سرویس اقتصادی- مدت ۸۲ روز از شروع سال آبی جدید سپری شده ولی دامنه خشکیدگی نواحی مختلف ایران روز به روز گسترده تر می شود.

به گزارش خبرنگار ما، تغییرات اقلیمی اخیر که منجر به بالارفتن میانگین دمای کشور و کاهش قابل ملاحظه بارش های جوی شده است، ۱۰ استان پرجمعیت ایران را با بحران کم آبی روبرو کرده که جز با صرفه جویی در مصرف نمی توان از آن عبور کرد.

فیروز قاسم زاده سخنگوی صنعت آب کشور دیروز در جمع خبرنگاران با هشدار نسبت به ادامه روند مصرف آب در ایران گفت: از ابتدای سال آبی جدید (اول مهر) تا کنون استان های همدان، قزوین، زنجان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، مرکزی، البرز، قم، تهران و سمنان که بخش عمده جمعیت کشور را در خود جای داده اند با کاهش ۵۰ درصدی بارش ها نسبت به پارسال روبرو شده اند.

به گفته وی در استان سیستان و بلوچستان و نوار شرقی کشور نیز بارش های جوی نسب به پارسال بین ۷۵ تا ۹۰ درصد کمتر شده است.

قاسم زاده گفت: میانگین بارش های جوی کشور در این ۸۲ روز با ۲۴ درصد کاهش نسبت به دوره بلند مدت ۵۴ سال گذشته به ۳۷ میلی متر رسیده که حکایت از تشدید خشکسالی های قبلی دارد.

وی ادامه داد: استان تهران تا این لحظه فقط ۳۱ میلیمتر بارش دریافت کرده که نسبت به شرایط بلند مدت ۵۴ سال گذشته ۵۰ درصد عقب است.بارش ها حتی نسبت به وضعیت وخیم ارسال در این مقطع زمانی ۲۰ درصد کمتر شده است.

وی افزود: در استان تهران به رغم درخواست های قبلی برای صرفه جویی مردم در مصرف آب، همچنان مصرف لحظه‌ ای آب شرب حدود ۴۰ هزار لیتر در ثانیه است که این رقم هرگز میزان مصرف منطقی برای این فصل نیست و باید سیاست کنترل مصرف را به صورت جدی تر از گذشته دنبال کنیم.سخنگوی صنعت آب گفت: تا امروز میزان ورودی سد‌ها به سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب رسیده که نسبت به پنج سال اخیر ۲۵ درصد کاهش دارد.حجم خروجی آب از سد‌ها هم به چهار و نیم میلیارد متر مکعب رسیده که با کنترل‌های صورت گرفته نسبت به پارسال ۴ درصد کمتر شده است.

وی گفت: هم اینک مخازن سد ها‌ی تهران فقط ۱۵ درصد پر شدگی دارند که ۲۱ درصد نسبت به پارسال کمتر است.قاسم زاده گفت: تا امروز فقط ۷ درصد از پوشش برفی کشور تأمین شده که تقریبأ هم اندازه بارش های پارسال است ولی همچنان منتظر بارش های ماندگار در ارتفاعات البرز و زاگرس هستیم.

سخنگوی صنعت آب توصیه کرد: استفاده از آب برای آبیاری فضای سبز باید کاهش یابد و نیز زمان بازماندن شیر آب موقع شست‌وشو هم باید کاهش یابد و از مصرف آب برای شست‌وشوی خودرو و حیاط باید خودداری کرد.

وی با اشاره به کاهش بارش ها در شمال غربی کشور گفت: وضع دریاچه ارومیه همچنان نگران کننده است، البته تراز آب این دریاچه از پارسال کمتر نشده و اکنون ۱۰ر۱۲۷۰ میلی متراست.

وی تعداد چاه‌های موجود در کشور را ۸۵۰ هزار حلقه برشمرد که از این رقم ۵۰۰ هزار حلقه مجاز و ۳۵۰ هزار حلقه غیر مجاز هستند.به گفته وی برداشت بی رویه از سفره های زیرزمینی همچنان بیشترین فشار را به منابع آبی کشور وارد می کند و برای مقابله با این روند باید میزان برداشت از چاه ها بطور مرتب پایش شوند.

سخنگوی صنعت آب استفاده از کنتورهای هوشمند را راهکاری برای مدیریت برداشت از چاه‌های مجاز برشمرد و خاطرنشان ساخت: تلاش می‌شود با کمک کنتورهای هوشمند برق مدیریت برداشت از چاه‌های آب کشاورزی هم دنبال شود.اما باتوجه‌به اینکه تاکنون هزینه خرید و نصب کنتورها برعهده کشاورزان بوده، انگیزه‌ای برای خرید و نصب کنتور وجود نداشته است.

قاسم زاده گفت: در لایحه بودجه سالآینده کل کشور به دنبال اعطای تسهیلات به کشاورزان برای خرید کنتورهای هوشمند هستیم. مسلما از این پس فقط پروانه چاههایی تمدید خواهد شد که دارای کنتور هوشمند باشند و اجازه بهره برداری از چاه های فاقد کنتور را نمی دهیم.

سخنگوی صنعت آب گفت: راهکارهای متعددی برای مقابله با کم‌آبی و خشکسالی از سوی وزارت نیرو تدوین و به مرحله اجرا درآمده است.

قاسم زاده افزود: بحث استفاده از آب دریا با شیرین‌سازی آن در دستور کار جدی قرار دارد که تلاش می‌شود برای شرب نیز در نظر گرفته خواهد شد.

وی ادامه داد: استفاده از آب‌های نامتعارف برای صنایع نیز به جد دنبال می‌شود و مقرر است از این به بعد آب موردنیاز صنایع فقط از طریق آب‌های نامتعارف تأمین شود و آب‌های شرب به صنایع تخصیص داده نخواهد شد.

