عضو هیأت علمی پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری اظهار کرد: هیچکدام از تپهها و گورستانهای باستانی کشور از حفاری قاچاقچیان در امان نمانده است. یکی از دلایل این امر بیتفاوتی مسئولان و دلیل دیگر، ضعف معاونت میراث و یگان حفاظت میراث در حفاظت و حراست از این محوطههاست.
به گزارش ایلنا، عبدالرضا مهاجرینژاد، درباره استانداردهای کاوشهای باستانشناسی بینالمللی در کشور گفت: استانداردهای باستانشناسی با استانداردهای کل یک کاوش تفاوت دارد. وقتی اعتبار و بودجه نباشد، با ۵۰یا ۱۰۰میلیون تومان چه میشود کرد؟ اتفاقی نمیافتد. حفاری و کاوش باستانشناسی زمانی علمی و سیستماتیک است که همه فرآیندهای کاوش از حضور کارشناسان و متخصصان گرایشهای مختلف و میانرشتهای گرفته تا حفاظت و مرمت و در نهایت انتشار مقالات پیاپی و…فراهم باشد.
این درحالی است که مهمترین بخش کاوش که همان انتشار مقالات است، سالهاست به فراموشی سپرده شده. البته در بسیاری از موارد که شاهد فعالیت هیأتهای مشترک باستانشناسی هستیم، از آنجایی که هیأتهای خارجی هزینه کاوش را تأمین میکنند، نخستین بازخورد انتشار مقاله یافتهها در اختیار آنهاست. کسی مخالف کاوش مشترک نیست اما آیا به همان اندازه که ما به خارجیها مجوز کاوش در محوطههایمان را میدهیم، ما نیز اجازه داریم که در محوطههای باستانی آنها کاوش انجام دهیم؟ پاسخ خیر است. آنها ما را در کاوشهایشان شریک نمیکنند.
وی افزود: بدنه باستانشناسی ایران قوی است. مشکل در نوع نگاه و تفکر بالادستیهاست. اول باید تعریف شود که هیأتهای خارجی با چه پرسشی به ایران میآیند؟ شاید این پرسشها به درد ایران نخورد. آنها میخواهند در بهشت باستانشناسی کار کنند و رزومه بسازند. کسی مخالف هیأتهای مشترک با خارجیها نیست اما منافع دو طرف باید در نظر گرفته شود. ممکن است مشکل اعتبار، آزمایشگاه و سختافزار داشته باشیم، زیرا وسایل آزمایشگاهی ما به بیش از ۵دهه پیش باز میگردد. اینجاست که وزیر میراث و گردشگری باید به ساختار موجود احاطه داشته باشد. نیازمند نوسازی هستیم، اما در نهایت باید پرسشهای مطرحشده برای ما نیز اهمیت داشته باشند.
مهاجرینژاد درباره حفاریهای غیر مجاز به عنوان یکی از آسیبهای حوزه میراثفرهنگی و باستانشناسی توضیح داد: همین امر نیز ریشههای تاریخی و فرهنگی دارد. متأسفانه به لحاظ فرهنگی به اندازهای ضعیف هستیم که بسیاری از آدمها حتی آنهایی که تحصیلات عالیه دارند، با در دست گرفتن نسخههای مختلف به دنبال گنج و آثار تاریخی میروند. حتی برخی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی درباره گنجیابی و…تبلیغ میکنند اما کسی کاری به کارشان ندارد و سبب تحریک سایر افراد میشوند که به این سمت گرایش پیدا کنند. حفاریهای غیر مجاز، آسیبهای زیادی به فرهنگ و تاریخ کشور میزنند و هیچکدام از تپهها و گورستانهای باستانی کشور از حفاری قاچاقچیان در امان نمانده است. یکی از دلایل این امر، بیتفاوتی مسئولان و دلیل دیگر، ضعف معاونت میراث و یگان حفاظت میراث در حفاظت و حراست از این محوطههاست.