امروز در تاریخ
روزگاری که عراق بخشی از یک استان ایران بود
انتشار یک تمبر پست در عراق در آگوست ۱۹۲۳ و زمانی که این سرزمین هنوز کاملا از کنترل انگلستان خارج نشده بود به صورت یک جنجال جهانی درآمد که اشاره کوتاهی به آن، تا حدی ریشه و پیچیدگی مسئله آن سرزمین پرغوغا را به دست می دهد.
نمای طاق کسری در تیسفون (تلفظ پارسی اشکانی آن: تیسپهان) بر این تمبر چاپ شده بود و همین تصویر بود که تفسیرهای گوناگون به دنبال داشت. تیسفون (مدائن و اینک سلمان پاکSalman Pak) واقع در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی بغداد هشت قرن پایتخت ایران بود که علاوه بر پایتختی ایران، به صورت مرکز استان خاوروران ایران هم عمل می کرد و این استان ایران در آن عصر؛ کویت، سواحل شرقی کشور سعودی امروز (که «گارهائه» نام داشت)، بحرین، قطر، حاشیه جنوبی خلیج فارس و همه عراق امروز (جز کردستان آن) را شامل می شد که برخی از محلی ها آن را اِراک (ایران پایینی ـ پایین ایران) خطاب می کردند.
همین جغرافیای تاریخی عامل جنجال سال ۱۹۲۳ بود که از ماه آگوست آغاز شد. ایرانیان (۱۷ ماه پس از کودتای ژنرال رضاخان سوادکوهی و بعدا پهلوی) که احساسات ناسیونالیستی شان داشت زنده می شد به این تمبر از این لحاظ اعتراض داشتند که معتقد بودند انگلستان با تایید انتشار آن می‌خواهد بحرین (میش ماهیگ) و میشان (دشت میشان) را هم ببلعد، و عراقی ها مدعی بودند که با چاپ تصویر تیسفون بر تمبر، انگلیسی ها می خواهند ماهیت عراق را تغییر دهند و همانند عهد ساسانیان، کردستان را از آن جدا سازند و …. در این میان روزنامه های مسکو و رم در تفسیرهای خود این عمل را مقدمه ایجاد یک خاورمیانه انگلیسی وانمود می کردند .

برنامه لشکرکشی به تهران
۲۶ امرداد ۱۳۳۲ و در اوج فعالیت انگلستان و آمریکا برای براندازی حکومت دکتر مصدق، تماسهایی با فرماندهان لشکرهای استانها برای لشکرکشی احتمالی به تهران ـ در صورت شکست طرح کودتا ـ آغاز شده بود. در اصفهان، اردشیر زاهدی از جانب پدرش با پاره ای از افسران لشکر اصفهان تماس گرفت و معاون لشکر به او وعده اعزام نیرو به تهران داد. در کرمانشاه نیز سرهنگ بختیار (بعدا سپهبد) فرمانده تیپ محل دعوت زاهدی برای لشکرکشی به تهران را پذیرفت و به واحدهای این تیپ آماده باش داد. در این میان خبر رسید که شاه و ثریا از بغداد به رم رفته اند تا در آنجا منتظر کار باشند.
www.iranianshistoryonthisday.com

code

نسخه مناسب چاپ