درحالی که فشار تحریم ها فعالیت بسیاری از صنایع کشور را با چالش جدی مواجه کرد، صنعت لوازم خانگی با افزایش کمی وکیفی تولید ورشد داخلی سازی به مرحله ای رسیده که برای سالجاری تولید ۱۸ میلیون دستگاه لوازم خانگی کوچک وبزرگ هدفگذاری شده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی اطلاعات، یکی از اولین صنایعی که با آغاز تحریم ها مورد هدف قرار گرفت، صنعت لوازم خانگی بود.در آن زمان ۲ برند کره ای معروف علی رغم تعهداتی که دربحث انتقال فناوری وتامین قطعات یدکی وپشتیبانی خطوط تولید داشتند، ایران را ترک کردند و صرفا به ارسال لوازم خانگی آماده به ایران اکتفا کردند.

با بلوکه شدن وجوه حاصل از صادرات نفت ایران به کره جنوبی دراین کشور، ایران ممنوعیت ورود برندهای کره ای لوازم خانگی که بیش از ۸۰ درصد بازار ایران را دراختیار داشتند، به اجرا گذاشت و همزمان جلوی ورود قاچاق این محصولات از برخی کشورهای همسایه را گرفت.به دنبال افزایش نیاز بازار، تولیدکنندگان ایرانی که تا آن زمان سهم چندانی دربازار داخل نداشتند، سرمایه گذاری های وسیعی را در ورود فناوری، همکاری با برندهای بین المللی، طراحی محصولات جدید ومتنوع وراه اندازی خطوط تولید جدید آغاز کردند و با وجود شک وتردید مصرف کنندگان در بازه زمانی ۲ سال توانستند محصولات قابل قبولی را به بازار ارایه داده و تا حد زیادی جای برندهای خارجی را پرکنند و اکنون آن تلاش ها تا حدی به ثمررسیده وباعث افزایش کمی وکیفی لوازم خانگی ایرانی شده است.

سید مهدی نیازی،معاون هماهنگی و امور کسب و کار وزارت صنعت دراین باره گفت:امسال برنامه ریزی شد که در کل صنعت لوازم خانگی، شامل لوازم خانگی کوچک حدود ۱۸ میلیون دستگاه تولید داشته باشیم.

وی افزود: اگر به چند سال گذشته برگردیم می‌توانیم صنعت لوازم خانگی را به عنوان یک شاهد برای خنثی سازی تحریم‌ها و جلوگیری از آثاری که جنگ اقتصادی بر کشور تحمیل کرد مثال بزنیم.

نیازی اظهارداشت: تولید کنندگان صنعت لوازم خانگی در این مدت توانستند هم نیاز داخلی را مرتفع کنند و هم موضوع عمق بخشی به ساخت داخل و صنعت لوازم خانگی را در دستور کار قرار دهند.

وی افزود: سیاستی که ما در وزارت صنعت دنبال می‌کنیم موضوع افزایش عمق ساخت داخل صنعت لوازم خانگی، ارتقا کیفیت، کاهش قیمت تمام شده، افزایش بهره وری و کاهش میزان مصرف انرژی است.

معاون هماهنگی و امور کسب و کار وزارت صنعت با اشاره به این که این صنعت یکی از صنایع بسیار مهم و اشتغال آفرین است، ادامه داد: صنعت لوازم خانگی سهم خوبی در رشد و اقتصاد صنعتی دارد.به طوری که سال گذشته در تولید تلویزیون حدود ۶ درصد، در یخچال فریزر حدود ۹ درصد و در ماشین لباسشویی حدود ۲۱ درصد رشد تولید داشتیم.

وی درباره کیفیت و قیمت لوازم خانگی هم گفت: کیفیت یک امر نسبی است که باید در طول زمان ارتقاء پیدا کند، بنابراین با توجه به شرایطی که در کشور وجود دارد، به نسبت کالا‌هایی که مشابه خارجی دارد با سیاستی که در حاکمیت نسبت به توقف واردات کالا‌های مشابه خارجی در حوزه لوازم خانگی اتخاذ شد و این سیاست کماکان در دستور کار وزارت صنعت قرار دارد، یک فضای خوبی برای تولید کنندگان لوازم خانگی ایجاد کرد تا بتوانند تولید خود را ارتقاء دهند.

