امیرحسین عسکری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به رقابت آمریکا و چین در آفریقا و تلاش هر دو کشور برای افزایش نفوذ در این قاره تصریح کرد: سفر مقامات آمریکایی و اروپایی به آفریقا بیانگر نقش فزاینده ژئواستراتژیک این قاره است. آمریکا در قاره آفریقا با چین و روسیه رقابت‌هایی دارد و از زمان سفر لاوروف به آفریقا، روسیه توانست ضمن جلب همراهی بسیاری از کشورهای این قاره، زمینه تشکیل بلوک ضدغربی را در آن ایجاد کند. هرچند نمی‌توان گفت این بلوک در شرایط فعلی، عینیت یافته است، اما آثاری از آن احساس می‌شود.
وی افزود: از سوی دیگر، فاز دو طرح کمربند – جاده چین نیز در حال شکل‌دهی به بلوکی اقتصادی و نظامی است و در این شرایط، آنچه برژنسکی از آن هراس داشت و تاکید می‌کرد مثلث ژئوپلیتیک ایران – چین و روسیه نباید شکل بگیرد، تقریبا ایجاد شده و همکاری‌هایی نیز به چشم می‌خورد. در این راستا، یکی از مسیرهای اصلی فاز دو طرح کمربند- جاده به حوزه آفریقا منتهی می‌شود.این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه رقابت نظامی آمریکا با روسیه و رقابت اقتصادی آمریکا با چین، هر دو در آفریقا عینیت یافته است، گفت: آمریکا نمی تواند در مثلث ایران- روسیه – چین نفوذ قابل توجهی داشته باشد که یا بتواند با روسیه و چین رقابت داشته باشد یا ایران را جذب خود کند، اما در آفریقا این ظرفیت را دارد؛ چرا که یک قدرت معارض بالفعل که به صورت ذاتی با ایالات متحده یا غرب در حال تخاصم باشد در این قاره وجود ندارد. در واقع این ظرفیت برای آمریکا در آفریقا فراهم است که هم بلندپروازی‌های نظامی و یارگیری‌های روسیه را خنثی کند و هم طرح‌های بلندپروازنه اقتصادی چین را در حد امکان برهم بزند.
عسکری ادامه داد: رابرت کاپلان، استراتژیست آمریکایی نیز معتقد است که باید از مناطق مجاور، مانع قدرت‌گیری مثلث ایران- چین و روسیه شد چون نمی‌توان مستقیما آن را شکست. در این راستا، آفریقا تا غرب آسیا، مناطقی هستند که ایالات متحده می‌تواند در آن، ائتلافی همراه با خود ایجاد کند. ضمن اینکه کشورهای این مناطق نیز به لحاظ اقتصادی، ضعیف و شکننده هستند و وعده‌های اقتصادی می‌تواند آنها را جذب کند.وی به سفر کاملا هریس، معاون اول رئیس جمهوری آمریکا به کشورهای آفریقایی اشاره کرد و گفت: این تور آفریقایی، از غنا آغاز شد که یکی از شکننده‌ترین اقتصادهای آفریقا را داراست.
خانم هریس در این سفرها، تاکید کرده است که آمریکا درنظر دارد سرمایه گذاری‌های وسیعی در بخش‌های خصوصی و عمومی آفریقا انجام دهد. آن طور که خانم هریس اعلام کرد واشنگتن در نظر دارد طی سال جاری میلادی ۱۳۹ میلیون دلار در غنا سرمایه‌گذاری کند.این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ضمن تشریح ابعاد سرمایه گذاری‌های وسیع و کلان پکن در کشورهای قاره آفریقا و حضور بیش از یک میلیون چینی در قاره سیاه برای کار روی پروژه‌های چینی، یادآور شد: چین بزرگترین تولید کننده دنیا است و رقابت با آن، در حوزه صنعت برای آمریکا و غرب بسیار دشوار است. اساسا آغاز جنگ فناوری نیز با این هدف بوده است که مانع رشد فزاینده چین شوند. کالاهای ارزان چینی در برابر کالاهای گران قیمت غرب یا ژاپن و کره جنوبی، برای همه کشورها جذاب‌تر است، ما حتی شاهد این اولویت‌بندی میان کشورهای اروپایی نیز هستیم. در این شرایط، آمریکا بیشتر تلاش دارد از طریق جنگ فناوری و به عبارتی جنگ تراشه، اقتصاد و تولیدات چین را تحت تاثیر قرار دهد.
