جهنده‌های خون‌آشام

عنکبوت‌‌های جهنده مشهور به عنکبوت‌‌های خون‌‌آشام، شگردهای خاصی برای انتخاب طعمه خود دارند.این نوع عنکبوت در شکار طعمه که اغلب پشه‌ها هستند، نه تنها شاخص «شکم به رنگ خون»، بلکه «شاخک» را نیز در نظر می‌گیرند. این عنکبوت‌ها در کمین پشه‌ها می‌نشینند و هنگامی که طعمه فقط دو تا سه سانتی‌ متر از آنها فاصله دارد، روی آن می‌پرند. جوان‌ترین عنکبوت غالباً روی شکم پشه‌ها پریده و آنها را گاز می‌گیرد. آنها تا زمان افتادن حشره روی زمین منتظر مانده و سپس طعمه را می‌بلعند.

عنکبوت‌ها به خون خورده شده توسط پشه‌های ماده نیاز دارند و انتخاب طعمه برای آنها بسیار مهم است. پشه‌های ماده کمی متفاوت از هم‌نوعان نرشان هستند. نرها سیتای بیشتری روی شاخک‌های خود دارند که این امر پوشش سر آنها را کرکی ‌تر می‌کند.

شکم بزرگ پر از خون و شاخک نقش مهمی را در انتخاب غذای عنکبوت ایفا می‌کند .این عنکبوت‌‌ها کم‌تر به پشه‌‌های با شاخک کرکی حمله می‌کنند. هر نوع پشه که دارای شکم خونی و شاخک ماده بود انتخاب بسیار مطلوبی به شمار می‌رود.

***

دنیای عنکبوت‌ها بسیار متنوع و شگفت‌انگیز است و می‌توان گفت که هر خانواده یا جنس و حتی هر گونه عنکبوت رفتارها و توانایی‌های منحصربه‌فرد و متفاوتی دارد که هنوز بسیاری از آنها برای بشر ناشناخته مانده‌اند. در این میان عنکبوت‌های جهنده که متعلق به خانواده «سالتیسیده» هستند ویژگی‌های خاص و متفاوت از سایر عنکبوت‌ها دارند؛ گویی از سیاره‌ای دیگر آمده‌اند.

تاکنون بیش از ۶ هزار گونه عنکبوت جهنده شناسایی و توصیف شده‌اند که بزرگ‌ترین خانواده از عنکبوت‌ها به شمار رفته و ۱۳ درصد از عنکبوت‌های جهان را تشکیل می‌دهند.

عنکبوت‌‌های جهنده اگر چه اندام شنوایی مانند انسان‌ها ندارند اما می‌‌توانند انواع صداها و حتی صحبت‌‌های انسان‌‌ها را در فاصله سه متری یا شاید بیشتر به خوبی بشنوند. این عنکبوت‌‌ها به جای داشتن گوش و استفاده از آن برای شنیدن اصوات مختلف، ارتعاشات امواج صوتی را توسط موهای حسی روی پاها احساس می‌‌کنند. برخی دانشمندان بر این باور هستند که این بندپایان فقط از فاصله نزدیک قادر به شنیدن صداها هستند اما عنکبوت‌های جهنده از قدرت بسیار بالاتری نسبت به آن‌چه فکر می‌کنیم برخوردار هستند. آن‌ها حتی می‌‌توانند صدای جیرجیر یک صندلی را در آن سوی اتاق بشنوند. نورون‌‌های عصبی عنکبوت‌‌ها با صداهای نزدیک یا دور واکنش نشان داده و تحریک می‌‌شوند. عنکبوت‌‌های جهنده در مقایسه با سایر گونه‌های عنکبوتیان، می‌‌توانند فرکانس‌های مشابه فرکانس‌های ایجاد شده از ضربات بال زنبورهای انگل را بشنوند. صداهای ایجاد شده از فاصله سه متری نیز می‌‌تواند نورون‌‌های شنوایی را در مغز عنکبوت‌‌ها تحریک کند. اگر موهای جلو و عقب پاهای عنکبوت را لمس ‌کنیم، عصب‌‌های مربوط به شنیداری در عنکبوت‌ها تحریک می‌شوند و نسبت به صداهای ایجاد شده در نزدیکی خود واکنش نشان می‌دهند. این موها چگونگی واکنش عنکبوت‌ها به صداهای دور را نیز نشان می‌دهند.

معمولاً در شرایط عادی حرکت آهسته‌ای دارند اما هنگام شکار و همچنین اگر تحریک شوند یا به مانعی برخورد کنند، با پرش‌های سریع و چابک عکس‌العمل نشان می‌دهند.

توانایی پرش یا جهش این عنکبوت‌ها الگوی خوبی برای ساخت ربات‌های پرشی است.هنگام پرش برای کشش پاهای خود، از فشار هیدرولیک استفاده می‌کنند.آنها پس از هر توقف، قابلیت پرش تا شش برابر طول بدن خود را دارند.همچنین، راهبرد پرش، به مسافت سفر آنها و وجود یا نبود تغییر در رفتارشان بستگی دارد. شاید عنکبوت، برای شکار طعمه، روی یک پرش کوتاه تمرکز کند اما ممکن است یک جهش بلند، موجب حفظ انرژی شود.هنوز نکات ناشناخته‌‌ای در این مورد وجود دارد. برای مثال، دقت عنکبوت‌‌ها در استفاده از حرکت هیدرولیک چقدر است و این‌که ربات‌های جدید نمی‌‌توانند همین مقدار قدرت و کنترل عنکبوت را داشته باشند.

