محک
بحران در سیاست‌ورزی معقول!
ابوالقاسم قاسم زاده
در پایان «محک» روز شنبه گذشته در رصد مجموعه مشکلات شرایط کنونی سیاست ورزی، چه در سطح منطقه‌ای و یا جهان چنین نوشته شد:«واقعیت مجموعه کنش‌ها و واکنش‌های سیاسی ـ نظامی در سطوح منطقه‌ای یا بین‌المللی نشان می‌دهد، همه شاخصه‌های زمان کنونی برای اجرای سیاست‌ورزی معقول بحرانی شده است. شاید بایدن مسیری متفاوت‌ در راستای ممانعت از تشدید افزونتر بحران‌ها را نشان دهد.»
اکنون سفر چهار روزه بایدن به منطقه و دیدارش از اسرائیل و گفتگو با نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، سپس گفتگو با محمود عباس در رام‌الله درباره شرایط فلسطینیان در سرزمین‌های اشغالی پرواز به جده و گفتگو با محمدبن سلمان پایان گرفته است. یک روز بعد از این دیدارها، پوتین، اردوغان و رئیسی (روسیه، ترکیه و ایران) در تهران به تبادل نظر و گفتگو نشسته‌اند. سه کشوری که تعیین کننده‌ترین کشورها در منطقه خاورمیانه برای تنظیم استراتژی سیاسی در شرایط بحران زده کنونی هستند. عبور جنگ در اوکراین از جنگی کوتاه مدت به جنگ طولانی (در حالی که اغلب کشورها این جنگ را کوتاه مدت می‌خوانند) تا همین مرحله از ادامه جنگ در اوکراین، بحران انرژی را در غرب، به خصوص در سراسر اروپا و علی‌الخصوص برای دو کشور محوری اروپا (آلمان و فرانسه) به مرحله بسیار خطرناک رسانده است. در آمریکا نیز بحران انرژی (نفت و بنزین) و بالا رفتن فورانی قیمت آن، نارضایتی عمومی مردم آمریکا از بایدن و سیاست‌ورزی او را علنی کرده است. امروز «بایدن» تنها حدود ۳۰ تا ۳۸ درصد آراء موافق مردم را دارد و همه تحلیلگران و اغلب سیاستمداران از هر دو حزب (دمکرات‌ها) حزب بایدن و (جمهوریخواهان) حزب مخالف او را رئیس جمهور یک دوره‌ای، می‌خوانند. به خصوص که تا چند هفته دیگر، انتخابات مهم میان دوره‌ای کنگره در آمریکا انجام خواهد گرفت.
برخلاف جنجال‌های تبلیغاتی صهیونیست‌ها در نیویورک، همچنین سران صهیونیستی در اسرائیل که برطبل تشکیل «ناتو» منطقه‌ای با عضویت سران کشورهای حوزه عربی منطقه خلیج فارس و مصر را مدام در جده سران کشورهای عربی ضمن رد این تصورهای نژادپرستانه و هژمون طلبی سران رژیم صهیونیستی بر سراسر منطقه اسلامی خاورمیانه چنین گفتند.
ولیعهد سعودی(محمدبن سلمان) در سخنان افتتاحیه نشست در «جده» گفت:«از ایران برای همکاری با کشورهای عرب منطقه دعوت می‌کنیم.» او صراحتاً خواهان تجدید و از سرگیری روابط رسمی دوجانبه ریاض و تهران شد.
وزیر خارجه عربستان به قول ما ایرانی‌ها، « یخ بر دست اسرائیلی‌ها گذاشت و در مصاحبه با خبرنگاران بین‌المللی حاضر در اجلاس «جده» گفت:«… موضوع تشکیل «ناتو عربی» علیه ایران اصلاً مطرح نیست و نمی‌دانم این واژه را از کجا آورده‌اند!» او همچنین گفت:«دست برادری و دوستی ما به سوی ایران دراز است.» وزیر خارجه عربستان از پیشرفت در مذاکرات میان، تهران ـ ریاض خبر داد. جالب توجه اینکه بایدن در دیدار با الکاظمی، نخست وزیر عراق ضمن استقبال از ابتکار عراق برای مذاکره ایران و عراق گفت :« میزبانی بغداد از مذاکرات تهران ـ ریاض به تقویت ثبات و امنیت در منطقه
کمک می‌کند.»
