به مناسبت ایام چهلمین روز درگذشت حجت الاسلام سید‌محمود‌دعایی
بعد از ۴۰ سال حضور و ۴۰ روز غیبت…
دکتر سیف الرضا شهابی
قبل انقلاب اسلامی مانند بسیاری از ایرانیان به برنامه «صدای روحانیت مبارز» که از رادیو بغداد پخش می‌شد، گوش می‌سپردم. در آن برنامه از ابتدا تا انتها «یک صدا» به گوش شنونده می‌رسید که اخبار مبارزاتی مردم ایران و اعلامیه‌های مخالفان رژیم شاه را می‌خواند. مثل بسیاری از آنانی که به برنامه مزبور گوش می‌دادند، نمی‌دانستم که گوینده آن برنامه چه شخصی است و اگر انقلاب به پیروزی نمی‌رسید، احتمالا نام مجری برنامه «صدای روحانیت مبارز» همچنان برای خیلی‌ها نا مشخص باقی می‌ماند، بعد از پیروزی انقلاب، مشخص شد که یک روحانی به نام حجت‌الاسلام سید محمود دعایی مجری برنامه مزبور بوده است.

اولین بار که با چهره مرحوم آقای دعایی آشنا شدم، در سال‌های ابتدای دهه شصت و زمانی بود که وی سرپرست روزنامه اطلاعات بود. برای دیدار با دوست فاضل و ارزشمندم جناب جلال رفیع به روزنامه اطلاعات رفته بودم و در آن روز با جناب دعایی از نزدیک آشنا شدم که تا پایان عمرش ادامه یافت و هر زمان که به روزنامه اطلاعات می‌رفتم، توفیق دیدار پیدا می‌کردم.

چنین به نظر می‌آمد که مرحوم آقای دعایی شخصیتی نرم خوی و ملایم داشت و به اصطلاح صلح کل بود، در حالی‌که از مواضع و اصول اعتقادی‌اش کوتاه نمی‌آمد، با صاحبان همه افکار بر سر مشترکات کنار می‌آمد، یکسونگر نبود و با تیپ‌های مختلف دمخور بود. به دنبال ایجاد چالش نبود و بر عکس سعی می‌کرد چالش‌ها را حل کند و از هر گونه تنشی که منطق محکمی آن را ایجاب نمی‌کرد، دوری می‌جست. یکی از عللی که توانست ۶دوره متوالی به نمایندگی مجلس شورای اسلامی انتخاب شود، ناشی از همین روحیه مدارا بود که در وجودش نهادینه شده بود. به نظر بعضی‌ها روامداری او به دلیل ذکاوت و تیزهوشی او بود و همین صفت بر محبوبیتش می‌افزود.

روزی که مراسم تجلیل از وی در کتابخانه ملی بر گزار شده بود، جمعیتی انبوه از اقشار گوناگون مردم آمده بودند و سالن پر از جمعیت شده بود که در آن روز تا حد زیادی میزان محبوبیتش در دوران حیاتش مشخص شد.

مرحوم آقای دعایی از آن دسته از مسئولان جمهوری اسلامی بود که اعتقاد داشت مدارا با صاحبان افکار و اندیشه‌های مختلف و حتی آنانی که در تقابل با جمهوری اسلامی قرار دارند، سبب جذب آن‌ها به جمهوری اسلامی می‌شود، اگر چه بعضی‌ها به این فکر و روش او انتقاد داشتند و خرده می‌گرفتند و می‌گفتند که این روش به جای جذب مخالفان به جمهوری اسلامی، سبب می‌شود که مخالفان میداندار شوند و رشد و نمو کنند. ‏

مدیریت یک موسسه گسترده مطبوعاتی به مدت ۴ دهه و در حالی که قدیمی‌ترین روزنامه کشور منتشر می‌‌شود، کار آسانی نیست و از توان شخصیتی نظیر سید محمود دعایی با روحیاتی که ذکر شد، امکان‌پذیر بود.

مرحوم آقای دعایی هر که بود و هر چه موافقان و مخالفان روش وی بگویند، اکنون در میان ما نیست.

در عصرگاه روز ۱۵ خرداد ماه، روزی که حجت‌الاسلام والمسملین سید محمود دعایی در «صدای روحانیت مبار» به کرّات از آن روز در سال ۱۳۴۲ یاد می‌کرد، به دیدار حضرت حق شتافت و این تطبیق زمانی حیرت انگیز بود.

خبر درگذشت وی ابتدا در فضای مجازی و سپس در رسانه‌های دیداری و شنیداری داخلی و خارجی انعکاس پیدا کرد و سبب تاثّر دوستدارانش و جامعه مطبوعاتی کشور و بسیاری از آنانی شد که او را می‌شناختند. یکشنبه ۱۶ خردادماه ۱۴۰۱ تقریبا تمامی روزنامه‌ها خبر درگذشت وی را با تاثر و تاسف اعلام کردند.

بعد از متجاوز از۴۰ سال حضور وی در روزنامه اطلاعات، اکنون۴۰ روز از غیبتش در روزنامه می‌گذرد، خداوند رحمان و رحیم رحمتش فرماید. یادش را گرامی می‌داریم و به روانش درود می‌فرستیم.‏

نسخه مناسب چاپ