معاون هماهنگی و امور کسب و کار وزارت صنعت ادامه داد: موضوع افزایش تولید می‌تواندبه عنوان یک مؤلفه مهم برای افزایش کیفیت تلقی شود و در کنار افزایش تولید، موضوع کاهش قیمت تمام شده هم جزو سیاست‌های ما است که با تدابیری که اتخاذ شد این موضوع با همکاری بنگاه‌های حوزه لوازم خانگی دنبال می‌شود.

وی تصریح کرد: برای کاهش قیمت لوازم خانگی چندین اقدام باید صورت بگیرد، چون بخشی از قطعات در این حوزه نیاز به واردات دارد ، باید در مدیریت واردات و تأمین ارز مناسب این حوزه اقدام شود. البته امسال قانون تسعیر نرخ ارز در محاسبات گمرکی داشتیم که تا سال گذشته این نرخ ۴۲۰۰ تومان بود و امسال با قانونی که مجلس ابلاغ کرد به نرخ ETSافزایش پیدا کرد که این موضوع مقداری در واردات قطعات کالا‌های مختلف به ویژه مواد اولیه اثر افزایشی داشت که دولت لایحه دو فوریتی تهیه کرد تا بتوانیم بخشی از افزایش قیمت در این حوزه را مدیریت کنیم.

نیازی با اشاره به اینکه واردات لوازم خانگی به شکل کامل ممنوع است و فقط به صورت قطعات وارد می‌شود، گفت: یک بخشی از مدیریت قیمت هم به سیاست‌های تنظیم بازار در تأمین مواد اولیه داخلی مانند محصولات پتروشیمی و مواد فولادی بر می‌گردد که در این راستا اقدامات گسترده‌ای در وزارت صنعت در حوزه فولاد انجام شده است. همچنین در حوزه پتروشیمی اقدامات تکمیلی نیاز دارد که مصوبات آن از ستاد اقتصادی دولت اخذ شده است و مقرر شد وزارت نفت همکاری در این زمینه انجام دهد تا مواد اولیه واحد‌های لوازم خانگی را با شرایط و قیمت مناسب‌تر در اختیار تولید کنندگان قرار دهیم.

معاون هماهنگی و امور کسب و کار وزارت صنعت درباره زمان بندی مشخص برای قیمت مناسب لوازم خانگی در بازار افزود: معتقدیم قیمت لوازم خانگی در شرایط فعلی با توجه به افزایش هزینه‌ها مانند نرخ ارز، دستمزد و تأمین مواد اولیه از خارج در نقطه بهینه قرار دارد و اگر قیمت را پایین‌تر بیاوریم باید در قسمت افزایش بهره وری کار کنیم که نیاز به سرمایه گذاری گسترده در حوزه بازسازی و نوسازی ماشین آلات دارد.

نیازی گفت: برای این که دولت شوک قیمتی را مدیریت کند، لایحه دو فوریتی را به مجلس فرستاد و امیدواریم این لایحه زودتر به تصویب برسد تا بتوانیم با کاهش تعرفه ها، شاهد کاهش ارزش ریالی واردات قطعات مورد نیاز برای تولید صنعت لوازم خانگی باشیم.

وی افزود: یکی از سیاست‌های کلی در وزارت صنعت، موضوع رتبه بندی و اعتبارسنجی کسب و کار است. جوایزی که در طول سال یک تولید کننده، صادرکننده و معدن کار در حوزه‌های مختلف دریافت می‌کند در مدل رتبه بندی و اعتبارسنجی کسب و کار اثرگذار خواهد بود، بنابراین پیشنهادی را در دولت مطرح کردیم که در دستور کار هیأت وزیران قرار دارد و بر اساس آن، مسیر سبزی برای کسب و کار‌هایی که دارای رتبه‌های برتر هستند، ایجاد می شود، اگر این اتفاق بیفتد الگوی خوبی تهیه می شود و دستگاه‌ها مجبورند بر اساس مدل رتبه بندی و اعتبارسنجی که به تصویب هیأت وزیران می‌رسد و با کمک وزارت اقتصاد جلو می‌رود مسیر‌های ارائه خدمات حاکمیتی به کسب و کار‌ها رابا شرایط مناسب تری ارائه کنند.

البته این پایان راه رشد تولید لوازم خانگی داخلی نیست و وزارت صنعت افق های بزرگتری را برای این صنعت مهم درنظردارد.

محمد مهدی برادران معاون صنایع عمومی وزیر صنعت دراین باره اظهار داشت: برنامه ریزی شده در ۳ سال آینده، تولید لوازم خانگی در کشور به ۲۵ میلیون دستگاه برسد.

