبانی او هیجان‌زده نشوید. به او بگویید که سخنش نادرست است، اما با این موارد شوخی نکنید. توجه شما چه از نوع مثبت و تایید باشد، چه از نوع منفی، تحقیر و خجالت زده کردن، باعث می‌شود او این‌کار را ادامه دهد. بیایید ببینیم چه کارهای دیگری می‌توانید انجام دهید.

چرا حرف بد می‌زند؟

کودکان ۳ تا ۴ ساله برای جلب توجه، از کلمات زشت استفاده می‌کنند. این کار آنها معمولاً با شوخ‌طبعی خاصی همراه است. اتفاقاً وقتی پدر و مادر به برخی کلمات و لغات حساسیت نشان می‌دهند کودک به دنبال امتحان دوباره کلمه زشت را تکرار می‌کند.

خودتان را کنترل کنید

اگر با کودکی که حرف زشت زده بد برخورد شود این کار در او تشدید می‌شود. پدر و مادر در این موقعیت اولاً نباید از حرف کودکشان عصبانی بشوند و بدانند که کودکان در سنین زیر پیش دبستان از معنی لغت اطلاعی ندارند و فقط برای جلب توجه آن را تکرار می‌‌کنند.

پس فقط آگاهی دادن به کودک و در ادامه، بی‌توجهی کامل بهترین کار است تا این کار در او خاموش شود.

در مورد معانی صحبت کنید

اگر فرزند شما بزرگتر است و معنی حرف‌هایش را می‌داند، می‌توانید با آرامش به او بگویید که این نوع حرف زدن قابل قبول نیست، تو بچه مودبی هستی و بهتر است به جای این کلمات، کلمات بهتری را با هم جایگزین کنیم. بهتر است به او بگویید که فحش و بددهنی، احساسات دیگران را تحت منفی قرار می‌دهد، دوستی‌ها را از بین برده و آنها را متنفر می‌کند.

اولین برخورد، مهم است

واکنش شما در برابر اولین حرف بد فرزندتان بسیار تعیین کننده است. برای بچه‌های کوچکتر بهتر است در لحظه واکنش نشان ندهید، بی‌توجهی کنید و در یک فرصت مناسب برایش با عروسک‌ها، نمایشی ترتیب بدهید. حرفهایتان و ارزشهای خانواده را در قالب نمایش بیان کنید. برای بعضی بچه‌ها حین ماسه ‌بازی، گل‌بازی و خمیر بازی، می‌توان با درست کردن اشکال و حالت‌ها، عواقب حرف بد را توضیح داد.

به خودتان نگاه کنید

گاهی پیش می‌آید که ما نادانسته حرف زشتی را به زبان می‌آوریم و در عین حال انتظار نداریم آن را از دهان کودک‌مان بشنویم. اما باید دانست که کودکان پیش دبستانی، در مرحله‌ای هستند که طی فرایند اینترنالیزیشن و اکسترنالیزیشن، حرفهای زشت را هم مثل هر موضوع دیگری، درونی سازی و بعد برونی‌سازی می‌کنند.

اینجاست که کودکان به ما کمک می‌کنند تا خود را تغییر دهیم و اگر فرد بددهنی هستیم روی خود بازنگری کنیم.

قانون بگذارید

همواره گذاشتن یک قانون در خانواده، به ما کمک می‌کند. می‌توانید قانون بگذارید که او می‌تواند فقط در اتاق خودش فحش بدهد و کسی نباید صدای او را بشنود که حرف بد می‌زند، یا اینکه در خانه ما قانون این است که کسی حرف بد را در حضور جمع نمی‌زند.

خودتان را کنترل کنید

اگر پیش آمد که خودتان کلمه زشتی به کار بردید به جای دست پاچه شدن بهتر است بگویید: «نباید این حرف را می‌زدم و اتفاقی بود»، یا لحظه‌ای که حرف بدی از ذهن شما می‌گذرد خیلی سریع جمله خود را اصلاح کنید. به زبان نیاوردن حرف زشت در لحظه‌ای که می‌خواهیم آن را بیان کنیم، از پشیمانی بعد از آن بهتر است.

هیجان‌انگیز برای جلب توجه

ببینید استفاده از این کلمات در چه حسی از کودکتان ریشه دارد. شاید او دلش می‌خواهد یک واژه »گذار را تکرار کند. شما می‌توانید از جمله‌های دیگر یا کلمات عجیب و غریب دیگر استفاده کنید. مثل: «قوری گل قرمزی» یا «قسطنطنیه» یا هر کلمه دیگری که کودکتان را به وجد می‌آورد. او دلش می‌خواهد با ادای یک کلمه شما را تحت » قرار بدهد در واقع از شما توجه می‌طلبد.

ابراز خشم

ممکن است مسئله اصلی این باشد که او کلمات درستی برای ابراز خشم و عصبانیت خود ندارد، کودکان ۳ یا ۴ ساله، تازه با آداب توالت رفتن آشنا شده‌اند. به تبع آن بسیار زیاد با قانون‌مداری هم آشنا شده‌اند و از کلمات خاصی که در هنگام آموزش توالت رفتن یاد گرفته‌اند، بسیار استفاده می‌کنند. خوب است که به او آموزش دهیم برای ابراز عصبانیتش می‌تواند از جمله‌هایی مثل: «من‌کلافه‌ام» و «من عصبانیم» استفاده کند.

همدلی را بیاموزید

در بسیاری از موارد تربیتی بهتر است که کودکمان را تحت فشار قرار ندهیم تا خودش روش درستِ برخورد با موضوع را یاد بگیرد. اما در این مورد خاص هیچ لطفی به او نکرده‌ایم اگر، وقتی با کودکان دیگر بددهنی می‌کند، حرفی نزنیم و یا به صورت ضمنی او را تایید کنیم. چرا که این مسئله در آینده برای او دردسر ساز می‌شود.

او در این سنین در حال یادگیری همدلی است پس نمی‌تواند به راحتی خود را جای دیگران بگذارد و احساس آنها را درک کند اما می‌توانید به او احترام به دیگران را به عنوان یک ارزش بیاموزید.

ببینید ریشه‌اش چیست

گاهی کودکان برای به دست آوردن امتیاز یا خوراکی، از «فحش و ناسزا» استفاده می‌کنند. حواستان باشد که اگر از این الفاظ استفاده کرد، اجازه ندهید که به خواسته‌اش برسد. مثلاً اگر فحش و ناسزا می‌دهد و می‌خواهد به پارک برود، راحت او را به هدفش نرسانید و بگویید: «این حرفهای بد را نزن، پاشو ببرمت پارک» و فحش و ناسزا را نادیده بگیرید. به او بگویید حرف بدی زده، و امروز پارک بی پارک.

او را با عواقب آشنا کنید

اگر کودکتان ۵ سال به بالا دارد، به صورت دائم از این واژه استفاده می‌کند و به او آگاهی داده‌اید اما اثرگذار نیست، به او نشان دهید که این کار عواقبی دربر دارد. مثلا می‌توانید از «اقتصاد ژتونی» یا «جدول ستاره‌ها» کمک بگیرید و هربار که این کلمه را به کار برد، یک امتیاز منفی به او بدهید. یا اینکه بگویید چون امتیاز منفی گرفتی، امروز از بستنی خبری نیست و پای حرف خودتان بایستید. تا او متوجه عواقب کارش بشود.‏

code