در ۱۷ استان مرزی بازارچه مشترک مرزی داریم؛ ّبا این وجود بسیاری از زیرساخت‌های آنها از لحاظ ساختمان و مکان کامل نیست و باید تقویت شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، خانم نرگس باقری زمردی مدیرکل مقررات سازمان توسعه و تجارت با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دوسیما ضمن اعلام این مطلب با اشاره به اینکه در ۱۷ استان مرزی بازارچه مشترک مرزی داریم که به صورت مستقل و گاهی با طرف مقابل به صورت اشتراکی ایجاد شده اند،گفت: با این وجود زیرساخت‌ها دراین بازارچه‌ها کامل نیست و بر اساس قانون ساماندهی مبادلات مرزی ایجاد زیرساخت‌ها برعهده وزارت کشور است.
همچنین ممکن است بازارچه‌ای که در آن سوی مرز وجود دارد برای طرف مقابل جذابیت مبادله نداشته باشد.وی اظهار داشت: تجهیز بازارچه‌ها از موضوعات مهمی است که باید اتفاق بیفتد و روابط تجاری با کشور‌های همسایه و ایجاد بستر‌های مناسب برای فعال سازی این بازارچه‌ها از الزامات فعال شدن آن‌ها است.
مدیرکل مقررات سازمان توسعه و تجارت در خصوص زیرساخت‌های لازم برای بازارچه‌های مرزی گفت: بازارچه‌ها یک منطقه محصوری هستند که گمرک در مبادی ورود و خروج آن مستقر است.با این حال بازارچه‌های مرزی نیازمند غرفه‌هایی هستند که شرایط توزین داشته و غرفه بندی داشته باشد.
با این وجود خیلی از زیرساخت‌های بازارچه ها از لحاظ ساختمان و مکانی کامل نیست و باید تقویت شوند و یکی از راه‌های تقویت زیرساخت‌ها این است که در حال حاضر در آمد‌های آنها که به خزانه دولت واریز می‌شود، به صورت اختصاصی برای تقویت این زیرساخت‌ها استفاده شود. الان درآمد‌ها بعد از اینکه به حساب خزانه دولت واریز می‌شود، در بودجه عمرانی استان دیده ‌می شود.
وی ادامه داد: در خواست بازارچه‌های مرزی این است که درآمد‌ها به صورت ردیف بودجه اختصاصی به خودشان تخصیص یابد. بازارچه‌های مشترک مرزی به دو صورت مستقل یا با تفاهمنامه ایجاد می‌شوند؛ بنابراین در قانون ساماندهی مبادلات مرزی می‌توانیم بازارچه‌های مستقل داشته باشیم.
باقری زمردی با اشاره به اینکه بازارچه‌هایی در کشور داریم که به صورت یک طرفه ایجاد شده اند، از جمله در استان سیستان و بلوچستان که در حال فعالیت هستند و حتی فعالیت صادراتی هم دارند، افزود: واردات مرز نشینان در قالب فهرستی است که از طریق وزارت صنعت اعلام شده و در کارگروه ساماندهی مبادلات مرزی تصمیم گیری می‌شود و خارج از این لیست، مرزنشینان امکان واردات ندارند؛ ضمن اینکه در همین لیست، مرزنشینان می‌توانند برای اقلام غذایی خودشان تا صددرصد تخفیف حقوق ورودی بگیرند و برای کالا‌هایی غیر از مواد غذایی شان تا ۵۰ درصد این تخفیف را داشته باشند.
وی تصریح کرد: صادرات بازارچه‌های مرزی همانند صادراتی است که توسط یک بازرگان در داخل کشور انجام می‌شود و توسط مرزنشینان و پیله وران در بازارچه‌های مرزی صورت می‌گیرد.
مدیرکل مقررات سازمان توسعه و تجارت در پاسخ به این که آیا فاصله اندک مرز رسمی و بازارچه به عنوان یک چالش است؟ افزود: یکی از دلایل این موضوع، زیرساخت‌ها وهمچنین نبود دستگاه ایکس ری در بازارچه‌های مرزی است، چون در گمرکات دستگاه ایکس ری داریم بنابراین زمانی که بازارچه‌ها از مرز‌های رسمی دور باشند، این امکان را ندارند.