عسکری با تاکید براینکه سرمایه گذاری‌های آمریکا، به صورت مستقیم نمی تواند چین را از عرصه رقابت در آفریقا حذف کند یا آن را به عقب براند، خاطرنشان کرد: از طریق جنگ فناوری است که آنها می‌توانند تولیدات چین را تحت تاثیر قراردهند؛ همانطور که در آخرین تحولات جنگ تراشه، هلند و ژاپن نیز اعلام کردند ارسال تراشه به چین را محدود خواهند کرد. این تصمیم تاثیر مستقیمی بر تولیدات چین خواهد داشت. اگر تولیدات چین کاهش یابد، عملا در بازارهای مقصد، این امکان وجود دارد که اقتصاد چین، کفه ترازو را در برابر غرب از دست بدهد.وی با اشاره به نفوذ و تحرکات روسیه در قاره آفریقا و امکان رقابت این کشور با آمریکا در این حوزه نیز، ادامه داد: سفر کاملا هریس، تنها چند روز پس از سفر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به کشورهای آفریقایی انجام شد. روسیه قدرتی اقتصادی نیست و نمی توان گفت سرمایه گذاری‌های اقتصادی در آفریقا انجام داده که می‌تواند با غرب در آن رقابت کند. روسیه در بهترین حالت، بیشتر روی مواد خام، مانند آهن، نیکل و قلع سرمایه‌گذاری کرده که از آفریقا وارد می‌کند. بنابراین رقابت آمریکا با روسیه به لحاظ اقتصادی چندان قابل توجیه نیست و بیشتر از حیث نظامی با روسیه رقابت دارد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل به استقرار گروه نظامی واگنر در آفریقا از سوی روسیه و تلاش برای روسی سازی ارتش‌های کشورهای آفریقایی و وابسته کردن آنها به مسکو اشاره کرد و گفت: گرچه نفوذ چین در آفریقا ابعاد نظامی هم دارد، اما این ابعاد و تاثیرات این نفوذ بیشتر به صورت بالقوه و برای آینده درنظر گرفته می‌شود، اما آنچه بیشتر آمریکا خود را در رقابت با آن می‌بیند، تحرکات اقتصادی چین است.عسکری با تاکید براینکه سفر خانم هریس به آفریقا رویکردی دوگانه با اهداف نظامی و اقتصادی با نگاه به خنثی کردن اقدامات روسیه و چین است، افزود: در این راستا، آمریکا مسیر دشواری پیش رو دارد. چرا که چین و روسیه در آفریقا سابقه استعماری ندارند و این مسئله برگ برنده‌ای برای آنها است؛ اما غرب و آمریکا مداخلات زیادی در این قاره داشته‌اند. در واقع آمریکا باید بتواند افکار عمومی آفریقایی‌ها را به سوی خود جلب کند که اقدام بسیار دشواری است.
وی یادآور شد: بنابر سنتی ۳۳ ساله، وزیران خارجه چین، اولین سفر خارجی خود را در آغاز سال نو به مقصد آفریقا انجام می‌دهند. این مساله، نشان می‌دهد چین تا چه میزان بر روی آفریقا سرمایه گذاری کرده و جایگاه مهمی برای آن قائل است. بنابراین در شرایط فعلی آمریکا توان رقابت با چین در آفریقا را ندارد، اما اگر بتواند برنامه بلندمدتی را که در قالب تحریم‌ها و یا جنگ تراشه‌ها دارد، پیش ببرد، می‌تواند شوک و ضربه‌ای به موقعیت چین در آفریقا و همچنین به اقتصاد این کشور بزند؛ چراکه در رقابتی سالم، اقتصاد غرب و اقتصاد ایالات متحده، نمی تواند به لحاظ حجم تولیدات و قیمت آنها، چندان جذابیتی برای آفریقایی‌ها داشته باشد.
اکبر عزیزی تا سه نشه ، بازی نشه!