سخنگوی صنعت آب استفاده از ظرفیت پساب را یکی دیگر از راهکارها برشمرد و گفت: تلاش می‌شود تا انتهای دولت سیزدهم ۷ر۲ میلیارد مترمکعب از ظرفیت پساب استفاده شود.

قاسم‌زاده به بحث راه‌اندازی بازار آب اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: این بازار فرصت خوبی برای استفاده از سایر ظرفیت‌ها ایجاد خواهد کرد.

وی افزود: بحث اصلاح الگوی کشت هم راهکاری مناسب برای مقابله با کم‌آبی است و با درست اجراشدن این الگو بخش کشاورزی تا افق ۱۴۰۵ از مصرف فعلی خود ۱۵ میلیارد مترمکعب کم خواهد کرد که فرصت مناسبی برای بخش آب است.

سخنگوی صنعت آب از تلاش برای احداث حوضچه‌های نگهدارنده آب‌های روان به‌عنوان راهکار دیگر نام برد و خاطرنشان ساخت: در شمال کشور با احداث حوضچه و جمع‌آوری آب‌های بهنگام نسبت به تأمین آب کشاورزی اقدام می‌شود.

وی ادامه داد: با این حوضچه‌ها آب پشت سد سفیدرود و سایر سدها نیز به مصرف کشاورزی در ارتفاعات و شرب می‌رسد.قاسم‌زاده گفت: برای جنوب کشور نیز سدهای ساحلی پیش‌بینی‌شده تا قبل از ورود آب به دریا ذخیره‌سازی شود و به‌این‌ترتیب هزینه‌های شیرین‌کردن آب دریا را نیز به حداقل می‌رسد.

سخنگوی صنعت آب کاهش تلفات آب شرب کشور را از دیگر راهکارها دانست و افزود: اکنون ۳۰ درصد آب بدون درآمد داریم که ۸ درصد از آن قابل احیا است اسناد در این بخش آماده است تا بتوان از آن استفاده کرد.

وی درباره انتقال آب بین حوضه‌ای در کشور گفت: انتقال آب مگر برای شرب نداریم علاوه بر این سیاست ابلاغی این است که برای صنعت تخصیصی از آب سطحی و زیرزمینی نباشد و این بخش باید از آب دریا و پساب تغذیه شود.

از سوی دیگر علی خیاط رستمی معاون بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل دیروز اعلام کرد: وضع ذخیره آب در پشت سدهای استان اردبیل به هیچ وجه مساعد نیست و در حالی که ظرفیت سدهای استان بیش از ۴ر۲ میلیارد متر مکعب است اما ما در اکثر حوزه‌ها با کمبود منابع آب روبرو هستیم.

وی تصریح کرد: سد یامچی که تأمین‌کننده آب شرب اردبیل است با پایین آمدن حجم آب دچار کم آبی شده و ۲۳ درصد ذخایر آن کاسته شده است.

خیاط رستمی به اضافه برداشت آب در دشت اردبیل و پدیده فرونشست اشاره کرد و افزود: در اردبیل به طور میانگین با ۲۲ متر فرونشست روبه‌رو هستیم که این خود زنگ خطر جدی و هشدار واقعی را برای ما به صدا درآورده است.

داریوش حسن نژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان هم دیروز با هشدار نسبت به کم آبی در این استان گفت: ذخیره آب سد‌های لرستان طی امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۲۰ درصد کاهش یافته است.

وی بر ضرورت تغییر الگوی کشت و همچنین انسداد چاه‌های غیرمجاز در این استان تاکید کرد.

داوود نجفیان مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز هم با اشاره به روند خشکسالی در این استان گفت: برای تامین آب مشترکان استان همچنان از ذخایر بارندگی سال‌های پیش استفاده می‌کنیم.

نجفیان با بیان اینکه به دلیل کاهش بارندگی، زمستان نگران کننده‌ای پیش رو داریم، اظهار کرد: کسری شدیدی نسبت به برداشت از سفره های زیرزمینی استان ایجاد شده و سطح آب های زیرزمینی در حال کاهش است.

فیروز دولتشاهی مدیرکل هواشناسی استان کرمانشاه هم با اشاره به وضع ناگوار بارش‌های سال زراعی جاری، گفت: در این مدت به طور میانگین ۳۸ میلی‌متر بارندگی در استان به ثبت رسیده که این میزان بارندگی نسبت به بلند مدت ۶۲ درصد و نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۰ درصد کاهش داشته است.

گزارش خبرنگار ما می افزاید: براساس داده های آماری میزان بارش های جوی در نوار ساحلی دریای خزر هم نسبت به پارسال کمتر شده به گونه ای که در استان مازندران با ۵۰ درصد کاهش بارندگی نسبت به دوره بلندمدت ۵۴ ساله و ۴۰درصد کاهش نسبت به پارسال روبرو هستیم.

جواد طوسی مدیربهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برق‌آبی شرکت آب منطقه‌ای مازندران دیروز با اشاره به کاهش بیش از ۴۰ درصدی بارندگی‌ها در این استان اظهار کرد: آبدهی رودخانه‌های استان در مهر و آبان امسال ۴۹ درصد نسبت به پارسال و ۵۱ درصد نسبت به درازمدت کم شده است و پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب از رودخانه‌ها کاهش تامین آب را داشته باشیم. در بخش آب زیرزمینی هم ۱۳۸ میلیون مترمکعب کاهش ثبت شد.

به گفته وی مجموع ذخیره آب در سدهای مخزنی استان هم اکنون ۱۱۶ میلیون مترمکعب است که اکنون کاهش ۴۳ درصدی نسبت به ذخیره پارسال دارد.