وی با اظهار اینکه فعال بودن بازارچه در کنار مرز رسمی نشان دهنده این است که زیرساخت برای مبادله مهم است، درباره برنامه ریزی برای بازارچه‌های غیر فعال گفت: جلسات متعددی با وزارت کشور برای توسعه زیرساخت‌های بازارچه‌های مشترک داریم و یکی از راه‌های تقویت این بازارچه ها، استفاده از درآمد آنها برای خودشان است همچنین روابط خارجی که با کشور‌های همسایه داریم و در حال توسعه است که منجر به رونق مبادلات تجاری از طریق بازارچه‌ها می شود. سخنگوی گمرک هم در ارتباط تصویری با برنامه گفتگوی ویژه خبری درباره ارزیابی بازارچه‌های فعال و چالش‌های این بازارچه‌ها اظهارداشت: در حال حاضر بیشتر بازارچه‌های فعال به مرز‌های رسمی متصل هستند و آماری که در حوزه تجارت مرزنشینی وجود دارد، نشان می‌دهد که فقط ۲ر۰ درصد کل تجارت کشور ما از طریق بازارچه‌ها است که این شایسته مرزنشینان و سیاست‌های از قبل طراحی شده نیست.
روح الله لطیفی ادامه داد: اگر قرار باشد مرز رسمی و بازارچه در کنار هم قرار گیرد و همان فرایند مرز رسمی در بازارچه‌های مرزی در موضوع صادرات و واردات اتفاق بیفتد، نگاهی که نسبت به بازارچه‌های مرزی در ذهن مردم وجود دارد که بر این اساس تعاملی بین عده‌ای از مرزنشینان کشور خودمان با مرزنشینان کشور طرف مقابل وهمچنین فروش کالا‌های مرزی باشد، اصلا چنین اتفاقی نیفتاده است.
وی گفت: تقریبا همه بازارچه‌های مرزی که فعال هستند، در کنار مرز رسمی هستند و تقریبا همه بازارچه‌های غیر فعال یا نیمه فعال با مرز رسمی فاصله دارند یا مرز رسمی به اندازه‌ای فعالیت ندارد که نیاز به فعال شدن بازارچه مرزی باشد؛ بنابراین باید طرح نویی برای این موضوع داشته باشیم.
سخنگوی گمرک اظهار داشت: اگر هر مرز نشین توان تبادل کالا در مرز با مرزنشینان کشور مقابل را در یک نقطه محصور با یکسری دستورالعمل‌ها داشته باشد، قطعا بسیاری از بازارچه‌های مرزی ما امکان رونق خواهند داشت. حتی خود مرزنشینان می‌توانند در توسعه بازارچه مرزی کمک کنند، ولی الان به این دلیل که فقط فرآیند تجاری در برخی بازارچه ها درحوزه واردات و صادرات دنبال می شود، عملا نفعی که باید مرزنشینان ببرند، متاسفانه دیگران می‌برند.
وی با بیان اینکه گمرک در بازارچه‌های مرزی و مرز رسمی مستقر است که این شرایط حتی در کانکس و شرایط سخت آب و هوایی صورت می‌گیرد، افزود: در بازارچه مرزی به دلیل اینکه لاین قرمز هستند باید حتما در گمرکات دیگر اظهار شوند و در مرز‌های رسمی استقرار ایکس ری و توزین داریم.
لطیفی ادامه داد: کشور ما در مسیر مکانیزاسیون گمرک است و بخشی از گمرکات ما در مسیر توسعه هستند و بخشی هنوز مستقر نشده است و از جمله برنامه های ما که افزوده شدن حدود ۳۰ دستگاه ایکس ری به گمرکات کشور است؛ بنابراین هر کدام از گمرکاتی که فعالیت بیشتری داشته باشند، در اولویت خواهند بود.