سیستم هیدرولیک داخلی به خوبی توسعه یافته آنها با تغییر فشار مایع بدن (همولنف) باعث کشش عضلات پاها می‌شود. این ویژگی به عنکبوت‌ها امکان می‌دهد بدون داشتن پاهای عضلانی بزرگ مانند ملخ‌ها بپرند.هنگامی که عنکبوت جهنده از مکانی به مکان دیگر حرکت می‌کند، درست قبل از پریدن، رشته‌ای از ابریشم یا تار را به هر چیزی که روی آن ایستاده است متصل می‌کند تا در صورت شکست پرش، از خود محافظت کند. همچنین رشته‌هایی از تار آغشته به فرومون را در مسیر خود بر جای می‌گذارد که در جفت‌یابی یا احتمالاً مسیریابی نقش دارد.

علاوه بر پرش‌های سریع که ویژگی اصلی عنکبوت‌های جهنده است، چشم‌های متفاوتی دارند که آنها را از دیگر عنکبوت‌ها متمایز می‌کنند. همه عنکبوت‌های جهنده دارای چهار جفت چشم هستند که جفت میانی قدامی به طور قابل توجهی بزرگ است.عنکبوت‌های جهنده بهترین بینایی را در بین بندپایان دارند.

آنها درک بسیار خوبی از عمق و محیط دارند. بر خلاف انسان که هر چشم تصویری کمی متفاوت را ضبط می‌‌کند و مغز با مقایسه دو تصویر، عمق را اندازه‌گیری می‌‌کند، عنکبوت‌های جهنده با وجود مغز کوچک و چشم‌های خاص خود درک عمقی بسیار دقیقی دارند؛ چرا که آنها در هر چشم خود چند لایه شبکیه دارند که تصاویری با درجات مختلفی از تاری ضبط می‌کنند. بدین ترتیب یک جسم در یک چشم مبهم و در چشم دیگر واضح است که امکان محاسبه کارآمد عمق را برای حیوان فراهم می‌کند. از این‌رو پژوهشگرها از چشم آنها برای ساخت حسگرهای عمق کارآمد الگوبرداری می‌کنند. حسگرهای عمق امروزه در تلفن‌های هوشمند برای ویژگی‌‌هایی مانند باز کردن قفل دستگاه به وسیله شناسایی چهره به طور گسترده استفاده می‌شوند. همچنین در فناوری‌هایی نظیر هدست‌های سبک واقعیت مجازی و انواع فناوری‌های پوشیدنی کاربرد دارند.

آزمایش‌ها نشان داده‌اند که گونه‌های خاصی از عنکبوت‌‌های جهنده قادر به یادگیری، تشخیص و به خاطر سپردن رنگ‌ها هستند و رفتار شکار خود را بر این اساس تطبیق می‌دهند. آنها هنگام شکار برای جهت‌یابی و تعیین فاصله، ناحیه سرسینه خود را به طرف طعمه می‌چرخانند. اندکی مکث می‌کنند تا وضعیت طعمه و اندازه آن را مورد بررسی قرار دهند. سپس آهسته به طرف طعمه حرکت می‌کنند و زمانی‌که نزدیک شدند و به خوبی در وضعیت حمله قرار گرفتند با یک پرش ناگهانی روی طعمه می‌جهند. در برخی گونه‌ها بسیار دیده شده که عنکبوت در یک مسیر مستقیم به طعمه حمله نمی‌کند. در چنین مواردی ممکن است یک مسیر غیر مستقیم یا مداری یا انحرافی را برای شکار و حمله انتخاب کند. حتی دیده شده که عنکبوت از یک بوته پایین رفته و از بوته‌ای دیگر بالا می‌رود و از آنجا به بوته قبلی پریده و سپس در یک حمله ناگهانی، طعمه را غافلگیر می‌کند. چنین رفتار پیچیده‌ای برای یک بندپا با مغزی کوچک و ابتدایی بسیار شگفت‌انگیز است. روش انتخاب مسیر انحرافی و نوع حمله مستقیم یا تاکتیک‌های حمله غیر مستقیم در هر گونه از عنکبوت‌های پرشی متفاوت است. از این تاکتیک‌های خاص و بی‌نظیر می‌توان در عملیات‌های نظامی و ساخت ربات‌های جنگی الگوبرداری کرد.

برخی گونه‌ها نیز روی لبه یک برگ یا تنه درخت یا گلبرگ‌های گل بدون حرکت کمین می‌کنند و به محض نزدیک شدن طعمه روی آن می‌جهند. عنکبوت جهنده کوچکی در امریکایی مرکزی زندگی می‌کند که رژیم غذایی کاملاً متفاوت و منحصربه‌فردی دارد. این گونه با نام علمیBagheera kiplingiاغلب از مواد گیاهی تغذیه می‌‌کند. این عنکبوت لانه خود را روی گیاهان می‌سازد و به طور فعال از لانه خود در برابر مورچه‌های مهاجم محافظت می‌کند.در واقع برای مقابله با مورچه‌های مهاجم با تقلید از آنها، مورچه‌ها را فریب می‌دهد.

code