نوش‌آفرین انصاری درگفتگو با ایرنا،درباره جایگاه و اهمیت کتاب و کتابخوانی در سپهر فرهنگی ایران اظهار کرد: توسعه و رشد یک جامعه بدون در نظر گرفتن سرانه مطالعه و نقش کتاب و کتابخوانی در آن امکان‌پذیر نیست. اطلاعات، رمز توسعه و رشد فردی و اجتماعی است و در این روزگار که تعریف کتاب و کتابخوانی کاملا تغییر کرده و از کتاب کاغذی و شکل‌های سنتی بسیار فراتر رفته‌است، وابستگی ما به اطلاعات، بسیار بیشتر از قبل و برای هر فردی که در این جامعه مدرن زندگی می‌کند، ضروری شده است. در حقیقت اطلاعات و معلومات، موجب تغییر در فرد و پذیرش تغییر در دیگران می‌شود .
وی افزود: هیچ‌گاه آمارهای رسمی و غیررسمی در زمینه پایین بودن سرانه مطالعه در ایران مورد اعتماد و اعتقاد من نبوده‌است؛ زیرا باید نخست بستر رشد مطالعه در جوامع، فراهم و سپس این سؤالات مطرح شود. این شیوه کار سازمان‌های بین‌المللی از جمله یونسکو است. آن‌ها فهرست الفبایی از کشورها دارند و همه را در یک مقیاس با یکدیگر می‌سنجند. ولی باید این پرسش مطرح شود که آیا واقعا از بدو تولد، نوزاد عضو کتابخانه شده است؟ مادر نوزاد و خانواده نوزاد از کتابخانه عمومی استفاده کرده‌اند؟ آیا کودک ما وقتی به پیش‌دبستانی رفته است هر روز با یک کوله پر از کتاب به خانه برگشته است که مادر یا هر تسهیلگر دیگری برای او خوانده باشد؟
این پژوهشگر علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی تصریح کرد: مردم در تمامی جوامع باید این مطالبه را داشته باشند تا امکانات مطالعه افراد فراهم شوند و آنان رشد کنند و اطلاعات خود را در تمامی زمینه‌ها و در تمامی سنین، از بدو تولد تا سالمندی بالا ببرند. نویسنده کتاب «تشکیل کتابخانه در روستاها، سازمان انتشارات و خدمات فرهنگی ایران سال ۱۳۴۳» با اشاره به این نکته که فعالیت‌هایی شبیه گذاشتن کتاب در اتوبوس و متروی کلانشهرها امری ذوقی و مقطعی است، گفت: برای این فعالیت‌ها احترام قائلم اما به نظرم تأثیر عمیق و ماندگاری در مقوله خواندن ندارند. خودم شاهد این تلاش بوده‌ام. چند سال قبل یکی از همکاران، مدت نسبتا طولانی، طرحی را از میدان راه‌آهن تا میدان تجریش با یک کوله کتاب برای علاقه‌مند کردن مسافران، به‌ویژه بانوان به کتاب و کتابخوانی اجرا می‌کرد.
انصاری ادامه داد: فرض بفرمایید در خانه کتابداری، اتاقکی در بدو ورود به کوچه تعبیه شده است که افراد می‌توانند کتاب‌هایی را که خوانده‌اند، بگذارند و کتاب‌های دیگری را که دیگران خوانده‌اند، بردارند. این یک نوع مشارکت اجتماعی است. در بسیاری از کشورهای جهان، مردم در باغچه خانه‌شان یا دم در منزلشان، کتابخانه کوچکی را قرار می‌دهند و کتاب‌های خوانده شده را در آن می‌گذارند تا افراد بتوانند کتاب‌های جدیدی را در آن قفسه بگذارند و کتاب‌های قدیمی را ببرند.
او تأکید کرد: همه این فعالیت‌های اجتماعی خیلی خوبند، اما تا وقتی که کتابخانه‌های عمومی گسترش پیدا نکنند و به عنوان حامی، پشت این طرح‌ها نباشند، فایده ندارد. همان همکار عزیزی که در مسیر میدان راه‌آهن تا تجریش کتاب‌رسانی می‌کرد، اگر فهرستی از کتابخانه‌های خوب عمومی تهران را به خوانندگان می‌داد، می‌توانست بیشتر تأثیرگذار باشد.
دبیر شورای کتاب کودک درباره روند کیفی تولید کتاب در ایران گفت: نقد، ابزار بسیار مهمی است که اگر از آن حمایت شود، می‌تواند راهنمای بسیار خوبی باشد. معرفی کتاب نیز بسیار مهم است و باید برنامه‌های خوب و خلاق معرفی کتاب در رسانه‌های عمومی وجود داشته باشد.
نویسنده اثر «کتاب و کتابداری انتشارات توس ۱۳۵۴»، کیفیت صنعت نشر ایران در حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان را چنین تشریح کرد: از سال ۱۳۴۲تاکنون در حوزه کتاب کودک و نوجوان از طریق همکارانم در شورای کتاب کودک، کتاب‌ها را بررسی می‌کنم، کار گروهی انجام می‌دهم و به معیارهای دقیق بررسی مسلط هستم. بیش از ۲۰۰کارشناس در شورای کتاب کودک کار می‌کنند که با شنیدن دستاوردها و گفته‌های آنان به اطلاعاتی دست پیدا می‌کنم و از وضع موجود باخبر می‌شوم. در یک نگاه کلی در دهه اخیر وضع نشر کتاب ایران رو به بهبود است. در حوزه ترجمه، در قله ایستاده‌ایم. بهترین کتاب‌هایی که جوایز بین‌المللی دریافت کرده‌اند توسط مترجمانی زبردست، ترجمه می‌شوند و در اختیار کودکان و نوجوانان و خانواده‌ها قرار می‌گیرند. ادبیات کودکان، فقط برای کودکان نیست؛ بلکه برای همه کسانی است که به دوران کودکی و به تعلیم و تربیت و به نگاهِ انسانگرایانه‌ای که در ادبیات نهفته است، باور دارند .
انصاری ادامه داد: در حوزه تألیف، پیشرفت‌های نیمه دوم دهه اخیر قابل‌ملاحظه است. البته مشکل جدی در حوزه کودکان یا خردسالان داشتیم که به نظر می‌رسد با توجه به تلاش تعدادی از ناشران، این مشکلات کم‌کم رفع و در این زمینه کتاب‌های بیشتری منتشر شوند اما جایی که مشکل جدی داریم، بحث شعر است. متأسفانه در ایران، شعر کودک و نوجوان وضع خوبی ندارد و با بحران روبه‌رو است.
این استاد پیشکسوت حوزه کتابداری تصریح کرد: باوجود همه این مشکلات، باید به کوشش پدیدآورندگان و ناشران این حوزه صدآفرین گفت که این آثار ارزشمند را تولید می‌کنند و در اختیار فرزندان ما قرار می‌دهند. البته به شرطی که این آثار در اختیار فرزندان و کودکان و نوجوانان ما قرار بگیرند. بنابر بررسی‌هایی که انجام شده، بسیاری از این کتاب‌ها، ماه‌ها و شاید سال‌ها بعد به تریبون‌های رسانه‌ای می‌رسند و معرفی می‌شوند.
اکبر عزیزی اقدامی دیر، اما باارزش