وی افزود: البته درکنار این رشد،نظارت‌ها بر قیمت، کیفیت و خدمات پس از فروش شدت خواهد گرفت، اولویت ما مصرف کننده است و اگر لازم باشد به صورت قانونی اجازه واردات نمونه‌های خارجی را خواهیم داد.

وی بابیان اینکه عمق داخلی سازی صنعت لوازم خانگی از ۴۰ درصد به بالای ۷۹ درصد رسیده است گفت: اگر مردم این را بپذیرند که کالا‌های تولید داخل بهتر از محصول قاچاق است، سراغ خرید آن نخواهند رفت.

معاون صنایع عمومی وزیرصنعت خاطرنشان کرد: میزان تولید لوازم خانگی در روز‌های ابتدایی ممنوعیت واردات یعنی دو سال قبل ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه بود، اما با حمایت‌های انجام شده از جمله ممنوعیت واردات و قرار دادن بازار در اختیار تولیدکنندگان داخلی میزان تولید به حدود ۱۶ میلیون دستگاه در سال ۱۴۰۰ رسید.

مدیرکل دفتر صنایع لوازم‌خانگی و اداری وزارت صنعت هم درباره وضعیت کنونی صنعت لوازم خانگی تصریح کرد: امروز صنعت لوازم‌خانگی در ایران بر تحریم پیروز شده و خودکفایی در این زمینه محقق شده است.

محسن شکر الهی افزود: صنعت لوازم‌خانگی ایران امروز به سطح چهارم از توسعه و تحقیق و طراحی پایه رسیده است و می توانیم ادعا کنیم تا سه سال آینده به مدیریت راهبردی در صنعت لوازم خانگی و سطوح تحقق‌یافته مدیریت استراتژیک در این صنعت خواهیم رسید.بااین حال تداوم رشد کمی وکیفی لوازم خانگی پیش نیازهایی هم دارد. چراکه تولیدکنندگان ایرانی با چالش های متعددی روبرو هستند وهشدار می دهند اگر فکری برای درمان این چالش ها نشود، شاید رشد این صنعت درمعرض خطر قرارگیرد.

علیرضا دانیالی رئیس هیات‌مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی دراین باره گفت:قیمت گذاری دستوری یکی از چالش های بزرگ صنایع لوازم خانگی است.

وی افزود: سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان پس از گذشت ۶ ماه از ابتدای تیر، افزایش ۱۵ درصدی نرخ برای تلویزیون و رشد ۱۰ درصدی قیمت را برای سایر محصولات لوازم خانگی در نظر گرفت در حالی که صنعت لوازم خانگی در این تورم افسار‌گسیخته نمی‌تواند با این افزایش اندک قیمت‌ها به درستی ادامه مسیر دهد.

وی اظهارداشت: رشد قیمت محصولات در حوزه لوازم خانگی در سال گذشته نصف تورم بوده است و این موضوع باعث می‌شود این صنعت کاهش تولید داشته باشد، آن هم در شرایطی که افزایش هزینه‌ها را شاهد هستیم که در نهایت باعث افزایش قیمت برای مصرف‌کننده بوده و نتیجه آن کوچک‌تر شدن اقتصاد خواهد شد.عباس هاشمی دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران هم دراین باره گفت: صنایع لوازم خانگی مثل نهالی نوپاست که تازه دارد خودش را پیدا کرده و رشد می کند. دولت باید از این درخت نوپا مراقبت کند تاجایی که قدرت این صنعت به جایی برسد که نیاز به حمایت نداشته باشد.

وی افزود: در سایه این حمایت هاست که کارخانه های لوازم خانگی می توانند با افزایش تولید ورشد بهره وری قیمتها را کاهش داده وکیفیت وتنوع تولید رابلا برده واز مصرف کننده طوری حمایت کنند که به کالای خارجی فکر هم نکند.اکنون این حمایت ها وجوددارد اما کافی نیست وشرایط اقتصادی ونرخ تورم بخصوص تورم مواد اولیه به گونه ای است که حمایت ویژه ای را می طلبد وما درانتظار این حمایت ها هستیم.

هاشمی تصریح کرد: اگر حمایت دولت از این صنعت قوی وموثر شود، قول می دهم مصرف کنندگان ایرانی حتی با آزاد شدن واردات هم به سراغ جنس خارجی نروند کما اینکه مشابه این وضعیت را دربسیاری صنایع وطنی دیگر می بینیم.