سرویس خارجی: رهبر جریان «صدر» عراق دو روز پس از وقوع درگیری های خونین میان هواداران این جریان با نیروهای امنیتی این کشور در منطقه دیپلمات نشین «سبز» بغداد که۳۰ کشته و ۷۰۰ زخمی بر جا گذاشت، طی کنفرانسی مطبوعاتی در شهر «نجف اشرف»، اقدامات خشونت آمیز هواداران خود را «بی شرمانه» خواند و از ملت عراق عذرخواهی کرد؛ اظهاراتی که باعث شد حامیان صدر و نیروهای مسلح «سرایا السلام» (شاخه نظامی جریان صدر) با ترک نهادهای دولتی و حاکمیتی و عقب نشینی از منطقه دیپلمات نشین پایتخت ، به دو روز درگیری خونین پایان دهند و شرایط در این کشور بحران زده بار دیگر به حالت عادی برگردد.
رهبر جریان صدر عراق با حضور در کنفرانسی خبری در نجف اشرف، برای رویدادهای دو روز اخیر عراق، از مردم این کشور عذرخواهی کرد و برای خروج طرفداران خود از تحصن و پایان دادن به ناآرامی ها در منطقه سبز بغداد، ضرب‌الاجل تعیین کرد. وی گفت: من از آنچه در عراق اتفاق می‌افتد بسیار ناراحتم و از مردم کشورم به دلیل این اقدامات عذرخواهی می‌کنم، تنها متضرر اتفاقاتی که در حال روی دادن است، عراقی‌ها هستند زیرا قاتل و مقتول هر دو در آتش هستند. «مقتدا صدر» تاکید کرد: کشور من با تأسف فراوان اسیر فساد شده است و چه بد انقلابی است که با خشونت و قتل مخدوش شده است، این انقلاب نیست. رهبر جریان صدر ادامه داد: ما امیدوار بودیم که اعتراضات مسالمت آمیز باشد و با سلاح و اعمال خشونت همراه نباشد. صدر گفت: انقلابی که با خشونت مخدوش باشد، انقلاب نیست و من اکنون از انقلاب جریان صدر انتقاد می‌کنم.
مقتدا صدر با تاکید بر اینکه ریختن خون شهروندان عراقی حرام است ، تاکید کرد: نیروهای «سرایا السلام» (شاخه نظامی جریان صدر) شبه نظامیانی «بی شرم» هستند و من از نیروهای امنیتی و الحشدالشعبی که بی طرف ایستادند و هیچ نقشی در تنش ها ، ناآرامی ها و آنچه که روی داد، نداشتند، تشکر و همچنین از فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق نیز قدردانی می‌کنم. وی سپس از نیروهای «سرایا السلام» و تمامی تحصن‌کنندگان و هواداران خود مقابل پارلمان در منطقه سبز عراق خواست که طی یک ساعت به این تحصن پایان دهند و عقب‌نشینی کنند و در ادامه تهدید کرد: «اگر هواداران جریان صدر طی یک ساعت آینده از تحصن مقابل نهادهای دولتی و منطقه سبز خارج نشوند، من از جریان صدر برائت می‌جویم و موضع دیگری خواهم گرفت».رهبر جریان صدر ادامه داد: من فقط یک شهروند عراقی هستم و کناره گیر‌ی‌ام از صحنه سیاسی قطعی است.
رهبر جریان صدر عراق در بخش دیگر از سخنانش، با تأکید بر اطاعت از اوامر مرجعیت خود، گفت: من مطیع امر مرجع خود، آقای حائری هستم. صدر همچنین درباره تماس با رهبران سیاسی عراق به شبکه خبری السومریه گفت: هیچ تماسی با گروههای سیاسی در کار نیست و من برای همیشه، سیاست را کنار گذاشتم و دیگر سراغ آن نخواهم رفت».
