محک
بهار سرنوشت‌ساز
ابوالقاسم قاسم زاده
در آستانه سال نو و بهار سرنوشت‌ساز هستیم که هم در مقیاس روابط بین‌المللی و هم در جغرافیای سیاسی منطقه‌ای، در اغلب کشورها ناآرامی‌ها نهادینه شده است. نقطه عطف آینده‌نگری در ارزیابی اغلب کارشناسان سیاسی همچنان بستگی به جنگ در اوکراین دارد که تا این زمان، سراسر اروپا را متأثر پیامدهای خود کرده؛ آن‌هم در حالی‌که «بایدن» آینده‌ سیاسی خود را برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به آن گره زده است. بایدن در حالی‌که همچنان نمایش قدرت‌نمایی در بحران و جنگ اوکراین می‌دهد در تلاش است دولت‌های آلمان، فرانسه و انگلیس را با خود در یک جبهه واحد، علیه پوتین و روسیه نگهدارد، اما می‌داند ادامه حفظ این شرایط هزینه سنگین دارد که هم در داخل آمریکا و هم در اغلب کشورهای اروپایی چندان پایدار نخواهد ماند، زیرا اجرای تقابل جنگی متحد علیه روسیه خسارت‌های بین‌المللی را به‌بار می‌آورد. همین تردید است که دولت آمریکا مدام فضاسازی خبری و جنگ روانی ـ تبلیغاتی علیه پوتین را تشدید می‌کند.

دیدار بایدن با شولتز صدراعظم آلمان که در آن بار دیگر آمادگی برای ادامه حمایت از «کی‌یف» و رئیس جمهوری اوکراین با ادامه اعمال تحریم‌‌های افزونتر علیه دولت روسیه اعلام شد در راستای چنین سیاستی است. همزمان اتحادیه اروپا با اخطار به دولت چین در صورت کمک نظامی به روسیه، پکن را تهدید به تحریم‌های سخت کرد.

بایدن برای ادامه تقابل با پوتین دو بیان سیاسی رسمی و علنی را پیش گرفته است؛ اول، جنگ در اوکراین، جنگ «غرب متحد» و «دمکراتیک» علیه پوتین و روسیه تمامیت‌خواه و «متجاوز» است. دوم، این جنگ اکنون در مرحله‌ای است که «یا ما یا بر ما» فاصله دوست و دشمن ما را مشخص و تعیین می‌کند.

طرح شعارهای تبلیغاتی ـ سیاسی شاید به فضاسازیهای رسانه‌های غربی خوراک مناسب بدهد، اما هم در آمریکا و به ویژه در سراسر اروپا اکنون هزینه‌های ادامه جنگ با روسیه در اوکراین چنان سنگین شده است که افزایش فراگیر مخالفت‌ها و اعتراض‌های مردمی را در اروپا و آمریکا عیان کرده است. تا آنجا که بایدن گمان می‌کرد با ادامه جنگ اوکراین و حمایت‌های او از این کشور زیر چتر «ناتو» برای بار دیگر در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز و موفق خواهد شد. در حالی‌که اکنون حتی نامزدی بایدن از حزبش (دمکرات‌) برای بار دوم، بسیار مورد تردید قرار گرفته است، به ویژه که کهولت سن و بیماریش نیز این روزها خبرساز شده است.

از مجموعه رصد اخبار و گزارش‌های رسمی و غیررسمی درباره ادامه جنگ در اوکراین همه از «بهار سرنوشت‌ساز»ی نام می‌برند که در آن هر امکانی قابل پیش‌بینی است. شاید هم این پیش‌بینی‌ها را بتوان چنین شمارش کرد:

۱ـ ادامه این جنگ (اوکراین) برای آمریکا، روسیه، چین و سه کشور اصلی اروپا، آلمان، فرانسه و انگلیس، دیگر نه صرفه اقتصادی دارد و نه سیاسی ـ امنیتی. به ویژه که ناتو قادر به شرکت مستقیم در این جنگ نیست و بار سنگین خسارت‌های انسانی و آوارگی و ویرانی ناشی از این جنگ در صورت گسترش و زمان پذیرتر شدن بسیاری از معادلات بین‌المللی و حتی منطقه‌ای را به‌ هم می‌ریزد و نابود می‌سازد.

۲ـ بایدن وارد «ریسک سیاسی» خطرناکی شده است که رقبای او هم درون حزبش (دمکرات‌ها) و هم در حزب «جمهوریخواه» او را محاصره کرده‌اند تا ناچار به ترک کاخ سفید در پایان همین یک دوره ریاست جمهوری شود. به‌ویژه که سه کشور اصلی اروپا یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس تاب ادامه پرداختن طولانی شدن هزینه‌های جنگ در اوکراین را ندارند.

۳ـ بسیاری از کارشناسان سیاسی بر این باورند که ظرفیت ادامه جنگ و بحران در اوکراین به مرحله بسیار خطرناکی تا تقابل دو قدرت آمریکا ـ روسیه یا سه ابرقدرت برتر، آمریکا، چین و روسیه رسیده است. خطای استمرار این جنگ، منجر به بزرگترین فاجعه انسانی و زیستی در جهان خواهد شد.

این شواهد و شواهد بسیار دیگر در صحنه روابط بین‌المللی و حتی منطقه‌ای نشان می‌دهد که بهار آینده، بهار سرنوشت‌ساز است.

نسخه مناسب چاپ