نخست وزیر عراق در پاسخ گفت:‌«ما اجازه نمی‌دهیم از خاک عراق تهدیدی علیه همسایگان صورت بگیرد. ما به نقش میانجی خود برای پایان دادن به اختلافات میان ایران و عربستان ادامه می‌دهیم.»
«بایدن» از آغاز ریاست جمهوری استراتژی متفاوت از ترامپ که چندین بار گفت:‌«کلید خاورمیانه را به دولت اسرائیل سپرده است.» انتخاب کرد. در اسرائیل به رئیس جمهوری رژیم صهیونیستی به صورت علنی گفت: «نیروهای نظامی آمریکا قصد ندارند منطقه را ترک کنند. ما اینجا هستیم و دیپلماسی را بهترین انتخاب برای حل اختلاف‌ها می‌دانیم.»
در پایان دیدار بایدن از اسرائیل و در بیانیه مشترک «بایدن» و «لاپید» این دو جمله آمده است:
بایدن ـ «دیپلماسی بهترین راه در قبال ایران است.» و
لاپید ـ «آزادی گاهی اوقات از طریق استفاده از زور قابل محافظت است!»
در نشست جده، امیر قطر به خبرنگاران گفت: «تا زمانی که اسرائیل شهرک‌سازی و ادامه محاصره غزه را متوقف نکند، تنش میان اعراب و اسرائیل همچنان باقی خواهد ماند!»
در پایان سفر بایدن، اغلب دولتمردان و سیاستمداران برجسته اسرائیل، این سفر و دیدار بایدن از منطقه را، شکست برای اسرائیل و موفقیت برای تثبیت «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی خواندند.
***
یک روز بعد از سفر بایدن به اسرائیل و عربستان، امروز دیدار سه جانبه رؤسای جمهور روسیه، ترکیه و ایران در تهران در صدر اخبار و گزارش‌ها قرار گرفته است. قرار است تا اردوغان در تهران با پوتین گفتگوی دوجانبه داشته باشد. «پوتین» باور دارد با طولانی شدن جنگ در اوکراین، غرب (اروپا و آمریکا) به مخمصه‌ای سنگین گرفتار شده‌اند که تا فرا رسیدن زمستان سراسر اروپا بخصوص کشورهای اصلی آن (آلمان، فرانسه و انگلیس) در بحران انرژی گرفتار خواهند شد. آن هم در حالی که رئیس جمهور آمریکا (بایدن) مدام سیاست تقابل با روسیه و چین را شعار می‌دهد.
دولت چین نیز در اعلام مواضع اخیر خود، آمریکا را مسئول اصلی تشدید بحران ناشی از جنگ اوکراین می‌خواند و خطر «جنگ اتمی» را هشدار می‌دهد. به نظر می‌رسد نشست سه کشور مهم (روسیه، ترکیه و ایران) در تهران ضمن رد سیاست تنش‌آفرینی کاخ سفید(بایدن) بر راهکارهای «مصالحه» معقول تأکید کنند.
اما مجموعه رصد اخبار بین‌المللی به روشنی نشان می‌دهد، اجرای سیاست‌ورزی به جای تشدید تخاصم‌ها در سطوح منطقه‌ای بین‌المللی همچنان با مشکلات گوناگون رو به روست. چرا که وقتی با فتنه‌انگیزی صهیونیست‌ها و سکوت یا همراهی آمریکاسازمان ملل و شورای امنیت به حاشیه رانده می‌شود، ادامه روش دیپلماسی به جای جنگ با موانع جدی و بسیار پیچیده مواجه است.

نسخه مناسب چاپ