خروج هواداران صدر
پس از سخنرانی رهبر جریان صدر و تعیین ضرب‌الاجلی یک‌ساعته برای خروج حامیان این جریان از منطقه سبز بغداد، رسانه‌های عراقی از خروج هواداران جریان صدر از این منطقه خبر دادند. پایگاه خبری «شفق نیوز» و دیگر منابع خبری عراق گزارش دادند که حامیان جریان صدر به محض پایان سخنرانی رهبر این جریان و درخواستش برای پایان اعتصاب صدری‌ها، در حال خروج از منطقه سبز بغداد هستند. همزمان، فرماندهی عملیات مشترک عراق نیز از پایان ممنوعیت رفت و آمد در بغداد و دیگر مناطق عراق پس از سخنرانی «مقتدا صدر» خبر داد. منابع عراقی همچنین از تخلیه کاخ ریاست جمهوری از طرفداران صدر خبر دادند. به گزارش بغداد الیوم، طرفداران صدر از کاخ ریاست جمهوری عراق خارج شده اند و نیروهای امنیتی کنترل آن را به دست گرفته اند.
از سوی دیگر منابع عراقی از خروج طرفداران صدر از خیابان های دیگر شهرهای عراق از جمله بصره خبر دادند. یک منبع امنیتی عراقی اعلام کرد که پس از عقب نشینی هواداران صدر، اوضاع امنیتی در استان های «ذی قار» و بصره باثبات است.
استقبال مقامات عراقی
نخست وزیر عراق در سخنانی درخواست رهبر جریان صدر از حامیان این جریان برای خروج از منطقه سبز بغداد را ستود و از وی قدردانی کرد.«مصطفی الکاظمی» در این باره گفت: درخواست صدر برای توقف خشونت، نشان دهنده بالاترین سطح میهن پرستی و اشتیاق برای جلوگیری از ریخته شدن خون عراقی‌ها است.وی تاکید کرد: سخنرانی وی همه را به مسئولیت پذیری اخلاقی و ملی برای حفاظت از ظرفیت های عراق و توقف زبان تشدید سیاسی و امنیتی و همچنین و آغاز گفتگوی فوری و ثمربخش برای حل بحران ملزم می‌کند.
همزمان، «هادی العامری»، رئیس ائتلاف «الفتح» نیز با «شجاعانه» توصیف کردن موضع «سید مقتدا صدر» در عذرخواهی از ملت عراق، از وی قدردانی کرد.وی همچنین ضمن تاکید بر توقف خشونت و بکارگیری سلاح در این کشور، از گفتگو و تفاهم به عنوان راهکار حل بحران یاد کرد.شیخ «همام حمودی» رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق نیز پس از سخنرانی مقتدا صدر، در بیانیه کوتاهی از مواضع وی تقدیر کرد و سخنان « صدر» را موضعی شجاعانه و مسئولانه دانست.همچنین «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق در سخنانی همه طرف های درگیر در ناآرامی ها در این کشور را به خویشتنداری دعوت کرد.«نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق نیز در بیانیه‌ای گفت: ما از موضع سید مقتدا الصدر و درخواست او برای پایان دادن به تنش ها و خروج حامیانش از منطقه سبز استقبال کرده و از موضع ملی مسئولانه او حمایت می‌کنیم.
رئیس پارلمان عراق نیز ضمن تاکید بر توقف خشونت ها و بکارگیری سلاح در این کشور، دستیابی به تفاهم بین گروه های عراقی را خواستار شد. محمد الحلبوسی همچنین تمامی طرف‌ها در این کشور را به جلوگیری از فتنه انگیزی و دستیابی به تفاهم دعوت کرد.
از سویی، فراکسیون پارلمانی «دولت قانون» عراق نیز به شدت از آشوبگری حامیان رهبر جریان صدر انتقاد و تأکید کرد که عاملان این فتنه باید مجازات شوند. چارچوب هماهنگی شیعیان عراق نیز بازگشت جریان صدر به میز مذاکرات را خواستار شد.
