سرویس شهرستان ها: تپه تاریخی «ارگ شیروان» بزرگترین محوطه باستانی شمال‌شرق کشور مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد و از کهن‌ترین مراکز فرهنگ و تمدن بر تارک خراسان‌شمالی می درخشد اما این میراث تاریخی کشورمان چند سالی است،علاوه بر تعرض معتادان،حضور تهدید آمیز کشاورزان را هم تجربه

می کند که رفع این معضلات از سوی مسئولان استانی برای نجات این اثر تاریخی لازم و ضروری است.

یکی از مهم ترین مناطقی که توسط گروه‌های انسانی دوران نوسنگی (هشت هزار سال قبل) در ایران مورد استقرار قرار گرفت، تپه ارگ نادری شیروان بود، عرصه و حریم این اثر تاریخی حدود ۶۰هکتار است.

ارگ نادری؛ تپه ای در قسمت جنوبی شهر شیروان خراسان شمالی است که شکوه این اثر تاریخی هزاره پنجم قبل از میلاد در دل این شهر خودنمایی می کند و با توجه به قرار گرفتن و موقعیت این شهرستان در مسیر عبور زائران علی بن موسی الرضا(ع)، این تپه در ایام سال خصوصا نوروز به دلیل نزدیکی به جاده اصلی پذیرای مسافران و گردشگران بسیاری است که توجه هر بیننده ای را به خود جذب می کند.

با توجه به ویژگی یاد شده و شرایط مناسب جغرافیایی استان که در همسایگی جنوبی کشور ترکمنستان قرار گرفته و گذر سالانه میلیون‌ها گردشگر در جاده ارتباطی گرگان به مشهد لازم است تا راهکارهایی مناسب برای استفاده از ظرفیت ‌های تاریخی- فرهنگی استان اتخاذ شود ولی عملا آنچه که در این محدوده این میراث هشت هزار ساله اتفاق افتاده، خلاف این جریان است.

ارگ نادری در بافت فرسوده شهر واقع شده است و این منطقه حاشیه نشین جولانگاه معتادان است و

کانال هایی که در بدنه این اثر تاریخی توسط معتادان برای استعمال مواد مخدر کنده شده ، بیش از کاوش های باستان شناسی است و اکنون معضل دیگری به نام شخم زدن هم در محوطه این اثر تاریخی بر ناملایمات مردم با ارگ تاریخی افزوده است.

متاسفانه برخی از سهل انگاری میراث فرهنگی سوء استفاده و در محوطه تاریخی ارگ نادری این شهرستان اقدام به کشاورزی و ساخت بنا کرده اند، غافل از این که این اثر تاریخی در ۲۳فروردین ۱۳۴۶با شماره ثبت ۷۰۳به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است و باید حفاظت شود .

اگر نگاهی به قدمت این تپه باستانی داشته باشیم به خوبی متوجه ارزش این پدیده باستانی خواهیم شد و این که چرا این اثر ارزشمند تاکنون مظلوم واقع شده است و به هر

بهانه ای به آن رسیدگی نمی شود.

با توجه به قبور زرتشتی در اطراف تپه مذکور و روستاهای قدیمی گلیان و تپه خانلق و بعضی از آداب و رسوم مردم شیروان زندگی زرتشیان در شیروان را تائید کند.

همچنین به عقیده باستان شناسان؛ موقعیت این تپه در محل تلاقی دو رودخانه مهم منطقه یعنی رودخانه اترک و چایلق قرار داشت، منابع سرشار آب و زمین‌ها و مراتع حاصلخیز مهم ترین عوامل تشکیل استقرارهای اولیه در شیروان بود.

شهر شیروان تا پایان دوران قاجاریه همچنان در اطراف تپه ارگ نادری و محصور در برج و بارو بوده است و پس از زلزله سال ۱۳۰۸شمسی، این محدوده به کلی ویران شد که مردم ناچار به ترک آن و استقرار در بخش های مرکزی شهر امروزی شیروان شدند.

پس از این زلزله، آواری از خشت و گل در اطراف تپه باقی ماند و بارو، برج ها و بخش حاکم نشین آن به شدت خسارت دید و پس از توسعه شهر شیروان در سال های بعد، حاشیه نشین های شهر شیروان در اطراف تپه مستقر شدند.

میراث فرهنگی غیرقانونی است

این نگین درخشان در میان شهر تاریخی شیروان همواره گریبانگیر آسیب های اجتماعی است و معتادان شهر سالهاست که با این مکان آشنا هستند، علاوه بر دستیابی راحت به هر نوع مواد مخدر در این مکان در غارها و تونل های حفر شده در بدنه این اثر تاریخی به راحتی و بدون هیچ مزاحمتی مواد مخدر استعمال می شود.

اما در کنار این وضع اسفناک، اکنون این اثر علاوه بر حضور معتادان ، در سیطره کشاورزان هم قرار گرفته و کشاورزی در محدوده این اثر تاریخی مشکلی دیگر است که این اثر ۵ هزارساله را

می رنجاند .

محمدرضا قهرمانیان معاون فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی در این باره می گوید: طبق ماده ۵۶۳قانون مجازات اسلامی هر شخصی به اراضی و تپه ها و اماکن تاریخی مذهبی که به ثبت ملی رسیده است و مالک خصوصی نداشته باشد تجاوز کند به حبس محکوم می‌شود، بنابراین هر گونه جابه جایی خاک، سنگ و هرگونه تجاوز دیگر به محوطه های تاریخی ممنوع است.به گزارش ایرنا، وی تاکید می کند: برخی آثار تاریخی در تپه ها و برخی مکان ها از جمله ارگ نادری شیروان و شهر تاریخی بلقیس اسفراین محصور در اراضی کشاورزی هستند و این شرایط با کاوش های باستانی و حفاظت از این آثار تداخل دارد که بهتر است در این محدوده کشاورزی انجام نشود .

همچنین فرماندار شیروان

می گوید: مالکان اراضی کشاورزی محدوده اثر تاریخی ارگ نادری شیروان از گذشته در این محل مشغول کشت بودند و میراث فرهنگی هم در صورت لزوم و صلاحدید و جلوگیری از هرگونه تخریب اثر به آنان تذکر می دهد و سعی دارد تا جلوی ادامه فعالیت آنان را بگیرد. دولت اسماعیل زاده می افزاید: یکی از مالکان زمین های اطراف مدعی است که چاه عمیقی در آن محدوده دارد و اراضی کشاورزی آن دارای سند ملکی است. با این وجود چنانچه کشت و کار آن ها به هر دلیلی به اثر تاریخی آسیبی وارد کند برابر قانون با آن ها برخورد می شود.