پیامبران و معصومین علیهمالسلام و اندیشمندان مصلح، این مفهوم را به مهربانی و دستگیری از همه موجودات زنده زبان بستهای که کاری به کار انسان ندارند نیز گسترش دادهاند. واقعیت آن است که حفظ محیط زیست و حفظ جان جانورانی که در محیط زندگی خویش به سر میبرند و پرهیز از آزار و شکار آنان، موجب تداوم بهتر چرخة حیات در زمین میشود. تعاون و نوعدوستی سبب سهولت، گردش کارهای اجتماع میشود، موانع را رفع میکند و احساس رضایت و نشاط پدید میآورد. از آنجا که خداوند ما انسانها را با ارادة آزاد آفریده است، در گزینشهای خود مسئولیم و آن چه را باید برگزینیم که بتوانیم به انسانهای دیگر نیز توصیه کنیم. همکاری، تعاون و نوعدوستی از رفتارهایی است که همیشه و برای انسانهای دیگر قابل توصیه است و طبعاً زمانی که دیگران نیز نوعدوستی به خرج دهند، ما نیز از آنها بهره خواهیم برد. البته همدلی واقعی زمانی است که یاریرساننده توجهی ندارد که یاریشونده او را بشناسد. ما این وضعیت را برای نمونه در رفتار حضرت علی(ع) و معصومین دیگر میبینیم که تنها زمانی که به شهادت رسیدند، محرومان و یتیمان دریافتند آنکس که ناشناس به آنان کمک میکرده، چه کسی بوده است. اخلاقیات، یاری به کسانی را که به ما یاری کردهاند، الزامی میسازد و احساس مسئولیت اجتماعی، ما را وادار میکند به نیازمندان صرفنظر از اینکه بتوانند بعدها لطف ما را جبران کنند یا نه، کمک کنیم.
دکتر فربد فدایی ـ روانپزشک