«ایاد علاوی»، رئیس ائتلاف ملی عراق نیز تاکید کرد که برای حل بحران سیاسی عراق راهی جز گفتگوی ملی وجود ندارد. آیت الله سید «حسین صدر» از علمای برجسته عراق نیز همه طرف های درگیر در بحران این کشور را به خویشتنداری دعوت کرد.
در همین حال، «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق در پیامی توییتری از موضع سید مقتدا صدر تشکر کرد و نوشت : آقای مقتدا از شما متشکریم؛ شما بزرگوار هستید.«حیدر العبادی» رئیس ائتلاف «النصر» نیز طی پیامی توئیتری بر «ضرورت عقب‌نشینی فوری همه افراد مسلح از منطقه سبز و خیابان‌های عراق تاکید کرد و گفت: حالا دیگر هیچ توجیهی برای دولت وجود ندارد که در مقابل افراد مسلح بی‌دفاع بایستد و نظاره‌گر باشد؛ به ویژه بعد از سخنرانی سید مقتدا صدر با هدف عقب‌نشینی مدعیان طرفداری از این جریان، که به لطف وی انجام شد.
هشدار آیت‌الله مدرسی
در این حال،آیت الله محمد تقی مدرسی، یکی از مراجع شیعی عراقی پیش از تصمیم صدر به پایان دادن به اشوب ها درباره احتمال آغاز جنگ داخلی در این کشور در صورت تداوم تنش ها و ناآرامی ها هشدار داده بودند. ایشان در واکنش به تحولات عراق طی بیانیه‌ای گفتند: احتمال دارد عراق به ورطه جنگی داخلی سقوط کند. المدرسی در ادامه گفته بود: تمامی مسئولان باید تا بالاترین میزان خویشتنداری کنند و به شکل جدی به دنبال راه‌هایی برای خاموش کردن آتش درگیری‌های ناخواسته باشند.
خروج حامیان ائتلاف شیعیان از منطقه سبز
پس از عقب نشینی نیروهای حامی جریان صدر عراق از منطقه سبز ، ائتلاف شیعیان این کشور موسوم به «چارچوب هماهنگی» نیز حامیان خود را از منطقه دیپلمات نشین «سبز» خارج کرد.
به گزارش شفق نیوز، کمیته سازماندهی تظاهرات مردمی حامی دولت وابسته به چارچوب هماهنگی در بیانیه‌ای اعلام کرد: این موضع ملی شجاعانه شما به کارنامه مواضع درخشان شما که در دفاع از وطن و دولت در مقابل تمامی هجمه‌های تروریسم و آشوب ایستادگی کردید، افزوده می‌شود. در ادامه آمده است: اکنون به خانه‌های خود بازگردید و همواره در آمادگی باشید تا در صورتی که وطن از ما یاری طلبید، برای لبیک گفتن به ندای وطن آماده باشید.
۳۰ کشته در درگیری های بغداد
بر اثر درگیری های دو روز گذشته در داخل منطقه سبز بغداد ۳۰ نفر کشته و ۷۰۰ نفر دیگر زخمی شدند.این شبکه به نقل از یک منبع بیمارستانی در عراق اعلام کرد که از بین زخمی‌ها ۱۱۰ نفر از نیروهای امنیتی عراق هستند. الجزیره همچنین از پرتاب چهار فروند موشک به داخل منطقه سبز بغداد طی درگیری های اخیر خبر داد.این در حالی است که طی این درگیری ها و ناآرامی ها، اعضای گروه «سرایا السلام» شاخه نظامی جریان صدر نیز به مرکز فرماندهی پلیس بصره حمله کردند.
