خطر سیل را این روزها همه جا می‌شنویم. احتمالاً پیامکی هم حاوی اطلاعاتی نظیر اینکه نزدیک رودخانه‌ها نروید دریافت کرده‌اید. اما دلیل سیل‌های اخیر آن هم در فصل تابستان چیست؟ طبق گفته علی جانی، استاد اقلیم‌شناسی دانشگاه خوارزمی، با این که ایران در فصل تابستان منطقه‌ای خشک است اما می‌تواند در تابستان هم پذیرای باران‌های موسمی باشد.
سامانه بارشی مونسون یا بارش‌های موسمی از جنوب شرقی و اقیانوس هند رطوبت را به ایران رسانده و موجب بارندگی می‌شود. میزان این رطوبت بسیار زیاد بوده و از آنجایی که هوای ایران هم در حال حاضر گرم و خشک است باعث ایجاد بارش‌های شدید و سنگین می‌شود. پدیده بارش‌های موسمی کم اما هر چند سال یکبار اتفاق می‌افتد. مشابه این باران‌های سیل زا در مرداد سال ۱۳۶۶ در تهران رخ داد که اتفاقا موجب سیل شدید و هولناکی شده بود. امسال هم این سامانه بارشی تا تهران هم رسیده و برای همین موجب سیل در تهران و قم شده است اما پیش بینی می‌شود که از دامنه البرز پیش‌تر نرود.
از آنجایی که ایران به دلیل خشکسالی سال‌های اخیر فاقد پوشش گیاهی مناسب بوده و خاک هم خشک است آب به سرعت روی زمین جاری شده و منجر به سیل‌هایی می‌شود که در چند روز گذشته شاهد آن‌ها بودیم. پیش بینی می‌شود که این بارش‌ها تا چند روز آینده کم شده و نهایتا تا هفته آینده کاملا قطع شده باشند. البته در جنوب کشور ممکن است که این بارش‌ها دیرتر قطع شوند.

سیل‌های اخیر در کشور
مهدی ولیپور، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر، از آماده باش این سازمان برای وقوع سیل در ۲۱ استان کشور خبر داد که یعنی باید منتظر بارش‌های شدیدی در چند روز آینده باشیم. از بین این استان‌ها می‌توان به سیستان و بلوچستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال  و بختیاری، کرمان، یزد، فارس، بوشهر، سمنان، البرز، قزوین، قم، تهران، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان، هرمزگان، خوزستان، مرکزی و خراسان شمالی اشاره کرد.
وقوع سیل‌های تابستانه در ایران با سیل استان فارس آغاز شد که بیش از ۲۰ کشته به جای گذاشت.
به گفته مهدی ولیپور متاسفانه کشته شده‌های سیل در فقط دو روز اخیر به ۱۲ نفر رسیده و ۱۴ تن نیز مفقود شده‌اند. همچنین وقوع سیل در تهران موجب مسدود شدن جاده دماوند و فیروزکوه شده است. به گفته رضا طاهرخانی، فرماندار دماوند، با توجه به جاری شدن سیلاب در شهرستان فیروزکوه، دماوند، پردیس اسلامشهر و ورامین تمام روستاهایی که در بستر رودخانه بودند به کمک نیروهای امداد، پلیس و بسیج کامل تخلیه شده‌اند. وی همچنین افزود که مناطقی مانند مسجدها آماده اسکان شده و در حال حاضر حدود ۷۰۰ نفر را در خود جای داده‌اند. همچنین جاری شدن سیل در روستای وسکاره شهرستان دماوند آب ۱۴ خودرو را با خود برده و یک نفر جان خود را از دست داده است.
این وضعیت هولناک سیل در روستای مزداران هم ادامه داشته که پیش بینی می‌شود ۶ نفر در آن جان خود را از دست داده باشند. در این منطقه کوه نیز ریزش کرده است.
امام زاده داوود تهران در بامداد پنجشنبه شاهد وقوع سیل و رانش زمین بود که به موجب آن دست‌کم شش نفر کشته شده و در حال حاضر هم ۱۰ تیم سگ زنده یاب در حال جست‌وجو برای پیدا کردن مفقودین هستند. این سیل به روستاهای اطراف این منطقه هم خساراتی وارد کرد به طوری که تاکنون ۵۰۰ نفر از این محل به مناطق امن منتقل شده‌اند.
مناطق دیگری از غرب و جنوب تهران نیز دچار سیلاب شده و مردم از رفتن به مناطقی مانند پارک کوهسار منع شده‌اند. پلیس راهور تهران بزرگ نیز اعلام کرد که زمین در مسیر جنوب به شمال خیابان سپاه فرونشست کرده است.
از شهرهای دیگری که شاهد سیلاب و آبگرفتگی بودند می‌توان به استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد که طی آن دست‌کم سه نفر جان خود را از دست دادند. یک شهروند در یزد نیز به دلیل بارندگی و ریزش آوار فوت کرده و سه نفر هم زخمی شدند. در اوج سیل یزد تمام زیرگذرهای شهر را آب گرفته و امکان تردد وجود نداشت. همچنین به دلیل خطر سیل مترو استان‌های اصفهان و شیراز در حال حاضر تعطیل است.

چگونه از خودمان در برابر سیل محافظت کنیم؟
اول از همه هشدارها را جدی بگیرید! در طی روز گذشته پیامک‌های زیادی مبنی بر هشدارها هواشناسی در خصوص بارندگی و سیل برای همه ارسال شده. این بیانیه‌ها همچنین به شما توصیه می‌کنند که در مسیر، بستر و حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها توقف نکنید. متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل فصل تابستان و گرما این هشدارها را جدی نمی‌گیرند اما همانطور که در چند روز گذشته شاهد آن بودیم این سیلاب‌ها هم به اندازه سیلاب‌های زمستانی خطرناک هستند.
اگر خانه‌تان در مسیر سیلاب قرار دارد کارهای زیر را انجام دهید:
وسایل برقی را از پریز کشیده و برق، گاز و آب را ببندید.
به بالاترین منطقه خانه‌تان بروید.
اگر وسایل باارزشی در زیر زمین دارید آن‌ها را هم به پشت بام ببرید.
آرامش خود را حفظ کرده و همیشه گوش به زنگ اخبار بوده و طبق حرف مسئولین امداد و نجات عمل کنید.
بعد از برگشتن به خانه سیل‌زده وسایل خراب و آب گرفته را جمع کنید.
در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول به دنبال مناطق کپک زده در خانه بگردید و آن‌ها را هر چه زودتر از بین ببرید.
هر اتاق آلوده به سیل را تمیز، ضد عفونی و خشک کنید.
پنکه‌ها را دائم روشن بگذارید.
و در نهایت باز هم هشدارها را جدی گرفته و به مناطق پرخطر نروید.

code