یک کارشناس بازار سرمایه گفت: راه حل‌های سازمان بورس برای برون رفت صندو ق‌های دارایکم و پالایش یکم از وضع فعلی بسیار حرفه‌ای و دقیقی مطرح شده اما راه حل‌های دیگری هم وجود دارد که می‌تواند ضرر و زیان سهامداران این صندوق‌ها را جبران کند.

به عنوان مثال برای کسانی که در پذیره‌نویسی دارا و پالایش یکم شرکت کرده و در حال حاضر هم مالک یونیت‌ها هستند، باید یونیت‌های جایزه‌ای منتشر شود تا دولت بتواند از طریق تزریق منابع به این صندوق و یا تزریق سهام جدید به صندوق‌ها، یونیت‌های جدیدی منتشر کند تا یونیت‌های جدید، جبران خسارت را انجام دهند.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)؛ ماجرای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله یا همان‌ETFهای دولت مدت‌هاست که موضوع بحث است، صندوق‌هایی که در روزهای اوج بورس به مردم با تخفیف‌های ویژه عرضه شد و قرار بود عدالت را برقرار کند و دولت از این محل تامین ۲۰ هزار میلیاردی داشته باشد، اما حدود دو سال است که این صندوق‌ها در دایره زیان به سر می‌برند و حتی روزهای صعودی بازار طی این دو سال هم باعث نشده این صندوق‌ها به ارزش ذاتی یا همان NAV برسند.

در جهت بازگرداندن این صندوق‌ها به ارزش ذاتی در ماه‌های گذشته، سازمان بورس و اوراق بهادار راهکارهای سه‌گانه‌ای را برای نزدیکتر شدن صندوق‌های پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره سازمان جمع‌بندی و پیشنهاد کرده است.

علیرضا قدرتی کارشناس ارشد بازار سرمایه در پاسخ به این سئوال که راه‌حل این موضوع چیست و آیا سازمان بورس با این طرح موفق به جبران زیان سهامداران این صندوق‌ها خواهد شد؟ گفت: اوایل سال ۱۳۹۹ بود که شورای عالی بورس مصوبه‌ای مبنی بر فروش باقیمانده سهام دولت در بانک‌ها ارائه داد و از آن تاریخ صندوق دارایکم متولد شد.

وی افزود: در روزهایی که شاخص کل بورس برای گذر از مرز دو میلیون واحد کمین کرده بود، وعده عرضه سه صندوق دولتی در قالب ETF داده و قرار شد صندوق نخست بانکی و بیمه ای، صندوق دوم پالایشی و صندوق سوم خودرویی و فلزی باشد.

درواقع دولت بنا داشت باقیمانده سهم خود در برخی بانک‌ها، بیمه‌ها، پالایشگاه‌ها، شرکت‌های خودرویی و فولادی را در بازار عرضه و از این طریق سهام خود را به مردم واگذار کند.

به گفته وی در این رابطه صندوق اول با نام دارا یکم در اوایل تابستان سال ۱۳۹۹ عرضه و در سوم تیر قابل معامله شد، در واقع وزارت امور اقتصادی و دارایی وقت از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت، باقیمانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار کرد.

قدرتی اضافه کرد: در پذیره نویسی صندوق دارایکم حدود سه میلیون نفر مشارکت کردند، صندوقی که همراستا با روزهای صعودی بازار سرمایه، بازدهی چشمگیری داشت و حدود شش هزار میلیارد تومان منابع از این محل نصیب دولت شد.

کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: تقریبا دو ماه پس از پذیره‌نویسی دولت، یونیت دارایکم قابل معامله شد و حتی تا ۳۶ هزار تومان هم افزایش یافت و در آن زمان بحث صندوق دارا دوم هم مطرح شد و سپس به پالایش یکم تغییر نام داد.

وی افزود: در شهریور ۹۹ صندوق پالایش یکم پذیره‌نویسی شد و بیش از چهار میلیون نفر در این صندوق پذیره‌نویسی کردند و حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان منابع از این محل نصیب دولت شد.

قدرتی با بیان اینکه اما عمر این سود طولانی نبود و سقوط‌های پی در پی بازار، این صندوق را هم با چالش سنگین مواجه کرد و دیوار اعتماد بین دولت و مردم به یکباره فرو ریخت.

وی در پاسخ به این سئوال که پیشنهاد سه گانه سازمان بورس، ضرر سهامداران این صندوق‌ها را جبران می‌کند یا خیر؟ بیان کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار راهکارهای سه‌گانه‌ای را در جهت نزدیکتر شدن صندوق‌های پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره جمع‌بندی و پیشنهاد کرده که می توان به اعمال حق رای به سهامداران اشاره کرد.

کارشناس ارشد بازار سرمایه ادامه داد: براساس این پیشنهاد، اشخاص غیردولتی سهامدار این صندوق‌ها باید بتوانند در صندوق‌ها اعمال رأی کنند، پیش از این فقط دولت امکان تاثیرگذاری مستقیم در مجمع صندوق‌ها را داشت و سایر سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی امکان مشارکت در تصمیم‌گیری این صندوق‌ها را نداشتند.

وی بیان کرد: سازمان بورس در پیشنهاد دیگری مطرح کرد که این ETF ها به صندوق‌های فعال و بخشی تبدیل شوند؛ به این معنی که صندوق‌ها می‌توانند ترکیب سبد سهام را تغییر داده و بازارگردان هم داشته باشند که با اجرای این پیشنهاد، امکان تغییر ترکیب سبد سهام و استفاده از پتانسیل بازارگردان هم برای آنها فراهم خواهد شد.

قدرتی گفت: امکان فروش واحدهای ممتاز این صندوق‌ها در یک مزایده و واگذاری آن به بخش خصوصی برای جذب نقدینگی بیشتر، یکی دیگر از پیشنهادهای مطرح شده در این خصوص است.

این پیشنهاد هم در رابطه با پیشنهاد اول بوده و امکان فروش واحدهای ممتاز را به منظور جذب منابع جدید و به کارگیری در اداره صندوق به منظور افزایش قدرت مانور سرمایه‌گذاری مطرح شده است.

به گفته این کارشناس؛ خوشبختانه راه حل‌های موجود بسیار حرفه‌ای و دقیقی مطرح شده اما راه حل‌های دیگری هم وجود دارد که می‌تواند ضرر و زیان سهامداران این صندوق‌ها را جبران کند.

وی درباره دیگر راه‌حل‌ها، خاطر نشان کرد: برای کسانی که در پذیره نویسی شرکت کرده و در حال حاضر هم مالک یونیت‌ها هستند باید یونیت‌های جایزه ای منتشر شود تا دولت بتواند از طریق تزریق منابع به این صندوق و یا تزریق سهام جدید به صندوق‌ها، یونیت‌های جدیدی منتشر کند تا یونیت‌های جدید، جبران خسارت را انجام دهند.

قدرتی به انتشار اوراق تبعی در بازده زمانی یکساله برای جبران خسارت اشاره کرد و گفت: راه حل‌های زیادی برای این موضوع وجود دارد و باید عملگراتر باشد و به راه حل‌ها توجه شود، به طور قطع سازمان بورس برای احیا و ترمیم اعتماد از دست رفته سهامداران اقدامات قابل توجهی می‌کند.