کانال تلگرامی «صابرین‌نیوز»، نوشت که اعضای این گروه ، چند خودروی نظامی ارتش عراق را با موشک های ضد زره هدف قرار دادند. «صابرین‌نیوز» نیز خبر داد که حامیان جریان صدر در این درگیری ها با توپخانه‌های ۱۴.۵ میلی‌متری، منطقه سبز را گلوله‌باران کردند. این رسانه همچنین فیلمی از لحظه شلیک موشک «آر.پی.جی» توسط اعضای گروه «سرایا السلام» شاخه نظامی جریان صدر به سمت منطقه سبز در بغداد منتشر کرد. منابع عراقی همچنین اعلام کردند که نیروهای « سرایا السلام» طی این درگیری ها، خودروهای حامل سلاح‌ نیمه سنگین از نوع تیربار را به منطقه سبز بغداد برده بودند.در همین حال، منابع رسانه‌ای از ترور شیخ «اسماعیل المشهدانی»، فرزند شیخ «حاتم المشهدانی»امام جماعت یک مسجد در محله «المعلمین» در منطقه «بغداد الجدیده» پایتخت خبر دادند. به نوشته وبگاه «بغداد الیوم»، یک گروه نقابدار امام جماعت و خطیب مسجد محله المعلمین را در شرق بغداد ترور کردند.
حمله به مقر گروه های مقاومت
برخی مقرهای متعلق به گروههای مقاومت عراق نیز طی درگیری های اخیر هدف حملات هواداران مسلح جریان صدر قرار گرفتند. کانال تلگرامی «صابرین نیوز» نوشت : دفتر گروه «کتائب امام علی» در دیاله و مقرهای گروه «عصائب اهل الحق» در بصره و دیوانیه هدف حملات اغتشاشگران و آشوب‌طلبان حامی جریان صدر قرار گرفتند. برخی رسانه‌های عراقی همچنین با انتشار تصاویری اعلام کردند: مقر حزب «الدعوه» به رهبری «نوری المالکی» در «بابل» واقع در جنوب این کشور نیز به آتش کشیده شده است.
حمله به آرامگاه دختر امام صادق(ع)
منابع عراقی همچنین از حمله خمپاره‌ای آشوبگران جریان صدر به یک امامزاده در منطقه سبز بغداد طی اغتشاشات دو روز گذشته خبر دادند. کانال تلگرامی «صابرین نیوز» نوشت: در پی این حمله، آسیب جزئی به این مکان مقدس که مضجع مبارک دختر امام صادق (ع) است، وارد آمد؛ اما کشته یا زخمی در پی نداشته است.
فرصت طلبی داعش
عناصر داعش نیز همزمان با آغاز درگیری ها و ناآرامی ها در بغداد و ساعاتی پس از ورود نیروهای «سرایا السلام» به بغداد، فرصت را غنیمت شمردند و به چند منطقه در مکان های تخلیه شده این نیروها حمله کردند و این مناطق را به اشغال خود درآوردند. بر اساس گزارش ها، پس از گذشت تنها چند ساعت از عقب نشینی نیروهای «سرایاالسلام » (وابسته به جریان صدر) از اطراف «سامرا» و آمدن آنها به بغداد برای مشارکت در درگیری ها، هسته های گروه تروریستی داعش به تعدادی از مناطق در سه کیلومتری این شهر تسلط یافتند. منابع افزودند: سپاه «بدر» و «وعد الله» برای عقب راندن داعشی ها نیرو به این مناطق اعزام کردند.
واکنش های بین المللی
رویدادهای اخیر عراق و درگیری ها خونین میان هواداران صدر با نیروهای امنیتی این کشور که دهها کشته و زخمی بر جا گذاشت، موجی از واکنش ها کشورها و برخی نهادهای بین المللی را نیز به همراه داشت.
در همین راستا، دبیرکل سازمان ملل متحد خویشتنداری گروه های عراقی و توقف خشونت ها در این کشور را خواستار شد. «آنتونیو گوترش » همچنین از طرف‌های عراقی خواست تا بدون هیچ تأخیری وارد گفتگو و مذاکره شوند.
