مدیر تشخیص سازمان آموزش و پرورش استثنایی درباره آزمون جهش تحصیلی گفت: اگر خانواده‌ها شاخص‌ها و استانداردها را در فرایند جهش تحصیلی در نظر نگیرند، دانش‌آموزان آسیب می‌بینند. بنابراین توجه بر این نکته که روند شرکت دانش‌آموز در جهش تحصیلی برچه اساسی است، بسیار مهم است.

«فرخ لقا عکافی»، مدیر تشخیص سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در گفتگو با ایلنا درباره جهش تحصیلی توضیح داد: جهش تحصیلی نوعی مداخله‌ آموزشی است که بر اساس آن دانش‌آموزان باهوش می‌توانند دوره‌ها و برنامه‌های درسی و آموزشی را در مدت زمان کوتاه‌تر و در سنین پایین‌تر طی کنند. برنامه جهش تحصیلی در سیستم آموزشی ما اجباری نیست، بلکه برنامه‌ای دلخواه است. مراحل شرکت در آزمون جهش تحصیلی به این صورت است که خانواده دانش‌آموز تصمیم می‌گیرد که فرایند جهش تحصیلی را برای فرزندشان انجام بدهیم.

وی افزود: پس اولین مرحله، درخواست خانواده‌ها است. اما خانواده‌ها به چه دلایلی این اقدام را انجام می‌دهند؟ دلیل اول نگرش خاص خانواده‌ها در راستای ارضای تمایلات و آرزوهای دیرین خود است، دلیل دوم این است که خانواده‌ها تصور می‌کنند فرزندشان هم از نظر بالینی درشت‌تر از گروه همسن خود است و هم از نظر توانایی تحصیلی در سطحی بالاتر قرار دارد. دلیل سوم، اختلاف سن‌فرزندشان با آخرین تاریخ تولد مجاز ثبت ‌نام برای پایه بعدی در حد یک روز است؛ به طور مثال در سال تحصیلی برای ثبت نام تا یکم مهرماه را می‌پذیرند و خانواده‌‌ای که بچه‌ای متولد دوم یا سوم مهرماه دارند، ترغیب می‌شوند که فرزندشان با آزمون جهش تحصیلی زودتر به پایه تحصیلی بعد برسد.

عکافی تأکید کرد: مشاوره والدین بر تمایل به شرکت دادن فرزندانشان در آزمون جهش تحصیلی تأثیر دارد. همچنین شورای مدرسه باید شرایط آزمون جهش تحصیلی دانش‌آموز را بررسی و تصویب و تأیید کند؛ یعنی شورای مدرسه که متشکل از مدیر، معاون، نماینده معلمان و…است، درخواست والدین را بررسی می‌کنند و کارنامه‌های خیلی خوب سال‌های قبل دانش‌آموز را مطالعه می‌کنند و با توجه به شاخص‌های مختلف و ابعاد گوناگون (ویژگی‌های بالینی، شخصیتی و هوشی دانش‌آموز) در شورا بحث می‌شود.

وی گفت: اگر شورای مدارس توانایی دانش‌آموز برای جهش تحصیلی را تأیید کرد، مدارک دانش‌آموز به کمیسون منطقه ارسال می‌شود. کمیسیون منطقه هم متشکل از افراد صاحب‌نظر است و این کمیسیون درباره صلاحیت یا عدم صلاحیت شرکت دانش‌آموز در آزمون جهش تحصیلی اظهار نظر می‌کند. امسال برای اولین بار این اتفاق افتاده است و در صورتی که گروه کمیسیون منطقه هم صلاحیت دانش‌آموز برای شرکت در آزمون جهش تحصیلی را تأیید کرد، دانش‌آموز وارد فرایند نوبت‌گیری برای شرکت در آزمون جهش تحصیلی توسط مدیر مدرسه می‌شود و می‌بایست از طریق سیستم درگاه الکترونیکی پرداخت وجه انجام دهد تا آزمون تست هوش در ادارات سازمان آموزش و پرورش استثنایی انجام ‌شود و چنانچه دانش‌آموز در آزمون تست هوش، حد نصاب نمره مورد نظر را به دست بیاورد، مجاز به شرکت در آزمون پیشرفت تحصیلی خواهد بود.

عکافی درباره امکان شرکت در آزمون جهش تحصیلی از کلاس اول دبستان به کلاس سوم توضیح داد: این امکان هنوز وجود دارد، البته از کلاس اول به سوم و دو بار متقاضی جهش بودن در یک مقطع، علاوه بر کمیسیون منطقه نیاز به تأیید کمیسیون استان هم دارد، زیرا این پایه بسیار حساسیت است.

مدیر تشخیص سازمان آموزش و پرورش استثنایی، دانش‌‎آموز مستعد را چنین تعریف کرد: شاخص بالینی و درشت هیکل بودن به معنای بااستعداد بودن نیست. شاخص با استعداد بودن یعنی دانش‌آموز در عملکردهای تحصیلی آموزشی و انواع سازگاری‌های اجتماعی، عاطفی و روانی از گروه همسالان خود بالاتر باشد.

وی تصریح کرد: تسریع تحصیلی در خارج از کشور به جهش تحصیلی مرسوم است. تسریع یعنی تمرکز بر آموزش دروس متناسب با سطح پایه به دانش‌آموزان و آموزش مجدد مهارت‌ها و درس‌های پایه. برنامه‌های درسی تسریع شده، برنامه‌های یادگیری هستند که برای تکمیل سریع، از طریق مراحل کوتاه فشرده و دقیق یادگیری طراحی شده‌اند. در تسریع، دانش آموزان در کلاس‌هایی قرار می‌گیرند که در آن‌ها واقعا به چالش کشیده می‌شوند و نسبت به همسالان خود در سطح فکری بالاتر هستند.