اتحادیه اروپا نیز در بیانیه ای اعلام کرد: ما از همه طرف‌های عراقی می‌خواهیم که حداکثر خویشتنداری را از خود نشان دهند.از سویی، اتحادیه عرب نیز با هشدار نسبت به کشیده شدن عراق به گرداب خشونت، هرج و مرج و خونریزی بیشتر، از عراقی ها خواست تا برای غلبه بر بحران سیاسی کنونی، زبان گفتگو را در اولویت قرار دهند. پارلمان عربی هم از همه احزاب و نیروهای سیاسی عراق خواست تا ضمن خویشتنداری، مانع تشدید تنش شوند. سازمان همکاری‌ اسلامی نیز اعلام کرد با نگرانی شدید رخدادهای خطرناک عراق را دنبال می‌کند.
کاخ سفید نیز ناآرامی ها در عراق را نگران کننده خواند و اعلام کرد که سفارت این کشور در بغداد تخلیه نشده است. کاخ سفید همچنین افزود: گزارش‌ها در خصوص ناآرامی‌ها در عراق نگران کننده است و الان وقت گفتگو است نه رویارویی. از طرفی، «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر نیز در گفتگوی تلفنی با همتای عراقی خود با وی پیرامون تحولات و ناآرامی ها در عراق رایزنی کرد. السیسی در این گفتگوی تلفنی با بیان اینکه قاهره تحولات عراق را با اهتمام دنبال می‌کند بر حمایت مصر از امنیت و ثبات عراق تاکید کرد. «برهم صالح» نیز از رئیس جمهوری مصر به دلیل پیگیری تحولات عراق تشکر و قدردانی کرد.
وزارت خارجه روسیه هم اعلام کرد: مسکو از نزدیک تحولات در عراق را دنبال می‌کند و طرف های درگیر را به خویشتنداری و گفتگو می‌خواند. وزارت خارجه الجزایر نیز در بیانیه ای اعلام کرد که با نگرانی شدید تحولات اوضاع عراق را دنبال می‌کند و از همه طرف ها می‌خواهد که برای حفظ جان و مال، زبان گفتگو را ترجیح دهند.
در همین حال، انور قرقاش، مشاور رئیس امارات در امور دیپلماتیک، با انتشار توئیتی نوشت : ثبات در عراق مطالبه فوری عربی و منطقه‌ای است. وی افزود : در شرایط حساس کنونی هیچ جانشینی برای آرامش و خویشتنداری و گفت‌وگوی سازنده نیروهای عراقی به منظور خروج عراق از وضعیت بحرانی وجود ندارد.
همچنین، وزارت امور خارجه فرانسه نیز با صدور بیانیه‌ای از رویدادهای جاری در بغداد و تعدادی از استان‌های عراق عمیقاً ابراز نگرانی کرد. در بیانیه پاریس آمده است: ما از طرف‌های عراقی می‌خواهیم که حداکثر خویشتنداری را به‌کار گیرند. سفارت کانادا در بغداد نیز اعلام کرد: ما از درگیری‌هایی که امروز در سراسر عراق روی داد بسیار نگران هستیم، وضعیت در عراق بسیار خطرناک است و می‌تواند به سرعت از کنترل خارج شود.
بازگشایی مرزها
فرو کش کردن ناآرامی ها در عراق باعث شد تا مرزهای مشترک این کشور با ایران پس از ساعاتی دوباره به روی زائران باز شوند و تردد از آنها به روال عادی برگردد. «حسن بهرام نیاروز» استاندار ایلام در همین رابطه با تشریح آخرین وضعیت مرز مهران، گفت: بخش قابل توجهی از زوار روانه آن‌سوی مرز برای زیارت عتبات عالیات شدند و بخش اندکی هم در داخل کشور در شهر مهران هم اکنون استقرار دارند و با توجه به تمهیداتی که انجام شده است، جای نگرانی برای زوار مستقر در مهران وجود ندارد.